Πρόοδο καταγράφει η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διαχείριση του προσφυγικού στην Ελλάδα, η οποία δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
Συγκεκριμένα, η έκθεση επισημαίνει ότι η δημιουργία των hot spots στα ελληνικά νησιά (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Λέρος και Κως) καθυστέρησε, διότι δεν υπήρχαν οι κατάλληλες υποδομές και οι εγκαταστάσεις έπρεπε να χτιστούν από την αρχή. Σημειώνεται ότι το μόνο λειτουργικό hot spot βρίσκεται στη Λέσβο, ενώ όσον αφορά τις εγκαταστάσεις στα υπόλοιπα νησιά, συνεχίζονται οι εργασίες. Υπενθυμίζεται, επίσης, ότι για να επιτευχθεί ο στόχος λειτουργίας των hot spots έως τις 15 Φεβρουαρίου, ο ελληνικός στρατός έχει αναλάβει την ανοικοδόμησή τους.
Επιπλέον, η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι ελληνικές Αρχές έχουν κάνει βελτιώσεις στη λειτουργία των hot spots και έχουν ολοκληρώσει τις τυπικές λειτουργικές διαδικασίες, αλλά και τη διαδικασία άμεσης μεταφοράς των ανθρώπων που αποβιβάζονται στα νησιά στα κέντρα καταγραφής. Παράλληλα, η Frontex έχει αρχίσει τις παράκτιες περιπολίες στη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο που έχουν φέρει αποτελέσματα.
Εξάλλου, επισημαίνεται ότι έχει σημειωθεί «αξιοσημείωτη αύξηση» όσον αφορά το ποσοστό των μεταναστών από τους οποίους έχουν ληφθεί δακτυλικά αποτυπώματα (από 8% στο τέλος Σεπτεμβρίου 2015 σε 78% τον Ιανουάριο 2016). Σημειώνεται, ότι από τη στιγμή που θα είναι πλήρως επιχειρησιακά και εξοπλισμένα, τα κέντρα πρώτης υποδοχής στην Ελλάδα, αναμένεται να φθάσουν σε συνολική ικανότητα λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων της τάξης των 11.000 ατόμων ημερησίως, αριθμός που υπερβαίνει κατά πολύ τους μέσους αριθμούς αφίξεων τον Ιανουάριο. Παράλληλα, ειδικοί εμπειρογνώμονες ελέγχουν τα ταξιδιωτικά έγγραφα για τον εντοπισμό πλαστών και παραποιημένων εγγράφων.
Όσον αφορά τη συμφωνία περί μετεγκατάστασης από την Ελλάδα 66.400 προσφύγων, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η διαδικασία μέχρι σήμερα είναι αργή, καθώς έχουν γίνει μόνο 218 μετεγκαταστάσεις. Μόνο 15 κράτη-μέλη προσέφεραν στην Ελλάδα συνολικά 1.081 θέσεις για μετεγκατάσταση, ενώ 16 κράτη-μέλη έχουν ορίσει υπαλλήλους-συνδέσμους για τη στήριξη της διαδικασίας επί τόπου. Σημειώνεται, επίσης, ότι οι ελληνικές αρχές έχουν βελτιώσει τις ικανότητες καταγραφής προσφύγων και έχουν ανοίξει δεύτερο γραφείο στη Σάμο όπου υπάρχει πλέον η υποδομή για παροχή καταλύματος και μεταφοράς, με τη στήριξη του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR).
Εξάλλου, υπενθυμίζεται ότι το Δεκέμβριο 2015, η Επιτροπή ενέκρινε ένα πρόγραμμα 80 εκατ. ευρώ για την υποστήριξη της υποδοχής προσφύγων στην Ελλάδα, που περιλαμβάνει 20.000 θέσεις υπό τη διαχείριση του UNHCR, καθώς και τη δημιουργία 7.000 θέσεων στις περιοχές των κέντρων πρώτης υποδοχής. Στο πλαίσιο αυτού του καθεστώτος, υπάρχουν σήμερα 16.400 διαθέσιμες θέσεις.
Επιπλέον υπάρχουν 7.181 θέσεις στις προσωρινές εγκαταστάσεις στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και 10.447 θέσεις στην ηπειρωτική Ελλάδα. Ως εκ τούτου, ο συνολικός αριθμός των υφιστάμενων θέσεων υποδοχής στην Ελλάδα ανέρχεται επί του παρόντος σε 17.628.
Ωστόσο, σημειώνεται, εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη 12.342 θέσεων σε σύγκριση με τις 50.000 νέες θέσεις για τις οποίες η Ελλάδα δεσμεύτηκε τον Οκτώβριο του 2015.
Όσον αφορά τις επιστροφές οικονομικών μεταναστών, η Επιτροπή επισημαίνει ότι από τις αρχές του 2015, η Ελλάδα έχει προβεί σε 16.131 αναγκαστικές επιστροφές και 3.460 υποστηριζόμενες οικειοθελείς επιστροφές οικονομικών μεταναστών που δεν είχαν δικαίωμα ασύλου στην Ευρώπη. Σημειώνεται ότι ο αριθμός αυτός παραμένει ανεπαρκής σε σχέση με τον αριθμό των αφίξεων που ξεπέρασαν τις 800.000 το 2015.