Η αλλαγή του κλίματος τον 21ο αιώνα θα προκαλέσει εκτίναξη της μετανάστευσης και οι κυβερνήσεις των χωρών στην περιοχή Ασία-Ειρηνικός, που είναι ευάλωτες σε φυσικές καταστροφές, πρέπει αμέσως να υλοποιήσουν ευρεία γκάμα μέτρων, για να αποφύγουν μελλοντικές ανθρωπιστικές κρίσεις. Αυτά υποστηρίζει έκθεση της Ασιατικής Τράπεζας Ανάπτυξης (ADB), που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Το πρόβλημα των περιβαλλοντικών μεταναστών έχει αναδειχθεί ως μείζον και στην περιοχή της Μεσογείου, όπως καταδεικνύεται από περιφερειακές και ελληνικές πρωτοβουλίες, την τελευταία διετία, που επιδιώκουν τη συνεργασία των χωρών της περιοχής για την πρόληψή του.

Στην περιοχή Ασία-Ειρηνικός, ωστόσο, δεν πρόκειται για μελλοντικό πρόβλημα. Είναι υπαρκτό και οι αριθμοί είναι τραγικοί.

Το 2010 και το 2011, περισσότεροι από 42 εκατ. άνθρωποι ξεσπιτώθηκαν λόγω φυσικών καταστροφών, αναφέρουν οι συγγραφείς της έκθεσης «Αντιμετωπίζοντας την κλιματική αλλαγή και τη μετανάστευση στην Ασία και τον Ειρηνικό». Πριν από δύο χρόνια, εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την εστία τους 31,8 εκατ. στην περιοχή, ενώ πέρυσι, την εγκατέλειψαν 10,7 εκατομμύρια.

Ένας απροσδιόριστος αριθμός ξεσπιτωμένων, έγιναν μετανάστες, μη έχοντας δυνατότητα να επιστρέψουν σπίτι τους ή επιλέγοντας να εγκατασταθούν σε πιο ασφαλή εδάφη.

«Το περιβάλλον γίνεται σημαντικός παράγοντας που ωθεί σε μετανάστευση, στην Ασία και τον Ειρηνικό, καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν σε ευάλωτες περιοχές, όπως παράκτιες ζώνες με χαμηλό υψόμετρο ή όχθες ποταμών που διαβρώνονται» επισημαίνει ο αντιπρόεδρος στην ADB για τη Διαχείριση Γνώσης και Βιώσιμης Ανάπτυξης, Μπιντού Λοχάνι.

«Δεν πρέπει να περιμένουν οι κυβερνήσεις για να αναλάβουν δράση. Λαμβάνοντας μέτρα τώρα, μπορούν να μειώσουν την τρωτότητα, να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα, να χρησιμοποιήσουν τη μετανάστευση ως εργαλείο προσαρμογής αντί να το αφήσουν να μετατραπεί σε πράξη απελπισίας» προτρέπει.

Και όμως. Μπορεί και ένα μέτρο πρόληψης να έχει διαστάσεις πράξης απελπισίας: Την περασμένη Παρασκευή, ο πρόεδρος του Κιριμπάτι, στον Ειρηνικό ανακοίνωσε ότι το υπουργικό συμβούλιο της χώρας ενέκρινε σχέδιο για «μετακόμιση» του συνόλου του πληθυσμού στο νησί Βίτι Λέβου, του νησιωτικού συμπλέγματος Φίτζι, όπου, γι’ αυτό το σκοπό, θα αγοραστεί έκταση περίπου 24.000 στρεμμάτων.

«Δεδομένου ότι η αλλαγή του κλίματος λειτουργεί ως επιβαρυντικός παράγοντας για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση του αριθμού των ανθρώπων που μεταναστεύουν λόγω των περιβαλλοντικών αλλαγών» γράφουν οι συγγραφείς της έκθεσης. Πρόσφατο παράδειγμα: στην Παπούα-Νέα Γουινέα, οι κάτοικοι του Καρτερέ και από τις ατόλες που γειτονεύουν, μετακόμισαν στη νήσο Μπουγκενβίλ, λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Το 2010, πάνω από 10 εκατ. Πακιστανοί εκτοπίστηκαν λόγω των μουσώνων και των πλημμυρών κατά μήκος του Ινδού ποταμού. Πέρυσι, τυφώνας κατέστρεψε τις νότιες Φιλιππίνες, εκτοπίζοντας 300.000 ανθρώπους.

Έξι από τις δέκα χώρες που είναι πιο ευάλωτες στην αλλαγή του κλίματος, βρίσκονται στην περιοχή Ασία-Ειρηνικός. Στον κατάλογο, πρώτο είναι το Μπανγκλαντές, ακολουθούμενο από την Ινδία, το Νεπάλ, τις Φιλιππίνες, το Αφγανιστάν και τη Μιανμάρ.

Εκτιμάται, σύμφωνα με την έκθεση, ότι το κόστος για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή ανέρχεται στο αστρονομικό ποσό των 40 δισ. δολαρίων έως το 2050. Αν και διατίθενται ποσά για περιβαλλοντικά ζητήματα, προς το παρόν, δεν προορίζεται κανένα για την αντιμετώπιση της μετανάστευσης που οφείλεται στην αλλαγή του κλίματος.

Η έκθεση προτείνει στενή συνεργασία των κυβερνήσεων των χωρών που κινδυνεύουν με τον ιδιωτικό τομέα, για να εισάγουν ασφαλιστική κάλυψη που βασίζεται σε δείκτη της στάθμης της θάλασσας, έντοκα χρεόγραφα που φέρουν ειδικούς όρους σε περίπτωση επέλευσης καταστροφικών κινδύνων, δηλαδή τα επιλεγόμενα Cat bonds και παράγωγα καιρού. Στόχος είναι η προσέλκυση επενδυτών στη χρηματοδότηση και διαχείριση των κινδύνων που γεννά η αλλαγή του κλίματος.