Για τον πρόεδρο των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, Μάρτιν Σουλτς, ο οποίος θα διεκδικήσει την προεδρία του Ευρωκοινοβουλίου, η «συνταγή» της Άγκελα Μέρκελ, την οποία υιοθέτησε η προηγούμενη Σύνοδος Κορυφής, είναι επιεικώς ανεπαρκής. Μιλώντας στο «Εθνος της Κυριακής» ο κύριος Σουλτς τονίζει ότι χρειαζόμαστε αγορές που υπόκεινται σε δημοκρατικούς κανόνες και όχι μια δημοκρατία που προσαρμόζεται στην αγορά, όπως επιδιώκει η Γερμανίδα καγκελάριος, ενώ ζητά μεγαλύτερη ειλικρίνεια προς τους πολίτες.
Μετά τη Σύνοδο Κορυφής είδαμε ότι οι οίκοι αξιολόγησης συνέχισαν με τους ίδιους ρυθμούς και τελικά τα αποτελέσματα δεν ήταν θετικά. Γιατί συνέβη ξανά αυτό;
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απέτυχε για άλλη μια φορά να κερδίσει τους επενδυτές αλλά και την εμπιστοσύνη των πολιτών, επειδή και πάλι δεν προτάθηκε μια βιώσιμη και διαρκής δομική λύση. Η κυρία Μέρκελ είπε ότι πρέπει να κάνουμε αλλαγές στις συνθήκες για να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη αλλά ούτε οι αλλαγές στις Συνθήκες έγιναν, ούτε την εμπιστοσύνη κέρδισαν. Τα συμφέροντα στους κόλπους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι τόσο διαφορετικά που οι ηγέτες των ευρωπαϊκών κρατών δεν μπόρεσαν να βρουν μια κοινή γραμμή δράσης.
Απορρίπτω τις αλλαγές στις Συνθήκες που θέλει η Μέρκελ. Θεωρώ ότι με τις υπάρχουσες Συνθήκες μπορούμε να κάνουμε αρκετά. Πολύ σημαντικότερο από την αλλαγή των Συνθηκών είναι το να δοθεί απάντηση στο πώς θα κρατήσουν το 2012 σε λογικά πλαίσια τις πωλήσεις ομολόγων τους οι χώρες που έχουν τεράστια spreads. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσω της ΕΚΤ και τον ESM και γι΄ αυτά θα έπρεπε να συζητάμε. Δυστυχώς, ο μηχανισμός αυτός ουσιαστικά «παροπλίστηκε».
Εχετε δηλώσει ότι θέλετε να δώσετε πάλι «πρόσωπο» στη δημοκρατία και τώρα λέτε ότι πρέπει να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών. Είναι όμως σήμερα εφικτό να πείσει κανείς τους πολίτες για την ΕΕ;
Είναι πολύ δύσκολο, αλλά πρέπει να θέσουμε δύο ερωτήματα: πρώτον, αν έχουμε μια εναλλακτική. Πιστεύω πως όχι. Πρέπει να σταθεροποιήσουμε το ευρώ ως νόμισμα και την Ευρωζώνη ως οικονομική ζώνη. Η άλλη λύση θα ήταν η διάλυση της Ευρωζώνης αλλά αυτό θα επέφερε τη μαζική οικονομική εξαθλίωση σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη. Δεύτερον, έχουμε εναλλακτική λύση στη δημοκρατία; Πιστεύω πως όχι. Πρέπει να πολεμήσουμε για τους δημοκρατικούς θεσμούς τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να προσπαθήσουμε να ξανακερδίσουμε τους πολίτες. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μιλήσουμε ανοιχτά στους πολίτες για το τι είναι καλό και τι κακό. Κακό είναι, για παράδειγμα, κάτι που το βλέπετε στην Ελλάδα, το να μιλάει κανείς μόνο για περικοπές στον προϋπολογισμό και να μην κάνουμε λόγο για επενδύσεις στις υποδομές της χώρας. Η οικονομία στην Ελλάδα δεν θα εξυγιανθεί ποτέ εάν δεν υπάρξουν ανάπτυξη και επενδύσεις, που είναι άμεσα απαραίτητες.
Ναι, ναι, υπάρχει πειθαρχία, αλλά χωρίς επενδύσεις δεν έχει νόημα. Πρέπει να κάνουμε πιο ειλικρινείς συζητήσεις με τους πολίτες.
Οι αποφάσεις όμως της Συνόδου Κορυφής επιτρέπουν να μιλήσει κανείς για επενδύσεις; Λόγος έγινε μόνο για δημοσιονομική πειθαρχία.
Δυστυχώς όχι, και αυτό είναι η μεγαλύτερη κριτική που ασκώ στις αποφάσεις της Συνόδου. Δεν έχει απολύτως κανένα νόημα να μιλάς μόνο για δημοσιονομική πειθαρχία. Χρειαζόμαστε επειγόντως επενδύσεις στην ανάπτυξη. Εχετε δίκιο. Η Σύνοδος Κορυφής ουσιαστικά ήταν ανεπαρκής επειδή για άλλη μια φορά αποφασίστηκαν περικοπές χωρίς ανάπτυξη.
Τι σημαίνει αυτό για το ευρώ;
Το ευρώ θα είναι ένα σταθερό νόμισμα, αλλά χωρίς αντίκρισμα, γιατί οι άνθρωποι που διαχειρίζονται το ευρώ δεν καταφέρνουν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών και των ανθρώπων. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Οι ΗΠΑ έχουν ένα τεράστιο χρέος κι όμως καταφέρνουν να πουλήσουν τα ομόλογά τους μόνο με επιτόκιο 2%. Γιατί δεν το καταφέρνουν αυτό τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη πλην της Γερμανίας; Επειδή δεν αντιλαμβανόμαστε ότι σε ένα ενιαίο νόμισμα, μια ενιαία οικονομική ζώνη χρειαζόμαστε και μια ενιαία διακυβέρνηση. Αντιθέτως, έχουμε διαρκώς τα ειδικά συμφέροντα των χωρών, που διαδραματίζουν βαρύνοντα ρόλο, να καθορίζουν τις συνθήκες για όλη την Ευρωζώνη.
Η πολιτική μοιάζει να τρέχει πίσω από τις αγορές και τους οίκους αξιολόγησης. Το πιστεύετε αυτό;
Χρειαζόμαστε μια θεμελιώδη αλλαγή στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τη σημερινή κρίση. Η κυρία Μέρκελ μιλάει για μια δημοκρατία που προσαρμόζεται στην αγορά αλλά στην πραγματικότητα χρειαζόμαστε μια αγορά που να υπόκειται σε δημοκρατικούς κανόνες. Και αν η πολιτική παρακολουθεί όλη μέρα τους οίκους αξιολόγησης αντί να δρα η ίδια, δεν θα αλλάξει ποτέ αυτό. Πρέπει δηλαδή να αντιληφθούν επιτέλους ότι δεν διανύουμε κρίση χρήματος αλλά κρίση των δομών που έχουμε. Στην ΕΕ έχουμε 17 κυβερνήσεις που σκέφτονται μόνο τον εαυτό τους και αυτός ο κατακερματισμός συνιστά ένα τεράστιο δομικό πρόβλημα. Αυτό το κάνει εξαιρετικά δύσκολο να αμυνθείς έναντι των αγορών αν και πρέπει να σημειώσουμε ότι η συντριπτική πλειονότητα των κυβερνήσεων είναι συντηρητικές. Ελπίζω ότι η Γαλλία θα έχει σύντομα σοσιαλιστή πρόεδρο, και έτσι θα αλλάξουν οι σχέσεις μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας.
Περιμένετε κάτι από τη νέα συνάντηση τον Ιανουάριο;
Εχω μάθει ότι οι Βρετανοί θέλουν να έχουν στάτους παρατηρητή στις διαπραγματεύσεις της νέας Συνόδου και αυτό για μένα είναι το πρώτο βήμα για την επιστροφή της Βρετανίας.
