Με βασικό ερώτημα αν ο κόσμος θα εγκαταλείψει την παγκοσμιοποίηση όπως πριν τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο, ή μπορεί να καταστεί λιγότερο απρόβλεπτος και χαοτικός και με καταγραφή των προϋποθέσεων αποφυγής νέων πολέμων και επιβολής μονομερών μέτρων, παρουσιάστηκε χθες Τετάρτη το νέο βιβλίο του Παναγιώτη Ρουμελιώτη με τίτλο « Μετά το χάος τι; Σύγχρονες απειλές και μελλοντικές προκλήσεις».

Για το βιβλίο μίλησαν, εκτός από τον συγγραφέα, ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και πρώην υπουργός Παιδείας Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, η βουλευτής Β΄Πειραιά του ΣΥΡΙΖΑ και αντιπρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της ΚΣ του Συμβουλίου της Ευρώπης, Νίνα Κασιμάτη, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιώς Άγγελος Κότιος και ο καθηγητής Στρατηγικής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά Αθανάσιος Πλατιάς. Τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Αριστοτέλης Τζιαμπίρης καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πειραιά.

Η παρουσίαση του βιβλίου εκδόσεων Λιβάνη, έγινε στο Μέγαρο Μουσικής, παρουσία πλήθους εκπροσώπων της πολιτικής, οικονομικής, πανεπιστημιακής  και επιχειρηματικής κοινότητας.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν, μεταξύ άλλων, οι: Μάρκος Μπόλαρης υφυπουργός Εξωτερικών, Θεοδώρα Τζάκρη βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτης Κουρουμπλής βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, Βασιλική Θάνου πρώην πρωθυπουργός, Δημήτρης Κρεμαστινός βουλευτής ΚΙΝΑΛ, Νίκος Νικολόπουλος ανεξάρτητος βουλευτής, εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμου, Νίκος Σηφουνάκης πρώην υπουργός, Στέφανος Τζουμάκας πρώην υπουργός, Δημήτρης Δόλλης πρώην υπουργός, εκπρόσωπος του υπ. Ναυτιλίας,  Γιάννης Σμαραγδής σκηνοθέτης, Αντώνης Ζαϊρης αντιπρόεδρος ΣΕΛΠΕ,  Ηρακλής Χαρμανίδης διοικητής Λαϊκού Νοσοκομείου, στελέχη τραπεζικών ιδρυμάτων και εκπρόσωποι ΜΜΕ.

Κατά τον συγγραφέα, παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ παραμένουν η ισχυρότερη χώρα στον κόσμο με όρους στρατιωτικούς, οικονομικούς και τεχνολογικούς, δεν μπορούν να επιβάλουν από μόνες τους και με τους όρους τους τη σταθερότητα και την παγκόσμια τάξη στον κόσμο.

H άκρατη παγκοσμιοποίηση, παρά τις θετικές επιπτώσεις της, δεν κατάφερε να αμβλύνει τις ανισότητες στον κόσμο και να εγγυηθεί την οικονομική σταθερότητα, καθώς ναι μεν διπλασιάστηκε το παγκόσμιο ΑΕΠ το διάστημα 1975-2009, τετραπλασιάστηκε το παγκόσμιο εμπόριο, αυξήθηκε η μεσαία τάξη και περιορίστηκε η φτώχεια (μόνο στην Κίνα κατά 300 εκατ. άτομα), αλλά οι ανισότητες στον κόσμο και στις ίδιες τις χώρες αυξήθηκαν.

Ταυτόχρονα , οι χρηματοπιστωτικές κρίσεις πολλαπλασιάστηκαν μετά το 1980, νέες χρηματοπιστωτικές φούσκες έχουν δημιουργηθεί, η παγκόσμια φοροδιαφυγή δεν ελέγχεται αποτελεσματικά και το παγκοσμιοποιημένο μοντέλο ανάπτυξης έχει υποβαθμίσει ανεπανόρθωτα το περιβάλλον, καθώς η θερμοκρασία τα τελευταία 30-40 χρόνια αυξήθηκε περισσότερο από εκείνη των 20.000 χρόνων.

Ο κ. Ρουμελιώτης στη συνέχεια της ομιλίας του αναφέρθηκε στις νέες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο κόσμος, όπως τον προστατευτισμό των ΗΠΑ, το σοκ της ψηφιοποίησης, των τεχνολογιών της πληροφορίας, την τεχνητή νοημοσύνη, και τα bid data, που επιφέρουν ήδη αλλαγές σε οικονομικούς και πολιτικούς συσχετισμούς και δημιουργούν ανησυχίες για την απασχόληση και τις υφιστάμενες κοινωνικές δομές και αξίες.

Ειδικότερα για την Ε.Ε., ο πρόεδρος της Attica Bank αναφέρθηκε στην οικονομική της εξασθένηση και στην αύξηση των ανισοτήτων μεταξύ των εργαζομένων στις χώρες- μέλη της, με το χάσμα μηνιαίου εισοδήματος πλουσιότερων  και φτωχότερων να διευρύνεται, τις τιμές των καυσίμων να αυξάνονται και την φορολογική πολιτική να παραμένει άδικη και ταυτόχρονα η θεσμική της κρίση να γίνεται ολοένα και πιο έντονη, με αδυναμία επίλυσης κρίσεων και αντιμετώπισης του ανερχόμενου εθνικισμού, της ξενοφοβίας και του λαϊκισμού.

Με αυτά τα δεδομένα, τρεις λύσεις υπάρχουν κατά τον συγγραφέα: Η θα έχουμε μια a la carte Ε.Ε., με ενισχυμένες συνεργασίες χωρών που θέλουν να προχωρήσουν μαζί, ή απόσχιση κι άλλων χωρών πέραν της Μ. Βρετανίας ή φυγή προς τα εμπρός όλων των χωρών μελών.

Τέλος ο κ. Ρουμελιώτης κατέγραψε τις προϋποθέσεις και τις αλλαγές που μπορούν να συμβάλλουν στην εξομάλυνση των παγκόσμιων συσχετισμών και να εγγυηθούν μια καλύτερη διεθνή τάξη στις οποίες περιλαμβάνονται:

  • Ο σεβασμός των αποφάσεων Διεθνών Οργανισμών, με συμμετοχή όλων των χωρών και την ΗΠΑ
  • Η ενίσχυση της πολυμερούς διακυβέρνησης και η επισημοποίηση άτυπων σήμερα οργανισμών όπως π.χ. η G20
  • H αλλαγή των κανόνων παγκόσμιων οργανισμών (π.χ. ΠΟΕ ) για να περιοριστούν οι ανισότητες και η φτώχεια
  • Ο εκδημοκρατισμός διεθνών οργανισμών, με περιορισμό του ρόλου των επιχειρηματικών lobbies και ανάδειξη  του αντίστοιχου των ΜΚΟ
  • Η εκπροσώπηση αναδυόμενων και αναπτυσσόμενων χωρών στους διεθνείς οργανισμούς.

Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιώς Άγγελος Κότιος υπενθύμισε πως ο Π. Ρουμελιώτης είναι ο θεμελιωτής της Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας -Κατάσταση και Μεθοδολογία, στην Ελλάδα, συνεπώς το βιβλίο το ίδιο προσεγγίζει τα διεθνή ζητήματα από διεπιστημονική σκοπιά, εφαρμόζοντας μία ολιστική ανάλυση του θέματος, λαμβάνοντας υπ’ όψιν όχι μόνον τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις του, αλλά και τις γενικότερες γεωπολιτικές συνθήκες και τα γνωστικά πεδία που οι νέες τούτες διαστάσεις του παγκόσμιου γίγνεσθαι δημιουργούν.

Η κ. Κασιμάτη υπογράμμισε τον εύστοχο τρόπο με τον οποίο ο συγγραφέας αναφέρεται στα προβλήματα που σώρευσε η απουσία ρύθμισης της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και κοινωνίας, που αποδυνάμωσε τους διεθνείς οργανισμούς και δεν ευνόησε την ισόνομη διανομή πλούτου και ευκαιριών στα κράτη. Συνέπειες που προκαλούν αποστροφή στο μοντέλο αυτό, ευνοώντας φυγόκεντρες ιδεολογίες, που αποσυνθέτουν την συνεκτικότητα των ιδεολογιών που διέπουν την πίστη για μία διεθνή οικογένεια.

Καθώς ο οικονομικός έλεγχος εκφεύγει πλέον της πολιτικής, ο κόσμος της εργασίας χάνει τη δύναμή της και κατά συνέπεια υποχωρεί και η δημοκρατία, που εμφανίζεται στα χρόνια της κρίσης, αλλά και στη σημερινή εποχή, με τη συνέκδοχη ανάδυση εθνικιστικών και λαϊκιστικών δυνάμεων.

Αναφερόμενος στο βιβλίο ο κ. Πλατιάς τόνισε πως η μεθοδολογία του Π. Ρουμελιώτη προσομοιάζει σε μία Ιπποκρατική μέθοδο, καθώς προτείνει θεραπείες και λύσεις. Υπογράμμισε επίσης πως ο συγγραφέας διαρκώς αναλύει τους διαφορετικούς συσχετισμούς δυνάμεων που δεσπόζουν σε διεθνές επίπεδο σε όλες τις σφαίρες της οικονομίας, της πολιτικής και των συμφερόντων τους, μελετώντας συνάμα τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του κάθε πόλου του συσχετισμού αυτού, που η σχέση τους δράσης-αντίδρασης δημιουργεί χάος.

Ο κ, Αρβανιτόπουλος από την πλευρά του αναφέρθηκε στη μεγάλη τόλμη του Π. Ρουμελιώτη πέρα από τις αναλύσεις να προτείνει και λύσεις.

Υπογραμμίζοντας πως το τέλος της φενάκης για τη μονοκρατορία της Δύσης και του οικονομικού συστήματός της, πλέον έχει οδηγήσει σε ένα χάος.

Εντόπισε μάλιστα τις δυνητικές απειλές του σύγχρονου κόσμου, με πρώτη από αυτές το φονταμενταλιστικό Ισλάμ, οι σχέσεις με τη Ρωσία, η προσεκτική άνοδος της Κίνας. Αλλά υπάρχουν και οι ‘εσωτερικές’ κρίσεις του συστήματος, με πρώτη και καλλίτερη την παγκοσμιοποίηση, με την αχαλίνωτη πορεία του καπιταλισμού και τα αλυσιτελή εγχειρήματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Κατόπιν έρχεται η νέα, τέταρτη, τεχνολογική επανάσταση, που με την άνοδο της ανεργίας που την συνοδεύει, θα δημιουργήσει αλλαγές και ανισότητες.

Αναλυτικά η ομιλία εδώ.