Η μεγάλη ευθύνη του Γιάννη Βαρουφάκη για τα μέτρα των 12 δισ. ευρώ

Όταν ο Γιάννης Βαρουφάκης ανακοίνωνε πριν από έξι μήνες, μέσα από το προσωπικό του blog, ότι είναι ο νέος υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, πριν καν ο Αλέξης Τσίπρας ανακοινώσει τη σύνθεση της νέας κυβέρνησης κανείς δεν περίμενε ότι θα έχει τη σημερινή κατάληξη, αλλά και ότι θα έχει τη μεγάλη ευθύνη για τον τελικό λογαριασμό των μέτρων ύψους 12 δισ. ευρώ. Ο Έλληνας υπουργών Οικονομικών λατρεύτηκε από τα media, ελληνικά και ξένα, και έγινε… μισητός με μεγάλη ταχύτητα. Οικονομολόγος, καθηγητής, αρθρογράφος, blogger, πολέμιος της λιτότητας και αναλυτής της κρίσης, έχοντας στις αποσκευές του μια πλούσια ζωή και μια επιτυχημένη καριέρα, έγινε ο «ποπ σταρ» ή ο «ροκ σταρ» και γενικότερα ο «σταρ» της κυβέρνησης μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Από τη μια μέρα στην άλλη, ο Γιάννης Βαρουφάκης κατάφερε να γίνει πρωτοσέλιδο, να χαρακτηριστεί στα social media ακόμα και ως sex symbol, ενώ μόνο μέσα στις πρώτες πέντε  ημέρες γράφτηκαν για εκείνον τόσα όσα δεν έχουν γραφτεί για την αντιμνημονιακή ρητορική του και την αξιόλογη επαγγελματική του πορεία. Η πολιτική όμως και κυρίως η εφηρμοσμένη πολιτική από τη θέση του υπουργού Οικονομικών μιας χώρας που βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, με μια αριστερή κυβέρνηση που δεν είναι και τόσο αρεστή στην Ευρώπη, δεν μπορεί να πετύχει μόνο με την επικοινωνία τύπου lifestyle. Και αυτό γιατί μπορεί στο δρόμο να υπάρχουν ακόμη και σήμερα εκδηλώσεις… λατρείας στο πρόσωπο του, η αλήθεια είναι όμως ότι ο Γιάννης Βαρουφάκης φέρνει στις πλάτες του μεγάλο μέρος της ευθύνης για την πορεία των εξελίξεων.

Η πορεία των εξελίξεων μέχρι την αποπομπή του Γιάννη Βαρουφάκη

Διάψευση 1η Ο πρώην υπουργός Οικονομικών και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, πρώτος μάλιστα σε σταυρούς στη Β’ Αθηνών ήταν γνωστός στους Έλληνες από τις ριζοσπαστικές προτάσεις του για την κρίση και τις φλογερές διαλέξεις του. Λίγο πριν τις εκλογές ο Γιάννης Βαρουφάκης προέβλεπε… πεντοζάλη.  Ενώ το μελάνι για το… νταούλι και τον πεντοζάλη που επικαλέστηκε αλληγορικά ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του στην Κρήτη, ήταν ακόμα νωπό το Δεκέμβριο του 2014, ο Γιάννης Βαρουφάκης με ένα άρθρο του στο protagon.gr παίρνει τη σκυτάλη και εξηγεί πώς θα γίνει αυτό που είπε ο αρχηγός του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. «Ως Κρητικός, έστω και ψευδο-κρητικός, επικροτώ την αλληγορία του Αλέξη Τσίπρα περί λύρας και πεντοζάλη. Μακάρι μια ελληνική κυβέρνηση να οδηγούσε τον χορό των αγορών, αντί να σέρνεται συνεχώς σε ένα οικτρό γαϊτανάκι θεσμικών δανειστών και αρπακτικών επενδυτών» έγραφε τότε. «Πώς μπορεί να μετατραπεί επιτέλους η ελληνική κυβέρνηση σε λυράρη, από αλυσοδεμένο χρεο-δουλοπάροικο που χορεύει στους σκοπούς των δανειστών; Μόνο μέσα από μια πραγματική διαπραγμάτευση που θα γίνει μόνο αν είμαστε έτοιμοι να πούμε ΟΧΙ σε συνθήκες συνεχιζόμενης επέκτασης της συνολικής χρεοκοπίας στο μέλλον. Όσο διαρκούν αυτές οι διαπραγματεύσεις, οι αγορές και οι κερδοσκόποι θα είναι σε κατάσταση αποπληξίας. Όταν ολοκληρωθούν, με την Ελλάδα ξανά βιώσιμη χώρα, τότε, πράγματι, οι αγορές θα σπεύσουν να χορέψουν από πεντοζάλη έως και βαλς στους δικούς μας σκοπούς» έλεγε. Τώρα πια όλοι είδαν ότι καμία αγορά δεν χόρεψε καμία πεντοζάλη ακόμα και όταν η Ελλάδα βρέθηκε με 1,5 πόδι έξω από το ευρώ…. Διάψευση 2η Στα τέλη του Ιανουαρίου ο Γιάννης Βαρουφάκης μαζεύει τα πράγματα του, καβαλάει τη μηχανή του και μπαίνει στο υπουργείο Οικονομικών. Η εμφάνισή του είναι ανατρεπτική. Γραβάτα δεν υπάρχει, τα πουκάμισα είναι έξω από το παντελόνι και τότε αρχίζει ένα πρωτοφανές, πραγματικά πρωτοφανές, μπαράζ συνεντεύξεων του. Κανείς δεν μπορεί να τον προλάβει. Πού μιλάει και σε ποιον μιλάει… Μια άνευ προηγουμένου επικοινωνιακή επίθεση ξεκινάει με θέσεις και απόψεις που πολλές φορές συγκρούονται μεταξύ τους, με διαψεύσεις και επιβεβαιώσεις και γενικά με μία μαζική παραγωγή συνεντεύξεων και δηλώσεων… «Μου είπαν να σκάσω!» έγραψε στο blog του όμως ο ίδιος έγραψε τότε: «Σκοπεύω να αψηφήσω τις συμβουλές τους». Και το έκανε. Κάπου εκεί πέφτει η πρώτη βόμβα. Αφού ο Γιάννης Βαρουφάκης λέει κατά την τελετή παράδοσης παραλαβής ότι: «Δε θα γίνει «φαρ ουέστ» η διαπραγμάτευση» τελικά την κάνει. Μάλιστα ενώ όλοι ασχολούνται με το αν γράφει το όνομα του με ένα «ν» ή με δύο «ν», ο υπουργός λίγη ώρα πριν δεχθεί τον πρόεδρο του Eurogroup στο γραφείο του, στις 30 Ιανουαρίου, λέει ότι η Ελλάδα δεν θέλει πλέον τα 7 δισ. ευρώ της δόσης! Στις 4 Φεβρουαρίου ο ίδιος ζητούσε να του δώσουν 1,9 δισ. ευρώ από τα 7 δισ.! Τα γεγονότα βέβαια στη συνέχεια τον διαψεύδουν. Στους πέντε μήνες της διαπραγμάτευσης η κυβέρνηση ζητάει ξανά και ξανά είτε όλα τα χρήματα, είτε μέρος από αυτά τα χρήματα, αλλά δεν παίρνει τίποτα. Για όσα έγιναν εκείνη την ημέρα με τον πρόεδρο του Eurogroup δεν χρειάζεται να πεις κανείς πολλά. Το πρόσωπο του Γ. Ντάισελμπλουμ τα είπε όλα όπως και το περιβόητο «Ούαου!» του Γιάννη Βαρουφάκη. Διάψευση 3η «Δεν υπογράφω δήλωση μετανοίας ζητώντας παράταση του μνημονίου». Αυτό δηλώνει ο Γιάννης Βαρουφάκης σε ακόμη μια συνέντευξή του και ξεκινάει μια πορεία σε Γαλλία και Γερμανία μέσα σε ένα εχθρικό κλίμα που ο ίδιος δημιούργησε με την επίθεση στον Ντάισελμπλουμ, το ειρωνικό ύφος του και τη γενικότερη στάση του. Κάπου εκεί μέσα στο Φεβρουάριο ο Βαρουφάκης αρχίζει να δέχεται το 70% του μνημονίου, ενώ έρχεται η πρώτη σφαλιάρα… Ο Βαρουφάκης πάει στον Μάριο Ντράγκι. Εκεί δεν κατάφερε και πολλά ο Έλληνας υπουργός. Δεν κατάφερε όχι μόνο να αποτρέψει την απόφαση της ΕΚΤ να σταματήσει να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα, αλλά ούτε καν να την πληροφορηθεί νωρίτερα. Μάλιστα ενημερώθηκε για την απόφαση -εκτός από την ανακοίνωση- αργά το βράδυ από τον ίδιο τον κ. Ντράγκι… Ασφαλείς πληροφορίες λένε ότι και ο κ. Βαρουφάκης αιφνιδιάστηκε, καθώς ο επικεφαλής της ΕΚΤ δεν τον ενημέρωσε στην πρωινή συνάντηση που είχαν, για την σκληρή απόφαση που θα γνωστοποιούσε λίγο μετά το τετ α τετ τους. Ταυτόχρονα ο κ. Ντράγκι του είπε όχι στο σχέδιο για έκδοση εντόκων γραμματίων 10 δισ. ευρώ, αλλά και στην άμεση επιστροφή των κερδών της ΕΚΤ ύψους 1,9 δισ. ευρώ από τα ελληνικά ομόλογα. Στις 12 Φεβρουαρίου ο υπουργός πηγαίνει στο Eurogroup. Εκεί η αίθουσα μετατρέπεται σε ρινγκ… Πάει χωρίς γραπτές προτάσεις με το πρόγραμμα να λήγει στο τέλος Φεβρουαρίου και προκαλεί την οργή των Ευρωπαίους, για τους οποίους βεβαίως είχε ήδη πει πολλά σε διάφορες από τις εκατοντάδες συνεντεύξεις του. Κάπου εκεί ο υπουργός αλλάζει γραμμή. Ζητάει παράταση γιατί δεν του βγαίνει. Μπορεί να μην μιλάει για παράταση του μνημονίου, αλλά αφού ζητάει παράταση της δανειακής σύμβασης, μοιραία παίρνει όλο το πακέτο… Διάψευση 4η Ο Βαρουφάκης παίρνει ένα ανακοινωθέν, παίρνει μια συμφωνία από το Eurogroup για παράταση με εξαιρετικά ασαφείς προτάσεις. Εκεί αρχίζει και ο διάλογος για τη δημιουργική ασάφεια. Μια δημιουργική ασάφεια που υπερασπίζεται ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών με πάθος σε συνεντεύξεις του και τελικά γυρίζει μπούμερανγκ… Η ασάφεια δεν είναι κάτι που μπορεί να εκμεταλλευτεί μόνο η μία πλευρά, αλλά και η άλλη και αυτό φάνηκε στην πράξη. Διάψευση 5η Οι ασαφείς προτάσεις του Γιάννη Βαρουφάκη, το περιβόητο mail Βαρουφάκη αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο από τότε να καταργηθεί η έκπτωση του ΦΠΑ στα νησιά. Ο υπουργός το αρνείται και μέσα σε αυτό το πεντάμηνο κάνει δηλώσεις για να το διαψεύσει, ενώ λέει από το βήμα της Βουλής ότι αυτό το μέτρο δεν το υπογράφει! Τελικά όμως το μέτρο είναι στο τραπέζι και έρχεται και σήμερα. Διάψευση 6η Την εκτίμηση ότι τρίτο πακέτο βοήθειας η Ελλάδα δεν χρειάζεται, κάνει σε συνέντευξη ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης στις αρχές του Μαρτίου. Όπως λέει στην Handelsblatt: «Εκείνο που χρειάζεται είναι αναθέρμανση της οικονομίας μέσω επενδύσεων. Δεν θέλω να δημιουργήσουμε νέα δημόσια χρέη. Η νέα συμφωνία που θα διαπραγματευτούμε τους 4 αυτούς μήνες θα πρέπει να είναι ένα πακέτο ανάπτυξης που θα βασίζεται σε επενδύσεις από τον ιδιωτικό τομέα. Μόνο έτσι θα αναπτυχθεί η οικονομία μας και δεν θα εκλιπαρούμε για νέα δάνεια από τους ευρωπαίους φορολογουμένους». Αρνητικά απαντά ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών και για τα αδιάθετα 7,2 δισ. ευρώ από το παλαιό πρόγραμμα. Δηλώνει ότι δεν τα θέλει καθώς το τίμημα είναι η συνέχιση της μέχρι τώρα συνταγής που προκαλεί το φαύλο κύκλο των χρεών και της ύφεσης. Όπως έδειξε τελικά η πραγματικότητα η κυβέρνηση λίγες πριν λήξη το μνημόνιο ζητούσε νέο… Διάψευση 7η Τον Μάρτιο ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης ξεκαθαρίζει ότι αν δεν γίνουν δεκτές οι ελληνικές προτάσεις η κυβέρνηση είναι έτοιμη να προχωρήσει σε δημοψήφισμα. Σε συνέντευξη που έδωσε στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera ανέφερε ότι η κυβέρνηση θα επιβιώσει ακόμη και αν δεν υπάρξει συμφωνία στις Βρυξέλλες, ενώ τονίζει πως είναι έτοιμη να πάει σε δημοψήφισμα. «Όπως έχω πει στον πρωθυπουργό μου, δεν είμαστε ακόμα κολλημένοι στις θέσεις μας. Μπορούμε να πάμε σε εκλογές, να καλέσουμε ένα δημοψήφισμα», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Βαρουφάκης. Στη συνέχεια βγάζει ανακοίνωση από το υπουργείο Οικονομικών και κατηγορεί την εφημερίδα. Αργότερα σε τηλεοπτική του συνέντευξη λέει ότι αν γίνει δημοψήφισμα θα είναι για ευρώ η δραχμή… Στην περίοδο πριν το δημοψήφισμα έλεγε ότι δεν έχει σχέση με το νόμισμα. Τελικά το δημοψήφισμα έγινε… Διάψευση 8η Στη Ρήγα, στο Eurogroup, ο Γιάννης Βαρουφάκης βρίσκεται μόνος του. Δέχεται σειρά επιθέσεων από τους υπόλοιπους υπουργούς και από ότι φαίνεται κόβεται κάθε επικοινωνία. Δεν τον καλούν στο βραδινό δείπνο και ο ίδιος λέει ότι τους… βαριέται. Εκεί αρχίζει η υποβάθμισή του. Ο πρωθυπουργός τον ξηλώνει από τη διαπραγμάτευση και βάζει τον Ευκλείδη Τσακαλώτο. Παρά τα όσα και να είπε ο κ. Βαρουφάκης στο τέλος ο πρωθυπουργός, λίγες ώρες μετά το δημοψήφισμα τον καρατόμησε και έβαλε στη θέση του τον κ. Τσακαλώτο. Διάψευση 9η Τα capital controls και το κλείσιμο των τραπεζών είναι γεγονός και μέχρι σήμερα στη ζωή μας. Λίγες ώρες μάλιστα πριν την επιβολή των capital controls ο Γιάννης Βαρουφάκης δήλωσε ότι δεν προκρίνει την επιβολή τους. Μάλιστα σε επίσημη ανακοίνωση ο έλεγε ότι ποτέ δεν δήλωσε ότι η ελληνική κυβέρνηση προκρίνει την επιβολή capital controls. Όπως έλεγε «επανειλημμένως έχει δηλώσει ότι η κυβέρνηση θεωρεί ότι τα capital controls δεν είναι συμβατά με την έννοια της νομισματικής ένωσης». Κάπως έτσι ο υπουργός δήλωσε ότι αν βγει το «Όχι» θα έχουμε συμφωνία σε 24 ώρες και μετά έβγαλε διάψευση… Πάντως 24 ώρες μετά το «Όχι» και λιγότερο είχαμε την αποπομπή του…. Διάψευση 10η Το τελευταίο χτύπημα από τον Γιάννη Βαρουφάκη ήρθε ευθέως κατά του Αλέξη Τσίπρα. Ο πρώην υπουργός προφασίστηκε σοβαρούς οικογενειακούς λόγους για να μην πάει στη Βουλή να ψηφίσει την εξουσιοδότηση στον Αλέξη Τσίπρα και τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να διαπραγματευτούν στις Βρυξέλλες. Λίγη ώρα μετά ήταν στο πλοίο για Αίγινα, για ένα ακόμη χαλαρό διήμερο με την οικογένειά του στην πολυτελέστατη βίλα του… Αυτή είναι μια σύντομη αναδρομή στην πορεία του Γιάννη Βαρουφάκη από τη θέση του υπουργού Οικονομικών. Η χώρα βρέθηκε ίσως στην πιο δύσκολη θέση που θα μπορούσε να βρεθεί από τη μεταπολίτευση και το νέο πακέτο μέτρων είναι αποτέλεσμα της ξέφρενης διαπραγμάτευσης Βαρουφάκη το τελευταίο πεντάμηνο σε μεγάλο βαθμό. Αυτό που δεν μπορεί να παραγνωρίσει κανείς είναι ένα. Ο Γιάννης Βαρουφάκης είναι ο μοναδικός Έλληνας υπουργός που δεν έβαλε κανένα φόρο στη διάρκεια της θητείας του. Αλλά είναι ο υπουργός Οικονομικών που έκλεισε τις τράπεζες με αποτέλεσμα να «τελειώσει» την πραγματική οικονομία… Δείτε όλα τα θέματα του Weekend