Την παραμονή Πρωτοχρονιάς του 1999, η Ρωσία έζησε μια ιστορική στιγμή που σημάδεψε την παγκόσμια πολιτική σκηνή. Ο Μπόρις Γιέλτσιν, ο πρώτος πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, ανακοίνωσε ξαφνικά την παραίτησή του, επικαλούμενος προβλήματα υγείας. Στη θέση του, ανέλαβε προσωρινά ο πρωθυπουργός Βλαντίμιρ Πούτιν, που είχε διοριστεί μόλις λίγους μήνες νωρίτερα, τον Αύγουστο του 1999. Ο Πούτιν, ένας σχεδόν άγνωστος πολιτικός αλλά πρώην πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών, θα εξελισσόταν γρήγορα σε έναν από τους πιο ισχυρούς και αμφιλεγόμενους ηγέτες της σύγχρονης ιστορίας.

Από πράκτορας της KGB, πρόεδρος της Ρωσίας

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε περάσει 15 χρόνια στις μυστικές υπηρεσίες KGB και FSB, όπου είχε αποκτήσει φήμη για την οργάνωση και την πειθαρχία του. Το 1990 αποσύρθηκε από την υπηρεσία και μετακόμισε στην Αγία Πετρούπολη, όπου ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως αναπληρωτής δήμαρχος. Μέσα σε μόλις έξι χρόνια, αναρριχήθηκε στα υψηλότερα κλιμάκια της εξουσίας: το 1998 έγινε διευθυντής της FSB και το 1999 πρωθυπουργός, έπειτα από επιλογή του Γιέλτσιν.

Η παραίτηση του Γιέλτσιν στις 31 Δεκεμβρίου 1999 ολοκλήρωσε την ταχεία άνοδο του Πούτιν, ο οποίος μέσα σε έξι χρόνια πέρασε από την τοπική αυτοδιοίκηση στην προεδρία της μεγαλύτερης χώρας του κόσμου.

Η «ήρεμη δύναμη» που άλλαξε τη Ρωσία

Η ψύχραιμη και οργανωμένη προσέγγιση του Πούτιν ήρθε σε έντονη αντίθεση με τη χαοτική εικόνα του Γιέλτσιν, ο οποίος είχε καταπονηθεί από χρόνια βαριάς κατανάλωσης αλκοόλ και αλλεπάλληλες κρίσεις υγείας. Λίγους μήνες μετά την ανάληψη της υπηρεσιακής προεδρίας, ο Πούτιν εξελέγη πρόεδρος τον Μάρτιο του 2000, επικυρώνοντας την εμπιστοσύνη που του έδειξε ο ρωσικός λαός.

Ο Πούτιν παρουσίασε τον εαυτό του ως έναν ισχυρό ηγέτη που θα αποκαθιστούσε τη δύναμη της Ρωσίας, σε μια εποχή που η χώρα αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Από την πρώτη του θητεία, επέδειξε τη σταθερή εθνικιστική του προσέγγιση, στέλνοντας στρατεύματα για να καταστείλει τον αποσχιστικό πόλεμο στην Τσετσενία και περιορίζοντας τις εξουσίες των τοπικών κυβερνητών και των ανεξάρτητων ΜΜΕ.

25 χρόνια εξουσίας

Η διακυβέρνηση του Πούτιν χαρακτηρίζεται από έντονες αντιφάσεις. Από τη μία, έθεσε τέλος στην αστάθεια της δεκαετίας του 1990 και ενίσχυσε την οικονομία, αξιοποιώντας την άνοδο των τιμών του πετρελαίου. Από την άλλη, κατηγορείται για αυταρχικές πρακτικές, όπως τη βίαιη καταστολή της ελευθερίας του λόγου και τη στενή συνεργασία με ολιγάρχες που συνδέονται με το καθεστώς του.

Στη διεθνή σκηνή, η ηγεσία του Πούτιν άλλαξε τη θέση της Ρωσίας από σύμμαχο της Δύσης σε βασικό αντίπαλο. Το 2001, οι σχέσεις με τις ΗΠΑ επιδεινώθηκαν όταν ο τότε πρόεδρος Τζορτζ Μπους απέσυρε τη χώρα του από τη Συνθήκη Αντιβαλλιστικών Πυραύλων, γεγονός που οδήγησε τον Πούτιν σε μια πιο επιθετική εξωτερική πολιτική.

Από το 1999, ο Πούτιν δεν έχει αποχωρήσει από την εξουσία, διατηρώντας τον έλεγχο είτε ως πρόεδρος είτε ως πρωθυπουργός. Με την αλλαγή του Συντάγματος, εξασφάλισε τρίτη θητεία το 2012 και τέταρτη το 2018. Οι πιο έντονες στιγμές της εποχής του περιλαμβάνουν την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, την καταστολή της αντιπολίτευσης και την εισβολή στην Ουκρανία το 2022.

Η ηγεσία του Πούτιν παραμένει αμφιλεγόμενη, με κάποιους να τον επαινούν για την αποκατάσταση της ρωσικής ισχύος και άλλους να τον κατακρίνουν για τη στροφή της χώρας προς έναν αυταρχισμό που θυμίζει εποχές Σοβιετικής Ένωσης. Οι αποφάσεις του συνεχίζουν να επηρεάζουν τη διεθνή σκηνή, καθιστώντας τον έναν από τους πιο διαρκείς και πολυσυζητημένους ηγέτες του 21ου αιώνα.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1836: Ιδρύεται με βασιλικό διάταγμα εκπαιδευτήριο αρχιτεκτόνων, με την ονομασία «Σχολή των Τεχνών».

1879: Ο Τόμας Έντισον παρουσιάζει σε δρόμο του Νιού Τζέρσεϊ τον πρώτο λαμπτήρα πυρακτώσεως.

1929: Σκοτώνονται 69 παιδιά στο Πέισλι της Σκοτίας, μεταξύ των οποίων και βρέφη, όταν ξεσπά πανικός σ’ έναν κινηματογράφο, όπου παρακολουθούσαν παιδική παράσταση.

1944: Ο 22χρονος φοιτητής του Πολυτεχνείου, Ιάννης Ξενάκης, τραυματίζεται από θραύσμα όλμου στο πρόσωπο κατά τα Δεκεμβριανά. Ο μετέπειτα μεγάλος συνθέτης ανήκε στον λόχο «Λόρδος Βύρων» της ΕΠΟΝ.

1946: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Χάρι Τρούμαν, κηρύσσει και επισήμως το τέλος όλων των εχθροπραξιών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

1957: Ανακαλύπτεται στην Πύλο ο κυψελοειδής τάφος του Νηλέα, πατέρα του βασιλιά της Πύλου Νέστορα. Ακόμη, ανακαλύπτεται πτέρυγα του ανακτόρου του Νέστορα, ηλικίας 3.000 ετών.

1987: Αφαιρείται ένα δευτερόλεπτο από το έτος 1987 για να εξομαλυνθεί μία από τις εγγενείς ανωμαλίες του Γρηγοριανού Ημερολογίου.

1989: Ο ιδιωτικός τηλεοπτικός σταθμός ΑΝΤ1, ιδιοκτησίας Μίνωα Κυριακού, αρχίζει τις εκπομπές του. Είναι το δεύτερο ιδιωτικό κανάλι που εκπέμπει τηλεοπτικό πρόγραμμα στην Ελλάδα.

1999: Ο Μπόρις Γιέλτσιν, ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της Ρωσίας, παραιτείται και ονομάζει υπηρεσιακό πρόεδρο, τον Βλαντιμίρ Πούτιν.

2005: Σιγεί η ελληνική υπηρεσία του BBC, τερματίζοντας μια μακρά πορεία ενημέρωσης που ξεκίνησε το 1939.

2009: Τους 21 φτάνει ο αριθμός των νεκρών μεταναστών που «ξεβράζει» το Θρακικό Πέλαγος. Οι άτυχοι επέβαιναν σε σκάφος, το οποίο ανετράπη λόγω των ισχυρών βοριάδων. Τα πτώματα βρέθηκαν στις παραλίες Δελφίνι Αλεξανδρούπολης και Μαγγάνα Αβδήρων Ροδόπης.

2010: Ο Βαγγέλης Μαρινάκης γίνεται και επίσημα ο νέος πρόεδρος του Ολυμπιακού, μετά την ολοκλήρωση της Γενικής Συνέλευσης, όπου γίνεται η παράδοση-παραλαβή από τον Σωκράτη Κόκκαλη.

Γεννήσεις

1869 – Ανρί Ματίς, γάλλος ζωγράφος, από τους κορυφαίους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα, γνωστός για τη συμβολή του στον Φωβισμό και τα εμβληματικά του έργα.

1909 – Γιάννης Τσαρούχης, έλληνας ζωγράφος και σκηνογράφος, από τις κορυφαίες μορφές της ελληνικής τέχνης, με έργα που γεφύρωσαν την παράδοση με τον μοντερνισμό.

1923 – Γιάννης Δαλιανίδης, έλληνας σκηνοθέτης, από τους πιο επιτυχημένους δημιουργούς του ελληνικού κινηματογράφου, με μεγάλες κωμωδίες και μιούζικαλ.

1931 – Κώστας Βουτσάς, έλληνας ηθοποιός, αγαπημένος του κοινού για τους κωμικούς του ρόλους σε ταινίες και θεατρικές παραστάσεις.

1937 – Άντονι Χόπκινς, ουαλός ηθοποιός, βραβευμένος με Όσκαρ για την ερμηνεία του στον ρόλο του Χάνιμπαλ Λέκτερ στο «Η Σιωπή των Αμνών».

1943 – Μπεν Κίνγκσλεϊ, άγγλος ηθοποιός, βραβευμένος με Όσκαρ για την ερμηνεία του στην ταινία «Γκάντι».

Θάνατοι

192 – Κόμμοδος, ρωμαίος αυτοκράτορας, γνωστός για την τυραννική του ηγεσία και την παρουσίαση του ως μονομάχου στο Κολοσσαίο.

1691 – Ρόμπερτ Μπόιλ, ιρλανδός χημικός και φυσικός, γνωστός ως ο «πατέρας της σύγχρονης χημείας», με τη συνεισφορά του στη θεωρία των αερίων.

1877 – Γκουστάβ Κουρμπέ, γάλλος ζωγράφος, πρωτοπόρος του Ρεαλισμού, με έργα που προκάλεσαν συζητήσεις για την αλήθεια της καθημερινής ζωής.

1936 – Μιγκέλ ντε Ουναμούνο, ισπανός συγγραφέας και φιλόσοφος, από τους κορυφαίους εκπροσώπους της ισπανικής σκέψης και λογοτεχνίας.

1988 – Νικόλας Κάλας, έλληνας ποιητής και κριτικός, με σημαντική συνεισφορά στο κίνημα του Σουρεαλισμού.

Γιορτάζουν

Ζωτικός, Ζωτική, Μελάνη, Μελανία