Κάθε χρόνο η Ελλάδα παραδίνεται στις φλόγες. Οι δεκάδες φωτιές που μαίνονται τους καλοκαιρινούς μήνες καταστρέφουν τα πάντα στο πέρασμά τους προκαλώντας ανεπανόρθωτη ζημιά στο φυσικό περιβάλλον. Περιοχές ερημώνουν, πολίτες βλέπουν τις περιουσίες τους και τους κόπους μιας ζωής να χάνονται στις στάχτες, ενώ κάθε εκατοστό καμμένης γης «φωνάζει» πως η κλιματική κρίση είναι εδώ και θα μας δείχνει όλο και πιο έντονα όσο περνά ο καιρός το σκληρό της πρόσωπο.
Πώς συνδέονται όμως οι φωτιές με την κλιματική κρίση; Αλλάζει το κλίμα στα μέρη που καίγονται; Η χώρα μας έχει υποστεί περιβαλλοντική υποβάθμιση λόγω των πυρκαγιών; Τι είναι ο τύπος καιρού Hot – Dry – Windy και γιατί θεωρείται «επικίνδυνος»;
Στις ερωτήσεις του Newsbeast απαντά ο πυρομετεωρολόγος και εντεταλµένος ερευνητής στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος & Βιώσιµης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Θοδωρής Γιάνναρος διαμηνύοντας πως «όσο πιο έντονα καίει η φωτιά τόσο μεγαλύτερη είναι η επίδραση στη μεταβολή των μετεωρολογικών συνθηκών στην περιοχή» και τονίζοντας ότι «όταν καταστρέφονται μεγάλες δασικές εκτάσεις επιταχύνεται η πορεία της κλιματικής αλλαγής».
Ξεκινώντας από τo Hot – Dry – Windy ο Θοδωρής Γιάνναρος μας εξηγεί πως πρόκειται για έναν επιστημονικό όρο ο οποίος χρησιμοποιείται για να περιγράψουμε τον τύπο καιρού που συνδυάζει θερμές και ξηρές ατμοσφαιρικές συνθήκες με ενισχυμένους ανέμους.
«Είναι ένας τύπος καιρού πολύ επικίνδυνος για το ξέσπασμα πυρκαγιών και είναι σύνηθες στην Ελλάδα, σε άλλες χώρες της Μεσογείου αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες» σημειώνει χαρακτηριστικά.
Ξεκαθαρίζοντας πως «η φωτιά δεν αλλάζει το μικροκλίμα των περιοχών που παραδίδονται στις φλόγες» ο πυρομετεωρολόγος λέει: «Η πυρκαγιά δημιουργεί τον δικό της καιρό. Αυτή είναι η σωστή έκφραση. Και φυσικά κάθε φωτιά στην περιοχή στην οποία εκδηλώνεται μπορεί να τροποποιήσει εν δυνάμει τις μετεωρολογικές συνθήκες. Όσο πιο έντονα καίει η φωτιά τόσο μεγαλύτερη είναι η επίδραση στη μεταβολή των μετεωρολογικών συνθηκών στην περιοχή».
«Μία φωτιά όταν καίει πάρα πολύ έντονα εκλύει πολύ μεγάλα ποσά θερμότητας και υδρατμών. Τα βασικά καύσιμα καθώς καίγονται εκλύουν θερμότητα και υδρατμούς στην ατμόσφαιρα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αλλάζει η θερμοκρασία, να αλλάζει η υγρασία και να αλλάζει και η ατμοσφαιρική πίεση γιατί ο αέρας καθώς θερμαίνεται γίνεται ελαφρύτερος. Όλα αυτά έχουν επίπτωση στις μετεωρολογικές συνθήκες της περιοχής. Με αυτό τον τρόπο για παράδειγμα μπορούν να δημιουργηθούν συγκλίσεις ανέμων, ο άνεμος δηλαδή από δύο διαφορετικές κατευθύνσεις να τρέχει προς την ίδια κατεύθυνση. Μπορούν επίσης να δημιουργηθούν στροβιλισμοί ανέμων και σε ακραίες περιπτώσεις, όπως είχαμε το 2021 μπορούμε να έχουμε και δημιουργία πυρονεφών» συμπληρώνει.
«Από τη στιγμή που μία περιοχή επηρεαστεί από μία δασική πυρκαγιά και η έκταση που θα καεί είναι μεγάλη εννοείται ότι μεσοπρόθεσμα οι μετεωρολογικές συνθήκες σε αυτή και το κλίμα ενδεχομένως να αλλάζει. Όπως καταλαβαίνετε εάν αντικαταστήσουμε μία δασική έκταση, πυκνόφυτη με χέρσα γη όπως μένει η γη αφού καεί οι συνθήκες τροποποιούνται» τονίζει ο Θοδωρής Γιάνναρος.
Οι πυρκαγιές φέρνουν την κλιματική κρίση ή κλιματική κρίση τις πυρκαγιές;
Τελικά οι πυρκαγιές φέρνουν την κλιματική κρίση ή η κλιματική κρίση τις πυρκαγιές; Υπάρχει απάντηση στο εν λόγω ερώτημα; Σύμφωνα με τον πυρομετεωρολόγο Θοδωρή Γιάνναρο «φυσικά και υπάρχει απάντηση».
«Αρχικά πρέπει να πούμε πως η κλιματική αλλαγή δεν βάζει τις φωτιές. Τις πυρκαγιές τις βάζει ανθρώπινο χέρι είτε από αμέλεια είτε εσκεμμένα. Από εκεί και πέρα η κλιματική κρίση δημιουργεί πυρομετεωρολογικές συνθήκες οι οποίες ευνοούν την εκδήλωση μεγάλων και καταστροφικών δασικών πυρκαγιών. Όταν έχουμε αυτές τις δασικές πυρκαγιές από τη στιγμή που καταστρέφεται φυσικό περιβάλλον, καταστρέφονται μεγάλες δασικές εκτάσεις και αυτό δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την πορεία της κλιματικής αλλαγής, την επιταχύνει…» μας εξηγεί.
Τονίζοντας πως είναι αναμφισβήτητο το ότι «η χώρα μας οδηγείται σε περιβαλλοντική υποβάθμιση λόγω των πυρκαγιών» ο εντεταλμένος ερευνητής στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών μιλώντας στο Newsbeast αναφέρει: «Από τη στιγμή που έχουμε ολοένα και πιο συχνά εμφάνιση μεγάλων και καταστροφικών πυρκαγιών το φυσικό περιβάλλον υποβαθμίζεται. Όσο πιο συχνά έχουμε τέτοιες φωτιές τόσο πιο μεγάλη θα είναι η υποβάθμιση».
«Μία από τις επιπτώσεις που βλέπουμε σχεδόν άμεσα μετά από δασικές πυρκαγιές είναι η υποβάθμιση των εδαφών, οι πλημμύρες που μπορεί να έχουμε στη συνέχεια» προσθέτει.
Θα είναι δύσκολο το υπόλοιπο καλοκαίρι; Θα «χτυπήσουν» τη χώρα και άλλοι καύσωνες;
Αναφερόμενος στο υπόλοιπο καλοκαίρι και στο εάν τη χώρα μας αναμένεται να πλήξουν και άλλα κύματα καύσωνα με το θερμόμετρο να ανεβαίνει πάνω από τους 40 βαθμούς Κελσίου ο Θοδωρής Γιάνναρος επισημαίνει: «Από την Τετάρτη (19/7) η χώρα μας μπήκε σε ένα παρατεταμένο θερμό επεισόδιο, είχαμε ήδη μία κορύφωση με τη μορφή καύσωνα το Σαββατοκύριακο 15-16/7, βλέπουμε ένα ακόμη κύμα καύσωνα αυτό το Σαββατοκύριακο 22 – 23/7 και τα προγνωστικά στοιχεία που έχουμε διαθέσιμα δείχνουν έναν ακόμη καύσωνα λιγότερο όμως έντονο προς το τέλος του μήνα».
«Συνολικά μέχρι το τέλος του Ιουλίου θα κινηθούμε πολύ πάνω από πάνω από τις φυσιολογικές για την εποχή θερμοκρασίες, θα επικρατήσει αυτός ο θερμός – ξηρός καιρός εναλλασσόμενος με ενισχυμένους ανέμους. Από εκεί και πέρα για το πώς θα κυλήσει ο Αύγουστος οτιδήποτε και να πούμε θα είναι παρακινδυνευμένο» υπογραμμίζει κλείνοντας.
