Επιβραδυνόμενη πτώση εσόδων και παραγωγής του τομέα των εκδόσεων

Επιβραδύνεται κατά το 2013 η πτωτική πορεία του τομέα των εκδόσεων και εκτυπώσεων, ο οποίος το 2012 κατέγραψε συρρίκνωση των εσόδων του, αλλά βελτίωσε τη λειτουργική του απόδοση και μείωσε τις ζημιές του. Ωστόσο, η επιβράδυνση της πτωτικής πορείας του συνοδεύεται από έξοδο επιχειρήσεων από την αγορά, προσφυγή ορισμένων στη διαδικασία προστασίας από τους πιστωτές τους και ενδείξεις αδυναμίας ομαλής συνέχισης της λειτουργίας άλλων εταιρειών, παρά τη δραστική περιστολή των δαπανών τους, λόγω της δραματικής έλλειψης ρευστών κεφαλαίων και της αδυναμίας εξασφάλισης νέων δανειακών κεφαλαίων.

Το πρώτο επτάμηνο του 2013, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, ο όγκος της παραγωγής της εκτυπωτικής βιομηχανίας σημείωσε πτώση 12,5%, σε σύγκριση με την ίδια χρονική περίοδο του 2012, οπότε είχε καταγραφεί πτώση 25,7% σε σύγκριση με το πρώτο επτάμηνο του 2011.

Η εκτυπωτική παραγωγή μειώθηκε τον Ιανουάριο κατά 14,5% (-30,5% τον ίδιο μήνα του 2012), τον Φεβρουάριο κατά 14,9% (-29,1%), τον Απρίλιο κατά 11,6% (-21,1%), τον Μάιο κατά 4,7% (-29,2%), τον Ιούνιο κατά 5,9% (-19,8%) και τον Ιούλιο κατά 17,6% (-8,4%), ενώ αυξήθηκε τον Μάρτιο κατά 0,6% (-31,1%). Συνολικά, το πρώτο επτάμηνο του 2013 η παραγωγή εκτυπώσεων ήταν 59,3% χαμηλότερη από την αντίστοιχη του έτους 2005.

Η επιβράδυνση της υποχώρησης των παραγωγικών μεγεθών συνοδεύεται, επίσης, από επιβραδυνόμενη πτώση των εσόδων. Ο κύκλος εργασιών των εκτυπωτικών επιχειρήσεων, ενώ παρουσίασε αύξηση κατά 0,5% τον Απρίλιο (-24,9% τον ίδιο μήνα του 2012), μειώθηκε κατά 9% τον Ιανουάριο (-25,9%), 13,2% τον Φεβρουάριο (-28,1%), 13,7% τον Μάρτιο (-22,4%), 14% τον Μάιο (-24,5%), 10,9% τον Ιούνιο (-19,8%) και κατά 10,1% τον Ιούλιο (-13,9%), με συνέπεια στο δωδεκάμηνο Αυγούστου 2012 – Ιουλίου 2013 να παρουσιάζει μείωση 10,1%, έναντι αντίστοιχης μείωσης 26,6% το αμέσως προηγούμενο δωδεκάμηνο. Τα έσοδά τους κατά το δωδεκάμηνο αυτό ήταν ίσα προς το 44,8% των εσόδων που είχαν οκτώ χρόνια νωρίτερα (2005).

Ειδικότερα κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους κατεγράφη μείωση της διαφημιστικής δαπάνης προ εκπτώσεων στα περιοδικά κατά 25,7% και στις εφημερίδες κατά 3,1%, δηλαδή σε πραγματικές τιμές, μετά τις εκπτώσεις, πολύ μεγαλύτερη. Συγχρόνως, μειώθηκε η κυκλοφορία των κυριακάτικων εφημερίδων κατά 6,4%, των απογευματινών εφημερίδων 24% και των περιοδικών κατά 25%, με την πτώση κυκλοφοριών στα περιοδικά να ανέρχεται σε 7% στα τηλεοπτικά, 14% στα περιοδικά υγείας, 15% στα μουσικά, 32% στα περιοδικά σπιτιού και διακόσμησης, 36% στα παιδικά και τα περιοδικά αυτοκινήτου, 38% στα ανδρικά, 43% στα γυναικεία, 44% στα πολιτικά και 64% στα περιοδικά γνώσεων, ενώ αυξήθηκε η κυκλοφορία των περιοδικών μαγειρικής κατά 8% και των εβδομαιδιαίων ποικίλης ύλης κατά 13%. Η απόσυρση από την αγορά τίτλων εφημερίδων και περιοδικών συνεχίστηκε, με παράλληλη έξοδο επιχειρήσεων από την αγορά. Οι τίτλοι περιοδικών μειώθηκαν κατά 22%, ενώ κατά 20% μειώθηκαν οι τίτλοι απογευματινών εφημερίδων.

Ο τομέας των κάθε είδους εκδόσεων και εκτυπώσεων, όπως αυτός εκφράζεται από τις επιχειρήσεις του που συνεχίζουν τη λειτουργία τους και έχουν γνωστοποιήσει την οικονομική τους θέση, εμφάνισε το 2012, σε σύγκριση με το 2011, οριακά θετικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (1,5 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία), ίσα προς το 0,2% των συνολικών εσόδων του (-7,6% το 2011), σε συνθήκες πτώσης των εσόδων του κατά 10% και βελτίωσης του μεικτού περιθωρίου κέρδους του κατά 1,2 εκατοστιαία μονάδα (28% το 2012, από 26,8% το 2011).

Παρά τη σημαντική λειτουργική βελτίωση, η οποία επιτεύχθηκε με τη δραστική συμπίεση του κόστους εργασίας και άλλων συντελεστών της παραγωγικής διαδικασίας, καθώς και των δαπανών εμπορικής και διοικητικής λειτουργίας και των ανόργανων δαπανών, κυρίως από την κατηγορία των πλέον ζημιογόνων εταιρειών του 2011, ο τομέας κατέγραψε τελικώς μεγάλες ζημιές, σημαντικά μειωμένες όμως, λόγω της βελτίωσης των λειτουργικών περιθωρίων (EBITDA). Οι ζημιές προ φόρων (100,2 εκατ. ευρώ) μειώθηκαν κατά 75,8 εκατ. ευρώ σε αξία και κατά 43% σε ποσοστό, ενώ οι καθαρές ζημιές (109,6 εκατ. ευρώ) μειώθηκαν κατά 72,7 εκατ. ευρώ σε αξία και κατά 40% σε ποσοστό.

Ωστόσο, τα συνολικά αποτελέσματα του τομέα είναι ακόμη πιο δυσμενή, αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι αρκετές εταιρείες του που δεν έχουν δημοσιεύσει οικονομικά στοιχεία έχουν παύσει τη λειτουργία τους ή λειτουργούν υποτυπωδώς, λόγω ζημιών.

Τα συνολικά έσοδα 240 εκδοτικών και εκτυπωτικών ΑΕ και ΕΠΕ, μεγάλου, μεσαίου και μικρού μεγέθους, τα οικονομικά στοιχεία των οποίων έχουν γίνει γνωστά, ανήλθαν το 2012 σε 957,2 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα κατά 109 εκατ. ευρώ (-10%).

Οι 240 αυτές εκδοτικές και εκτυπωτικές εταιρείες στις 31.12.2012 διέθεταν πάγια και κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία της τάξεως του 1,6 δισ. ευρώ και ως σύνολο κατέγραψαν:

– Μεικτά κέρδη 268,3 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 6% (-17,3 εκατ. ευρώ).

– Κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA), ύψους 1,5 εκατ. ευρώ, βελτιωμένα κατά 82,2 εκατ. ευρώ περίπου (ζημιές 80,7 εκατ. ευρώ το 2011).

– Ζημιές προ φόρων και τόκων (EBIT) 48,3 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 64% (+84,3 εκατ. ευρώ) και ίσες προς το -5,1% των πωλήσεων, έναντι αντίστοιχου ποσοστού -12,4% το 2011 (ζημιές 132,6 εκατ. ευρώ περίπου το 2011).

– Ζημιές προ φόρων 100,2 εκατ. ευρώ, που ισοδυναμούν με βελτίωση κατά 43% σε ποσοστό και κατά 75,8 εκατ. ευρώ σε αξία (ζημιές 176 εκατ. ευρώ το 2011) και είναι ίσες προς το -10,5% των πωλήσεων, έναντι αντίστοιχου ποσοστού -16,5% το 2011.

– Καθαρές ζημιές, μετά την πρόβλεψη για φόρους, ύψους 109,6 εκατ. ευρώ, που ισοδυναμούν με βελτίωση κατά 40% σε ποσοστό και κατά 72,7 εκατ. ευρώ σε αξία (ζημιές 182,3 εκατ. ευρώ το 2011) και είναι ίσες προς το -11,5% των πωλήσεων, έναντι αντίστοιχου ποσοστού -17,1% το 2011.

Περίπου το 25% των ζημιών αυτών αντιστοιχεί σε αμιγώς εκτυπωτικές επιχειρήσεις, καθώς το 75% περίπου των ζημιών αντιστοιχεί στις επιχειρήσεις έκδοσης εφημερίδων, περιοδικών, βιβλίων και άλλων εντύπων, ορισμένες από τις οποίες διαθέτουν εκτυπωτικές μονάδες.

Με κριτήριο τα τελικά, καθαρά αποτελέσματα κερδοφόρες ήταν, οριακά έστω, οι 118 από τις 240 επιχειρήσεις (49,2% του συνόλου), σε αντίθεση με τις άλλες 122 εταιρείες (50,8% του συνόλου), οι οποίες παρουσίασαν ζημιές, οριακές έστω. Τα συνολικά καθαρά κέρδη των 118 κερδοφόρων (πωλήσεις 315,9 εκατ. ευρώ) ήταν 12,9 εκατ. ευρώ περίπου, ενώ οι συνολικές καθαρές ζημιές των 122 ζημιογόνων (πωλήσεις 641,2 εκατ. ευρώ) ήταν 122,5 εκατ. ευρώ.

Τα ίδια κεφάλαια των 240 επιχειρήσεων (465,6 εκατ. ευρώ στις 31.12.2012) μειώθηκαν το 2012 κατά 17% (-94,1 εκατ. ευρώ), λόγω των νέων ζημιών και εκποιήσεων παγίων, παρά τη λογιστική αναπροσαρμογή μέρους τους. Παράλληλα, μειώθηκε το σύνολο των απασχολουμένων κεφαλαίων (1,61 δισ. ευρώ στο τέλος της χρήσης) κατά 7% (-121,9 εκατ. ευρώ). Η αναλογία των ιδίων κεφαλαίων προς τα συνολικά κεφάλαια των επιχειρήσεων του τομέα υποχώρησε στο 29%, από 32,4% το 2011. Συγχρόνως, οι συνολικές υποχρεώσεις τους (1,14 δισ. ευρώ στο τέλος της χρήσης) μειώθηκαν κατά 2,4% (-27,8 εκατ. ευρώ), με παράλληλη αύξηση των μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων (325 εκατ. ευρώ) κατά 7% και μείωση των βραχυπρόθεσμων (817,1 εκατ. ευρώ) κατά 6%. Το συνολικό κυκλοφορούν ενεργητικό τους, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται επισφαλείς απαιτήσεις μεγάλου ύψους από διαφημιστικές και άλλες επιχειρήσεις, ήταν ίσο περίπου προς τις συνολικές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις τους, ενώ αρκετές εταιρείες εμφανίζουν άκρως δυσμενείς δείκτες ρευστότητας. Πτώση κατά 6% παρουσίασε, εξάλλου, το πάγιο ενεργητικό τους (782,3 εκατ. ευρώ μαζί με τις συμμετοχές), λόγω εκποιήσεων και απομειώσεων παγίων.

Αυτά προκύπτουν από την επεξεργασία των ισολογισμών τους, σύμφωνα με στοιχεία που αντλήθηκαν από το CD-ROM «Ελληνική Βιομηχανία 2012-2013», το ΓΕΜΗ, το www.inr.gr, την Icap Group και τους διαδικτυακούς ιστότοπους και τις αρμόδιες υπηρεσίες των ίδιων των επιχειρήσεων.

Αύξηση εσόδων παρουσίασαν μόνο 52 από τις 240 εταιρείες (21,7% του συνόλου).

Αναλυτικότερα, από το σύνολο των 240 επιχειρήσεων:

– Ογδόντα επτά επιχειρήσεις (36,3% του συνόλου) οι οποίες ήταν κερδοφόρες το 2011, παρέμειναν και κατά το 2012 κερδοφόρες, πραγματοποιώντας καθαρά κέρδη ύψους 11 εκατ. ευρώ έναντι 10,4 εκατ. ευρώ το 2011, αυξημένα κατά 0,6 εκατ. ευρώ.

– Είκοσι τέσσερις επιχειρήσεις (10%) οι οποίες ήταν κερδοφόρες το 2011, με κέρδη 1,4 εκατ. ευρώ, εμφάνισαν κατά το 2012 ζημιές ύψους τριών εκατ. ευρώ, έχοντας έτσι απώλειες ύψους 4,4 εκατ. ευρώ.

– Ενενήντα οκτώ επιχειρήσεις (40,8%) οι οποίες ήταν ζημιογόνες το 2011, παρέμειναν και κατά το 2012 ζημιογόνες, πραγματοποιώντας ζημιές 119,5 εκατ. ευρώ έναντι 186,7 εκατ. ευρώ περίπου το 2011, αυξημένες έτσι κατά 67,2 εκατ. ευρώ.

– Τριάντα μία επιχειρήσεις (12,9%) οι οποίες ήταν ζημιογόνες το 2011, με ζημιές 7,3 εκατ. ευρώ, εμφάνισαν κατά το 2012 κέρδη της τάξεως του 1,9 εκατ. ευρώ, έχοντας έτσι ωφέλεια ύψους 9,2 εκατ. ευρώ.

Οι επιχειρήσεις που κατέγραψαν οριακή έστω βελτίωση των μεικτών κερδών ήταν 84 (35% του συνόλου), ενώ αυτές που βελτίωσαν το μεικτό περιθώριο ήταν 129 (53,7% του συνόλου).

Οριακή έστω βελτίωση των EBITDA πέτυχαν 126 (52,5% του συνόλου), ενώ αυτές που βελτίωσαν το περιθώριο EBITDA ήταν 128 (53,3% του συνόλου). Επίσης, οι επιχειρήσεις που κατέγραψαν οριακή έστω βελτίωση των EBIT ήταν 127 (52,9% του συνόλου), ενώ αυτές που βελτίωσαν το περιθώριο EBIT ήταν 122 (50,8% του συνόλου).

Βελτίωση των προ φόρων αποτελεσμάτων (κερδών ή ζημιών), έστω οριακά, παρουσιάζουν οι 117 από τις 240 εταιρείες (48,7% του συνόλου).

Συγχρόνως, βελτίωση των καθαρών αποτελεσμάτων (κερδών ή ζημιών), έστω οριακά, παρουσιάζουν οι 124 από τις 240 εταιρείες (51,7% του συνόλου).

Βελτίωση της αποδοτικότητας σε σχέση με τα ίδια κεφάλαιά τους, βάσει των καθαρών αποτελεσμάτων τους (κερδών ή ζημιών), παρουσιάζουν 133 επιχειρήσεις (55,4%), σε αντίθεση με τις υπόλοιπες 107 (44,6%), οι οποίες δεν μπόρεσαν να τη βελτιώσουν.

Αύξηση ιδίων κεφαλαίων, κυρίως λόγω της λογιστικής αναπροσαρμογής, εμφανίζουν οι 121 από τις 240 επιχειρήσεις (50,4%). Επίσης, κυρίως για τον ίδιο λόγο, περισσότερες από τις μισές εταιρείες (147, δηλαδή το 61,2% του συνόλου) εμφανίζουν βελτιωμένη, έστω οριακά, χρηματοοικονομική διάρθρωση.

Η αποδοτικότητα του μέσου ενεργητικού (αρχής και τέλους της χρήσης) των 240 εκδοτικών και εκτυπωτικών επιχειρήσεων στη διάρκεια της χρήσης, σε κέρδη (ζημιές) προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA), βελτιώθηκε σε 0,1%, από -4,7% το 2011.