Το ύψος των μη εξυπηρετούμενων «ανοιγμάτων» των 4 συστημικών τραπεζών κατά την 31η Δεκεμβρίου 2015 έχει αγγίξει το δυσθεώρητο ύψος των 103 δισ. ευρώ, γεγονός που επιβάλει την άμεση και αποτελεσματική ενασχόληση όλων των εμπλεκόμενων μερών, με διάθεση συνεργασίας και κοινωνικής ευαισθησίας, όπου απαιτείται. Οι νομοθετικές και κανονιστικές παρεμβάσεις από την πλευρά της Κυβέρνησης και της Τράπεζας της Ελλάδος αντίστοιχα, δύνανται να διαμορφώσουν σταδιακά ένα πλαίσιο δράσης που θα επιτρέψει την ανάταση της χρηματοπιστωτικής αγοράς προς όφελος της Ελληνικής οικονομίας, της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής, επισήμανε ο διευθύνων σύμβουλος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), Άρης Ξενόφος, στην παρουσίαση της μελέτης που πρόσφατα ολοκλήρωσε το Ταμείο, αναφορικά με τα «Μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγματα Μεγάλων Επιχειρήσεων».
Συγκεκριμένα, το σχέδιο δράσης του ΤΧΣ για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα μεγάλων επιχειρήσεων περιλαμβάνει 5 άξονες που αφορούν:
1. Την έρευνα, τον εντοπισμό και την ιεράρχηση των περιορισμών και εμποδίων για την αναδιάρθρωση μεγάλων εταιρικών χρεών που κατέχουν οι ελληνικές τράπεζες, με στόχο την ανάπτυξη μιας δυναμικής αγοράς ΜΕΑ. Συγκεκριμένα τα εν λόγω εμπόδια έχουν κατηγοριοποιηθεί στις ακόλουθες κύριες κατηγορίες:
α) Nομικά & Κανονιστικά (π.χ. περιορισμοί στην προώθηση των δικαιωμάτων των πιστωτών, περιορισμένη προστασία στελεχών όταν προβαίνουν στην αναδιάρθρωση υφιστάμενων δανείων, περιορισμοί στο κανονιστικό πλαίσιο για την εξυπηρέτηση και πώληση μη εξυπηρετούμενων δανείων, περιορισμένα κίνητρα για εξωδικαστικούς συμβιβασμούς κλπ).
β) Φορολογικά/Λογιστικά (π.χ. οι πολύ υψηλοί φόροι ακινήτων οι οποίοι έχουν επηρεάσει αρνητικά την εν λόγω αγορά).
γ) Θέματα Τραπεζικής Αγοράς όπου η έλλειψη ενός πλαισίου συντονισμού, ενιαίας προσέγγισης / διαδικασίας μεταξύ όλων των εμπλεκομένων πλευρών (ιδιωτών, δημοσίου, οφειλετών), καθώς και η έλλειψη εξειδίκευσης προηγμένων λύσεων αναδιάρθρωσης, ενίοτε παρατείνει και πολλές φορές εμποδίζει την επιτυχή ολοκλήρωση της διαδικασίας αναδιάρθρωσης. Επιπρόσθετα χρειάζονται κατάλληλες μεταρρυθμίσεις προκειμένου να είναι εφικτή, ταχεία και αποτελεσματική η λειτουργία του εν λόγου μηχανισμού συντονισμού.
2. Το σχεδιασμό πλαισίου συντονισμού μεταξύ των τραπεζών.
– Το ΤΧΣ θα πρέπει να σχεδιάσει ένα μηχανισμό συντονισμού μεταξύ των τραπεζών) για τις μεγάλες εταιρικές αναδιαρθρώσεις.
– Στόχος της πρότασης είναι η παροχή κατευθυντήριων οδηγιών και αρχών προκειμένου να εξασφαλιστεί η εξεύρεση λύσεων, η επιτάχυνση της διαδικασίας και η συγκέντρωση/ανταλλαγή τεχνογνωσίας, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα εμπλεκόμενα μέρη τα σχετικά εγχειρίδια άλλων χωρών, και τα διεθνή πρότυπα συνεργασίας προσαρμοσμένα στην ελληνική πραγματικότητα.
3. Τον προσδιορισμό περιμέτρου προβληματικών επιχειρήσεων και κλάδων.
– Ο μηχανισμός συντονισμού θα απευθύνεται σε μεγάλες εταιρείες λαμβάνοντας υπ’ όψη τη δυνατότητα ή μη αναδιάρθρωσης, τον αριθμό των τραπεζών που έχει έκθεση ο όμιλος, και επιλεγμένους χρηματοοικονομικούς δείκτες ανά όμιλο ή ακόμα και σε σύνολο κλάδων (αναγνώριση προβληματικών κλάδων, προτεραιοποίηση με βάση την επίπτωση ενδεχόμενης κλαδικής αναδιάρθρωσης στην εθνική οικονομία και συνοπτική αξιολόγηση των επιλεγμένων κλάδων) που χρήζουν αναδιάρθρωσης.
– Από την ανάλυση των δεδομένων που ελήφθησαν ~170 Όμιλοι (με ~ Euro11δις μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και ~Euro15 δις συνολική έκθεση) και 5 κλάδοι θα μπορούσαν να εμπίπτουν στο εύρος εφαρμογής του μηχανισμού.
4. Την αξιολόγηση των υφιστάμενων δυνατοτήτων του τραπεζικού τομέα.
– Οι τράπεζες θα πρέπει να ενισχύσουν περαιτέρω τις δυνατότητες αναδιάρθρωσης των δανείων μεγάλων επιχειρήσεων:
α) να κατηγοριοποιήσουν (segmentation) τις υποθέσεις και να τις συνδέσουν με συγκεκριμένες λύσεις μέσω επέκτασης των αναλύσεων, σαφούς καθορισμού των ορίων για διαφορετικές κατηγορίες πελατών και σύνδεση πελατών με συγκεκριμένες επιλογές αναδιάρθρωσης.
β) να ενθαρρύνουν τη χρήση εξελιγμένων και μακράς διάρκειας λύσεων αναδιάρθρωσης με επέκταση και τυποποίηση της εφαρμογής των πιο περίπλοκων και μακροπρόθεσμων λύσεων (π.χ. κεφαλαιοποίηση χρέους, λειτουργική αναδιάρθρωση).
γ) να αναπτύξουν τις ικανότητες και την εξειδίκευση του προσωπικού υπεύθυνο για την αναδιάρθρωση εταιρικών δανείων με επιπλέον σεμινάρια εκπαίδευσης και τοποθέτηση πρόσθετου προσωπικού με την κατάλληλη τεχνογνωσία και
δ) να βελτιώσουν την ποιότητα και τον όγκο της απαιτούμενης πληροφορίας και να καθορίσουν συγκεκριμένους δείκτες απόδοσης (KPIs) καθώς και να θεσπίσουν κίνητρα για την ενίσχυση των συστημάτων και υποδομών πληροφορικής
5. Τη διεύρυνση του ρόλου των κεφαλαιαγορών
– Για την ενεργή συμμετοχή επενδυτών στις κεφαλαιαγορές (capital market players) απαιτείται ένα προοδευτικό νομικό, κανονιστικό και φορολογικό πλαίσιο γύρω από τις πτωχευτικές διαδικασίες καθώς και ευνοϊκές μακροοικονομικές συνθήκες.
– Οι παράγοντες των κεφαλαιαγορών καθώς και άλλοι ειδικοί αναδιαρθρώσεων, πρέπει να βρίσκονται σε στενή συνεργασία με τις τράπεζες, στο πλαίσιο ενός μηχανισμού συντονισμού ή ενός οχήματος αναδιάρθρωσης κεφαλαίων.
