Η αξιοπιστία της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά και η διάσπαση των Ευρωπαίων μπορεί να έφεραν άδοξο τέλος στο Eurogroup του Σαββάτου, ωστοσο είναι πλέον ξεκάθαρο ότι για να αρχίσει η συζήτηση για το νέο δάνειο που ξεπερνά τα 80 δισ. ευρώ οι Ευρωπαίοι ζητούν συγκεκριμένα νέα μέτρα και άμεσα.
Στα θετικά, τουλάχιστον σε πρώτη ανάγνωση, είναι το γεγονός ότι ακυρώθηκε η Σύνοδος Κορυφής των 28 και θα γίνει Σύνοδος μόνο των 19 μελών της ευρωζώνης.
Όπως έγινε γνωστό το μεσημέρι της Κυριακής περισσότερα μέτρα και μεταρρυθμίσεις ζητά το Eurogroup από την Αθήνα προτού δώσει το πράσινο φως στην έναρξη διαπραγματεύσεων για ένα νέο πακέτο διάσωσης που από ότι φαίνεται ξεπερνά τα 80 δισ. ευρώ.
Το Reuters δημοσιεύει μέρος ενός προσχεδίου της απόφασης του Eurogroup, το οποίο όπως αναφέρει, συζητήθηκε αργά το βράδυ του Σαββάτου, προτού ξεκινήσουν εκ νέου οι διαπραγματεύσεις την Κυριακή.
Τα πρώτα μέτρα από την πρόταση που έχει καταθέσει η ελληνική κυβέρνηση και τα οποία πρέπει να νομοθετήσει άμεσα, περιέχονται στο προσχέδιο του Eurogroup.
Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνονται θέματα εργασιακά, η ανεξαρτητοποίηση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων, αλλαγές στο συνταξιοδοτικό και την αγορά.
Οι Υπουργοί Οικονομικών κατά την κρίσιμη συνεδρίαση των Βρυξελλών, ζητούν από την ελληνική κυβέρνηση να δεσμευτεί για περισσότερα μέτρα και μεταρρυθμίσεις πριν συμφωνηθεί ότι θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για ένα καινούριο πρόγραμμα διάσωσης.
Στο προσχέδιο της απόφασης του Eurogroup, το οποίο έδωσε στη δημοσιότητα το Reuters, αποτυπώνονται οι συζητήσεις που έγιναν μεταξύ των Υπουργών το Σάββατο και συνεχίστηκαν την Κυριακή.
Πηγές της Ευρωζώνης λένε ότι οι δανειστές πιέζουν την Αθήνα να λάβει επιπλέον μέτρα, συμπεριλαμβανομένου, και να νομοθετήσει άμεσα μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό, όπως και να κάνει ανεξάρτητη την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία.
«Το Eurogroup λαμβάνει υπόψη του το αίτημα των ελληνικών αρχών για το τριετές δάνειο από τον ESM , προκειμένου να σταθεροποιήσει την οικονομία της χώρας, καθώς και τη λίστα με τα μέτρα με τα οποία δεσμεύεται, συμπεριλαμβανομένης λίστας με αυτά που έχουν προτεραιότητα. Το Eurogroup σημειώνει την ανάγκη για τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείο στο πρόγραμμα.
Τo Eurogroup καλωσορίζει την ανακοίνωση των θεσμών, οι οποίοι εγκρίνουν τη λίστα που ετοίμασαν οι ελληνικές αρχές ως βάση συζήτησης για ένα νέο πρόγραμμα. Το Eurogroup επίσης συμφωνεί με τους θεσμούς ότι το πακέτο μέτρων χρειάζεται περισσότερες διευκρινήσεις, καθώς και ενδυνάμωση των μεταρρυθμίσεων, ώστε να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες συνθήκες για ένα πιθανό τριετές πρόγραμμα από τον ESM. Ωστόσο, το Eurogroup ζητά από τις ελληνικές αρχές να υλοποιήσουν τις παρακάτω δεσμεύσεις, ως βάση για ένα σαφές χρονοδιάγραμμα:
-Στην ανακοίνωση υπάρχει και ο όρος της υιοθέτησης από την Ελλάδα ενός σημαντικά αναβαθμισμένου προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, σε συνεργασία μιας ομάδας από την ελληνική πλευρά και μια ομάδας των τριών θεσμών, που θα υποβάλλουν προτάσεις για την καλύτερη λειτουργία του «μηχανισμού υλοποίησης των αποκρατικοποιήσεων», όπως αναφέρεται.
– Σαφής αναφορά υπάρχει και στην υποχρέωση της Ελλάδας να «ακυρώσει», όπως έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές σύμφωνα με το προσχέδιο της ανακοίνωσης, μια σειρά νόμων και μέτρων που ελήφθησαν μέσα στο 2015.
– Στο προσχέδιο της κοινής ανακοίνωσης του Eurogroup, αναφέρεται ακόμη, σύμφωνα με το Reuters, ότι η Ελλάδα πρέπει να προωθήσει άμεσα την πλήρη λειτουργία του Ανεξάρτητου Δημοσιονομικού Συμβουλίου, το οποίο θα εποπτεύει την εκτέλεση του Προϋπολογισμού. Ακόμη, να ληφθούν μέτρα ενίσχυσης των τραπεζών, μεταξύ άλλων και μέσω της αποτελεσματικής διευθέτησης των κόκκινων δανείων, καθώς και της διοικητικής ενίσχυσης του ΤΧΣ και των τραπεζών.
– Η Ελλάδα δεσμεύεται να υιοθετήσει ακόμη πιο φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις, και με σαφές χρονοδιάγραμμα, υιοθετώντας πλήρως την «εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ». Σε αυτές περιλαμβάνονται το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές, μέτρα για τις περιόδους των εκπτώσεων, την απελευθέρωση πώλησης των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ), τις άδειες των φαρμακείων, καθώς και το καθεστώς πώλησης γάλακτος και ψωμιού.
– Σε ό,τι αφορά την αγορά ενέργειας, το προσχέδιο της απόφασης που επικαλείται το Reuters, αναφέρει ρητά την υποχρέωση της Ελλάδας να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, εκτός εάν βρεθούν ισοδύναμης απόδοσης μέτρων, όπως έχει συμφωνηθεί με τους θεσμούς.
– Πλήρης δέσμευση με το στόχο του ετήσιου πρωτογενούς πλεονάσματος για 3,5 % του ΑΕΠ μέχρι το 2018, όπως έχει συμφωνηθεί με τους θεσμούς.
– Να αντισταθμίσει τις δημοσιονομικές επιπτώσεις που προέκυψαν από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις συντάξεις το 2012 και να εφαρμόσει τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος.
– Για την αγορά εργασίας, το προσχέδιο της ανακοίνωσης επισημαίνει ότι θα υπάρξει αυστηρή αναθεώρηση του καθεστώτος για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, τις απεργίες και τις ομαδικές απολύσεις, σε χρονοδιάγραμμα που θα συμφωνηθεί με τους δανειστές, όπως και το περιεχόμενο των τελικών αποφάσεων. Κάθε αλλαγή, τονίζεται στην ανακοίνωση, θα πρέπει να βασίζεται στις ευρωπαϊκές και τις διεθνείς πρακτικές και δεν θα πρέπει να συνεπάγεται επιστροφή σε ρυθμίσεις που ίσχυαν στο παρελθόν, οι οποίες δεν είναι συμβατές με τον στόχο της προώθησης της βιώσιμης και δίχως αποκλεισμούς ανάπτυξης.
Ταυτόχρονα το Reuters αναφέρει πως οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν περίπου 25 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίησή τους.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το διεθνές πρακτορείο, τα 25 δισ. ευρώ είναι περίπου το διπλάσιο από το πόσο που προέβλεπε η Αθήνα, στα τέλη του περασμένου μήνα, οπότε διεκόπησαν οι διαπραγματεύσεις.
Οι κόντρες και το παρασκήνιο
Το παιχνίδι εξουσίας μέσα στο Eurogroup είναι ξεκάθαρο, όπως και στη Σύνοδο Κορυφής, όπου ήδη γερμανικές εφημερίδες γράφουν ότι ο Φρανσουά Ολάντ είναι πλέον ο ισχυρός άνδρας της Ευρώπης γιατί πήρε την κατάσταση με την Ελλάδα στα χέρια του, σε αντίθεση με την Άνγκελα Μέρκελ.
Ξεκάθαρα στην ουσία της χθεσινής συνεδρίασης σημειώθηκε συγκεκριμένη πρόοδος. Οι εταίροι στο τραπέζι του Eurogroup ζήτησαν να ψηφιστούν άμεσα προαπαιτούμενα για να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη, άσκησαν πιέσεις για περαιτέρω σκληρά μέτρα αλλά και συγκεκριμενοποίηση των υπαρχόντων.
Παρά το γεγονός ότι η ουσία καλύφθηκε από το non paper που μοίρασε ο Σόιμπλε για πενταετή έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, κάτι που όπως αποκαλύφθηκε ήταν σε γνώση της Άνγκελα Μέρκελ, η διαπραγμάτευση, προχωρούσε, έστω και με αργούς ρυθμούς.
Μάλιστα παρά το Φινλανδικό βέτο στο τρίτο πρόγραμμα, οι υπουργοί Οικονομικών μετά από οκτώ ώρες δύσκολων διαβουλεύσεων άρχισαν μετά τα μεσάνυχτα να προετοιμάζουν το πρώτο σχέδιο δήλωσης για την Ελλάδα, το οποίο σύμφωνα με πληροφορίες θα κάνει αναφορά και στο δημόσιο χρέος.
Για να υπάρξει όμως η τελική συμφωνία η ελληνική Βουλή θα πρέπει πρώτα να υιοθετήσει μια σειρά από προαπαιτούμενες δράσεις, μεταξύ των οποίων οι αλλαγές στο ΦΠΑ, οι ιδιωτικοποιήσεις, η κατάργηση πρόωρων συντάξεων, η απελευθέρωση κλειστών επαγγελμάτων.
Το θέμα θα μεταφερθεί σήμερα στους ηγέτες της Ευρωζώνης, οι οποίοι θα δώσουν εντολή στο Εurogroup να ξανασυνεδριάσει μέσα στην επόμενη βδομάδα – την Τετάρτη ή την Πέμπτη – μόλις υιοθετήσει η Βουλή τα προαπαιτούμενα μέτρα προκειμένου να εγκρίνει τη χορήγηση της βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης στην Ελλάδα.
Οι καβγάδες και το παρασκήνιο
Οι δυσκολίες στο Eurogroup δεν οφείλονται σε αντιδράσεις της ελληνικής πλευράς, ούτε στις προτάσεις της Ελλάδας αλλά σε διαφωνίες, ενστάσεις μεταξύ των εταίρων.
Έτσι μπορεί το Eurogroup να το διέκοψε βίαια ο πρόεδρος του Γέρουν Ντάισελμπλουμ, λόγω της σκληρής κόντρας και της λογομαχίας που είχαν ο Μάριο Ντράγκι (πρόεδρος της ΕΚΤ) με τον συνήθη ύποπτο Β. Σόιμπλε, ωστόσο όλα δείχνουν ότι η συμφωνία ενδέχεται να μπαίνει πάνω στις ράγες.
Το βασικό πρόβλημα είναι το έλλειμμα αξιοπιστίας της ελληνικής κυβέρνησης, ιδιαίτερα μετά το δημοψήφισμα. Ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, βρέθηκε αντιμέτωπος με την αμφισβήτηση της ικανότητας και της προθυμίας της ελληνικής κυβέρνησης να υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που η ίδια παρουσίασε στην πρότασή της.
Μάλιστα η διαπραγμάτευση έχει περάσει σε άλλο επίπεδο αφού οι συζητήσεις γίνονται πλέον για ένα νέο τριετές πρόγραμμα, για νέο δανεισμό ποσού άνω των 82 δισ.ευρώ.
Ποιοι στηρίζουν Ελλάδα
Μέσα σε αυτό το κλίμα και με δεδομένη τη θέση ορισμένων χωρών υπέρ του grexit, η ελληνική κυβέρνηση σημείωσε πως είναι σαφές ότι κάποιες χώρες, για λόγους που δεν σχετίζονται με τις μεταρρυθμίσεις και το πρόγραμμα, δεν θέλουν να υπάρξει συμφωνία.
Ειδικότερα, οι πηγές της κυβέρνησης επισημαίνουν ότι «οι θεσμοί εισηγήθηκαν θετικά στο Eurogroup, ενώ οι όποιες παρατηρήσεις ενσωματώθηκαν» και πως «συμφωνήθηκε, μάλιστα, και σχετικό χρονοδιάγραμμα».
Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι «και ενώ υπήρχε κατ’ αρχήν συμφωνία, μια ομάδα χωρών έβαζε συνεχώς θέμα ‘αξιοπιστίας’ χωρίς, όμως, να συγκεκριμενοποιεί τι πρέπει ακριβώς να γίνει».
«Είναι σαφές ότι κάποιες χώρες, για λόγους που δεν σχετίζονται με τις μεταρρυθμίσεις και το πρόγραμμα, δεν θέλουν να υπάρξει συμφωνία», σημειώνουν οι κυβερνητικές πηγές.
Είναι εμφανές ότι η κυβέρνηση αναφέρεται στη στάση των Φινλανδών που εξουσιοδότησαν τον υπουργό Οικονομικών Α. Στουμπ να συμφωνήσει μόνο σε έξοδο από το ευρώ, αλλά και στις σκληρές θέσεις του Β. Σόιμπλε και των λίγων χωρών που τον στήριξαν.
Το παρασκήνιο είναι έντονο, όμως χθες ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είχε πολλούς υπουργούς στο πλευρό του στην κρισιμότερη μάχη των τελευταίων ετών.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες μπορεί όλες οι χώρες να ζητούν εγγυήσεις και να θέτουν θέμα αξιοπιστίας της ελληνικής κυβέρνησης, ωστόσο οι εντολές του Φρανσουά Ολάντ είναι σαφείς και ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν ήταν απόλυτα εξουσιοδοτημένος να σταθεί με κάθε τρόπο στο πλευρό της Αθήνας.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες ο Γάλλος υπουργός Μισέλ Σαπέν κατάφερε να στοιχίσει πίσω του 10 χώρες, ενώ από την άλλη ο κ. Σόιμπλε, που είναι σκληρός, έχει μόνο την υποστήριξη της Σλοβακίας και της Φινλανδίας, ενώ πέντε χώρες είναι πλέον ουδέτερες.
Μάλιστα ο Σόιμπλε έχασε συμμάχους κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Eurogroup.
Η Γερμανία ξεκίνησε έχοντας μαζί της τη Φινλανδία, την Ολλανδία, τη Λιθουανία, την Εσθονία και τη Σλοβενία και τελικά έμεινε μόνο με δύο χώρες.
Με μεγάλη ένταση υπέρ της Αθήνας βρίσκονται οι Γάλλοι και οι Ιταλοί, ενώ στη μάχη έχουν μπει η Κομισιόν και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Μάλιστα σήμερα η Ιταλία θα ζητήσει από τη Γερμανία να καταλήξει σε συμφωνία με την Ελλάδα και ο Ματέο Ρέντσι φέρεται έτοιμος για μάχη με την Α. Μέρκελ.
Στις δηλώσεις που έκανε ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ μετά το τέλος της συνάντησης, τόνισε ότι έγινε εις βάθος συζήτηση των ελληνικών προτάσεων, όπως και του θέματος της αξιοπιστίας. «Είναι δύσκολα, αλλά συνεχίζεται η δουλειά» τόνισε.
«Υπάρχει πάντα ελπίδα» είπε ο γάλλος επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί κατά την έξοδό του. «Είμαι πάντα αισιόδοξος» απάντησε ο Μισέλ Σαπέν.
Οι περισσότεροι υπουργοί απέφυγαν να κάνουν δηλώσεις μετά το πέρας της συνεδρίασης.
Ο σλοβάκος υπουργός Οικονομικών ρωτήθηκε κατά την έξοδό του αν είναι «ναι» ή «όχι». Το «όχι» είναι η καλύτερη απάντηση, είπε.
«Υπήρξε πρόοδος» απάντησε ο φινλανδός υπουργός Αλεξάντερ Στουμπ.
Το νέο Eurogroup ξεκινάει το μεσημέρι (12:00) της Κυριακής, ενώ στις 17:00 αναμένεται να ξεκινήσει η Σύνοδος Κορυφής των ηγετών των χωρών-μελών της Ευρωζώνης.
