Η Θεσσαλονίκη και η Αθήνα είναι σε ποσοστό 80% οι πιο δημοφιλείς περιοχές για προσκυνηματικές περιηγήσεις, που συνδυάζουν τουριστική αναγνωρισιμότητα και θρησκευτικά μνημεία και ζητούνται από τους επισκέπτες και συγκεκριμένα ο Άγιος Δημήτριος στη Θεσσαλονίκη και ο Άγιος Εφραίμ στη Νέα Μάκρη.
Σ’ ένα ειδικό ερωτηματολόγιο, με ενότητες που σχετίζονται με τα σημαντικότερα ιερά προσκυνήματα της χώρας έως και τη διαδικτυακή παρουσία των ναών, κλήθηκαν να απαντήσουν οι μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδας.
Πρόκειται για ερωτηματολόγιο που εστάλη από τη συνοδική επιτροπή προσκυνηματικών περιηγήσεων και στο οποίο ανταποκρίθηκε το 52,4% των μητροπόλεων (οι 43 από τις 82), ενώ δεν απεστάλησαν ερωτηματολόγια στις Μητροπόλεις Κρήτης και Δωδεκανήσου που αναφέρονται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Επίσης με επιλογή περίπου στο 70% περιλαμβάνονται τα Μετέωρα, η Κέρκυρα, η Τήνος και η Ρόδος, γύρω στο 60% η Ζάκυνθος, η Πάτμος, καθώς και η Χαλκιδική, που συνδυάζεται ως τουριστικός προορισμός με τα θρησκευτικά μνημεία του Αγίου Ορους.
Στην ενότητα για τις εξυπηρετήσεις που παρέχονται στις προσκυνηματικές ομάδες στο 45% των μητροπόλεων υπάρχει η δυνατότητα τέλεσης ακολουθιών ενώ οι πιο συχνές εξυπηρετήσεις είναι οι παρακλήσεις σε ιερές εικόνες και λείψανα αγίων και οι βαπτίσεις.
Το 60% αναφέρουν ότι διατίθενται μοναστηριακοί ξενώνες και κατόπιν συνεννόησης δύναται να παρασχεθεί ολιγοήμερη διαμονή προσκυνητών, ενώ στο 35% λειτουργεί μουσειακός χώρος ή μουσειακή έκθεση και στο 37,5% οργανωμένη βιβλιοθήκη.
Οι συνηθισμένες παραγωγικές δραστηριότητες σε εκκλησίες και μοναστήρια είναι: διατροφικά προϊόντα (γαλακτοκομικά, τυροκομικά, χυλοπίτες) με ποσοστό 37,5%, παραγωγή εκκλησιαστικών προϊόντων (θυμίαμα, ιερά άμφια) με 35%, συντηρήσεις και κατασκευές ιερών εικόνων με 32,5% και κηροπλαστική με 27,5%.
Για τη διαθεσιμότητα εντύπων και προωθητικού υλικού, με στόχο την καλή πληροφόρηση των προσκυνητών, το 77,5% των μητροπόλεων δηλώνουν πως κυρίως έχουν έντυπο, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις και οπτικοακουστικό υλικό CD.
Ως προς τη διαδικτυακή παρουσίαση, μόνο το 57,5% των εκκλησιών δηλώνει ότι έχει (και συντηρεί) ιστοσελίδες.
Στην ενότητα σχετικά με τις συνεργασίες των μητροπόλεων με διάφορες αρχές ή φορείς για την ανάδειξη των προσκυνημάτων, μόλις το 15% δήλωσαν τέτοιες συνεργασίες, οι περισσότερες εκ των οποίων αφορούν την αποκατάσταση ή ανακαίνιση ή επισκευή μνημείων.
Την έρευνα πραγματοποίησε και παρουσίασε ο εμπειρογνώμων – σύμβουλος τουριστικής και περιφερειακής ανάπτυξης, μέλος του συνοδικού γραφείου προσκυνηματικών περιηγήσεων της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Χρήστος Πετρέας, στη διάρκεια του Β’ Πανελληνίου Συνεδρίου Προσκυνηματικών Περιηγήσεων που πραγματοποιήθηκε στη Λεπτοκαρυά Πιερίας
