Ο πράσινος ιππότης

Σκηνοθεσία/Σενάριο: Ντέιβιντ Λόουερι

Πρωταγωνιστούν: Ντεβ Πατέλ, Αλίσια Βικάντερ, Τζοελ Έτζερτον, Μπάρι Κέογκαν, Σαρίτα Τσάντχερι

Διεύθυνση Φωτογραφίας: Άντριου Ντροζ Παλέρμο

Μοντάζ: Ντέιβιντ Λόουερι

Μουσική: Ντάνιελ Χαρτ

Ημερομηνία Εξόδου: 9 Σεπτεμβρίου 2021

Διάρκεια: 2 ώρες και 6 λεπτά

Ο σεναριογράφος και σκηνοθέτης Ντέιβιντ Λόουερι (The Old Man & the Gun, A Ghost Story) επιστρέφει με μια συναρπαστική περιπέτεια επικής φαντασίας, μία τολμηρή προσέγγιση ενός μεσαιωνικού ποιήματος του 14ου αιώνα με πρωταγωνιστή τον Ντεβ Πατέλ (Slumdog Millionaire) στον ρόλο ενός νεαρού από την αυλή του Βασιλιά Αρθούρου, που ξεκινά ένα αξέχαστο ταξίδι αυτογνωσίας. Η ταινία τιμά τη λαϊκή παράδοση της Αγγλίας και της Ουαλίας και ξετυλίγει έναν διαχρονικό και σκοτεινό μύθο μέσα από τη καθηλωτική ατμόσφαιρα εκείνης της εποχής. Στην ταινία συμπρωταγωνιστεί η Αλίσια Βικάντερ (Από Μηχανής) και ο Τζοελ Έτζερτον (Διαγραφή Ταυτότητας).

Σύνοψη

Ο Σερ Γκογουέιν (Ντεβ Πατέλ), ο απερίσκεπτος και πεισματάρης ανιψιός του βασιλιά Αρθούρου ξεκινά ένα τολμηρό ταξίδι για να συναντήσει τον διαβόητο Πράσινο Ιππότη, που βάζει σε δοκιμασίες τη γενναιότητα των αντρών. Στο διάβα του, θα αναμετρηθεί με φαντάσματα, γίγαντες, κλέφτες και δολοπλόκους σε ένα βαθύτερο ταξίδι αυτογνωσίας με σκοπό να αποδείξει την αξία του στα μάτια της οικογένειας. Αποστολή του να πληρώσει το τίμημα ενός παράτολμου παζαριού: να παραδώσει το κεφάλι του έναν χρόνο μετά τον αποκεφαλισμό του μυστηριώδη

Μία διαχρονική ιστορία

Μέρος του κύκλου των μύθων γνωστών ως αρθουριανών θρύλων, με επίκεντρο τον Βασιλιά Αρθούρο και τους Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης, ο Σερ Γκογουέιν αντλεί έμπνευση από ουαλικές, αγγλικές και ιρλανδικές ιστορίες του κέλτικου παρελθόντος και της γαλλικής ιπποτικής παράδοσης του μεσαίωνα για να διηγηθεί το διαχρονικό παραμύθι ενός νεαρού ήρωα που καλείται να αποδείξει την αξία του μέσα από αλλόκοτες καταστάσεις. 

Το ποίημα μεταφράστηκε στα αγγλικά από τον Τόλκιν, ενώ ο Λόουερι επικεντρώνεται στην ιστορία του Σερ Γκογουέιν και την οδύσσεια του στο άγνωστο ανάμεσα σε ληστές, γίγαντες, ομιλούσες αλεπούδες και μια χήρα που μπορεί να κατέχει το κλειδί του μυστηρίου.

«Δεν καταλάβαινα γιατί αυτό το ποίημα έχει αντέξει στον χρόνο μέχρι που αποφάσισα να το μεταφέρω στη μεγάλη οθόνη και τότε αντιλήφθηκα πόσο απαιτητικό έργο ήταν»  λέει ο Λόουερι. «Το πρωτότυπο κείμενο είναι τόσο πλούσιο, τόσο γεμάτο μηνύματα και συμβολισμούς, που θα χρειάζονταν καμιά δωδεκαριά μεταφορές και πάλι δεν θα μπορούσαμε να αιχμαλωτίσουμε τη ζωντάνια του. Γράφτηκε τον 14^ο αιώνα και παραμένει μοντέρνο. Μοιάζει σύγχρονο, αν και έχουν περάσει κοντά χίλια χρόνια! Αυτή η μεταφορά είναι μια ερμηνεία του κειμένου, που ανοίγει έναν διάλογο μαζί του. Είναι  μία αντανάκλαση των αξιών του ποιήματος και μία έρευνα του κατά πόσο είναι επίκαιρες σήμερα».  

Το πρωτότυπο ποίημα συντέθηκε το 14^ο αιώνα από έναν άγνωστο ποιητή και έχει μαγέψει αναγνώστες και καλλιτέχνες για δεκαετίες με την αλλόκοτη και σουρεαλιστική του ιστορία για τον ιπποτισμό, τη μαγεία, τον πειρασμό, τη μεταμόρφωση και την αυτογνωσία. Οι στίχοι βρίθουν από συμβολισμό, αλληγορία και μυστήριο. Είναι ένα συναρπαστικό έργο με πολλά επίπεδα. Ανήκει στις ιστορίες για τον Βασιλιά Αρθούρου και τους Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης και ξεχωρίζει για την αμφιλεγόμενη και πλούσια ιστορία ενηλικίωσης που ξετυλίγει. Επανεκδόθηκε το 1925 από τον Τόλκιν και έχει συναρπάσει τους αναγνώστες από τότε, κερδίζοντας τη θέση του ανάμεσα στους αρθουριανούς θρύλους. 

Κάτω από όλη την εκκεντρικότητα και την αμφισημία υπάρχει ένα αλληγορικό σχόλιο για τη μάχη ανάμεσα στον χριστιανισμό και την παλαιά τάξη, καθώς ένας πολιτισμός (που ενσαρκώνει ο Βασιλιάς Αρθούρος) παλεύει με τα φαντάσματα του παρελθόντος. 

Το ποίημα αντλεί την ένταση του από την αντιπαλότητα ανάμεσα στον Χριστιανισμό και τον Παγανισμό, με σύμβολο τον μυστηριώδη Πράσινο Ιππότη, που αναδύεται μέσα από την ομίχλη τα Χριστούγεννα και εκφράζει μία ακατανίκητη και τρομαχτική πρόκληση: ένας εθελοντής πρέπει να τον αποκεφαλίσει με τσεκούρι. Ως αντάλλαγμα, η γενναία αυτή ψυχή θα συμφωνήσει να εμφανιστεί στο Πράσινο Παρεκκλήσι ένα χρόνο μετά για να δεχτεί ως αντιστάθμιση το θανατηφόρο χτύπημα από το τσεκούρι του Πράσινου Ιππότη.  

Ήδη ένας ήρωας στην αυλή του Βασιλιά Αρθούρου, ο νεαρός Σερ Γκογουέιν δέχεται την πρόκληση και περιμένει έναν χρόνο για να ξεκινήσει το επικό του ταξίδι. Τα επόμενα Χριστούγεννα, διασχίζει ένα παγερό τοπίο, συναντά πολλές αινιγματικές φιγούρες, μερικές ζωντανές, άλλες νεκρές, άλλες επικές, άλλες μεταμφιεσμένες, άλλες όχι ανθρώπινες, που τον βοηθούν να ανακαλύψει τον εαυτό του.

«Η ιδέα του ιπποτισμού σε συνάφεια με ένα νέο άντρα που ανακαλύπτει τον εαυτό του είναι η ρίζα της ιστορίας για μένα» λέει ο Ντέιβιντ  Λόουερι. «Η ιδέα διαφαίνεται στο πρωτότυπο κείμενο και κάνει την ιστορία διαχρονική. Ο Γκογουέιν βρίσκεται σε μία επική αναζήτηση που θα τον οδηγήσει στην συνειδητοποίηση της αξίας του να είσαι ακέραιος».  Η αφήγηση συνεχίζει με μία σειρά από δοκιμασίες στο κάστρο του Λόρδου Μπέρτιλακ, όπου η σύζυγος του αριστοκράτη προσπαθεί να βάλει τον Γκογουέιν σε πειρασμό, πριν φύγει για να συναντήσει τον Πράσινο Ιππότη για την τελική αναμέτρηση στο δάσος.

Ένα ταξίδι προς την ακεραιότητα

Ο δημιουργός Ντέιβιντ Λόουερι διάβασε το ποίημα όταν ήταν πρωτοετής στο πανεπιστήμιο. «Η ιστορία με επηρέασε βαθιά» λέει ο Λόουερι. «Μου άρεσε η ιδέα ενός νεαρού άντρα που εμπλέκεται σε ένα τόσο αλλόκοτο στοίχημα, η ιδέα ότι μπορείς να εμπλακείς σε ένα παιχνίδι με τίμημα τον θάνατο». Η ιδέα έμεινε στο μυαλό του δημιουργού για είκοσι χρόνια και το 2018 ο Λόουερι άρχισε να σκέφτεται ξανά τις μεσαιωνικές περιπέτειες. «Σκέφτηκα ξανά τον Σερ Γκογουέιν και τον Πράσινο Ιππότη και αμέσως αποφάσισα να το μεταφέρω στη μεγάλη οθόνη» λέει ο σκηνοθέτης. «Άρχισα να ξαναγράφω το ποίημα και να το μεταφέρω σε σεναριακή μορφή, οπότε τρεις εβδομάδες μετά ήμουν έτοιμος».  

Διάβασε το ποίημα πολλές φορές από την αρχή μέχρι το τέλος, όσο το έγραφε, και έλαβε υπόψη του τον πλούσιο συμβολισμό αλλά και τις προκλήσεις του να κάνεις μία ιστορία του 14^ου αιώνα επίκαιρη. «Πώς κάνεις έναν αποκεφαλισμό να έχει νόημα στο σύγχρονο κοινό;» αναρωτήθηκε ο δημιουργός. «Η ιδέα του ιπποτισμού και της τιμής δεν έχουν την ίδια βαρύτητα στο σημερινό κοινό». Έκανε έρευνα για την καταγωγή του ποιήματος με ακαδημαϊκούς, διαβάζοντας θεωρία της λογοτεχνίας, δοκίμια και άρθρα. «Υπάρχουν πολλές ερμηνείες της ιστορίας, πολλές αναγνώσεις» λέει ο Λόουερι. «Αναρωτιέμαι αν ο ποιητής θα μπορούσε να φανταστεί όλες τις ιδέες και τις θεωρίες που έχουν προκύψει από το έργο του τόσους αιώνες μετά». 

Ο Λόουερι θέλησε να τονίσει τον δευτερεύοντα χαρακτήρα της Μόργκαν λε Φέι, που εμφανίζεται στις τελευταίες σελίδες του ποιήματος, αλλά στη μεταφορά του Λόουερι έχει κυρίαρχο ρόλο. Ως σημαντική παρουσία στη λαϊκή αρθουριανή παράδοση, η Μόργκαν λε Φέι έχει ερμηνευτεί ως φεμινιστική παρουσία σε ένα κατά τα άλλα ανδροκρατούμενο κείμενο, εμφανιζόμενη ως μία μυστηριώδης τυφλή γυναίκα στο κάστρο του Λόρδου Μπέρτιλακ. Αρχικά ήταν η θεία του Γκογουέιν,  αλλά ο Λόουερι άλλαξε την καταγωγή της και την έκανε τη μητέρα του. Είναι μία από τις έξυπνες αλλαγές που επέφερε ο δημιουργός στην πρωτότυπη ιστορία, για να τη φέρει πιο κοντά στη σύγχρονη εποχή. 

Η ένταση ανάμεσα στον χριστιανισμό και τον παγανισμό κυριαρχεί στην ταινία, με τη φράση «Ο Χριστός γεννιέται» δίπλα δίπλα με σκηνές του Γκογουέιν να είναι μικρός, ελεύθερος, πριν αποκεφαλίσει τον Πράσινο Ιππότη.  Στα χέρια του δημιουργού, ο Πράσινος Ιππότης, όπως και στο πρωτότυπο κείμενο, είναι μία παραβολή για τον πειρασμό και τη σταύρωση στο τέλος της ιστορίας

«Ο Βασιλιάς Αρθούρος εκπροσωπεί τη χριστιανική πλευρά του βασιλείου, ενώ ο χαρακτήρας της Σαρίτα Τσάντχερι (μητέρας του Γκογουέιν στην ταινία) είναι πιο παγανιστικός και δεμένος με τη γη. Ο Βασιλιάς Αρθούρος κάνει χριστιανικές αναφορές στον λόγο του στην εναρκτήρια σκηνή και όταν ο Γκογουέιν φτάνει στο Πράσινο Παρεκκλήσι, αυτό σηματοδοτείται από έναν ετοιμόρροπο σταυρό. Είναι στο χέρι μας να ερμηνεύσουμε τον ρόλο της Φύσης στα πράγματα» λέει ο δημιουργός. 

Ο Πράσινος Ιππότης του σήμερα δεν είναι λιγότερο αμφίσημος από το υλικό του 14^ου αιώνα, αλλά στα χέρια του Λόουερι αποκτά ξεκάθαρη αρχή, μέση και κατάληξη, σε μία ιστορία κατά την οποία οι άνθρωποι παλεύουν να αποκτήσουν έλεγχο της μοίρας τους, καθώς η φύση ρίχνει τη σκιά της πάνω τους. 

Ο Ήρωας

Ο Γκογουέιν έχει ελαττώματα, αλλά είναι συμπαθής. Ένας έφηβος ελευθέρων ηθών στην αυλή του Βασιλιά Αρθούρου, που στην αρχή της ταινίας απολαμβάνει τα νιάτα του και τελικά δείχνει τον ηρωισμό του όταν αποκεφαλίζει τον Πράσινο Ιππότη σε μία στιγμή αυθορμητισμού. «Ο Γκογουέιν μου δεν είναι απαίσιος, αλλά δεν είναι και στην καλύτερη εκδοχή του» λέει ο δημιουργός. «Μου αρέσουν οι πρωταγωνιστές που συνειδητοποιούν ότι έχουν ελαττώματα». 

Ο δημιουργός ήθελε ο χαρακτήρας να έχει σχέση με τα σύγχρονα θέματα που εξερευνούν τη μοντέρνα αρρενωπότητα. «Τα θέματα της αρρενωπότητας είναι στο προσκήνιο σήμερα και μας έχουν οδηγήσει να σκεφτούμε τα πράγματα διαφορετικά» λέει ο Λόουερι. 

Αφού έλαβε υπόψη του δεκάδες ηθοποιούς, ο Λόουερι συνάντησε τον Ντεβ Πατέλ (The Personal History of David Copperfield, Slumdog Millionaire), έναν ηθοποιό που είναι γνωστός για τους ιδιαίτερους ρόλους του. Στα αρχικά στάδια του σεναρίου, ο Λόουερι παρουσίαζε έναν πρωταγωνιστή που κάνει ανεπανόρθωτα λάθη, αλλά ο Πατέλ ήθελε μια κάποια εξιλέωση για τον πρωταγωνιστή. «Ο Ντεβ είχε πολύ καλά σχόλια για το σενάριο και συντονίστηκα με κάποια από αυτά» λέει ο δημιουργός. «Ο Γκογουέιν είναι κακομαθημένος κα είπα στον Ντέιβιντ πριν συμφωνήσω να αναλάβω τον ρόλο ότι αν ήταν να κάνουμε αυτό το συναρπαστικό ταξίδι μαζί του, θα έπρεπε να τον κάνουμε συμπαθητικό» λέει ο Πατέλ. 

Με τον Πατέλ στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ο Λόουερι κατάλαβε ότι μπορούσε να διατηρήσει τα ψεγάδια του Γκογουέιν χωρίς να θυσιάζει σε ηρωισμό, ωριμότητα ή ακεραιότητα. «Όσο κι αν ήθελα τον Γκογουέιν να ξεκινά από αμφίβολη αφετηρία, δεν ήθελα να τον μισήσουμε» λέει ο δημιουργός. «Ήξερα ότι τα αξιαγάπητα στοιχεία του Ντεβ θα μας ήταν χρήσιμα σε αυτή την εκδοχή του Γκογουέιν». 

«Η ιστορία με τράβηξε γιατί δείχνει ένα ταξίδι που με αφορά, τι σημαίνει να είσαι ευγενής, γνήσιος» λέει ο Πατέλ. «Το σενάριο του Ντέιβιντ, όπως και το ποίημα, έχουν κάτι μαγικό, έχει αιχμαλωτίσει τον ηλεκτρισμό του ποιήματος». Στα χέρια του Πατέλ, ο Γκογουέιν είναι ένας νεαρός άντρας που ζει άνετα, αφού είναι ο ανιψιός του Βασιλιά Αρθούρου. «Δεν έχει κοπιάσει ποτέ για να κερδίσει τη θέση του στον κόσμο» λέει ο Πατέλ. «Έχει μία θέση στη Στρογγυλή Τράπεζα ανάμεσα σε θρυλικούς ιππότες. Για μένα είναι μια ιστορία για έναν νεαρό άντρα που βγαίνει στον κόσμο για να βρει τον σκοπό του και να χαράξει το μονοπάτι του».

Ο Πατέλ εκτίμησε το σενάριο για τη διαχρονική ματιά σε σχέση με την αρρενωπότητα όταν έρχεται αντιμέτωπη με δυνατούς γυναικείους χαρακτήρες. «Ο Γκογουέιν είναι προνομιούχος, αλλά στην πορεία ταπεινώνεται από τις έξυπνες γυναίκες γύρω του, ανάμεσα τους και η Αλίσια Βικάντερ που παίζει δύο χαρακτήρες. Όσο προχωράει το ταξίδι του, η αρρενωπότητα του θίγεται και τον βλέπουμε πια σαν το παιδί που είναι».

Το ταξίδι του στο παγερό τοπίο συνάρπασε τον Πατέλ, που ανταποκρίθηκε στην πλούσια κινηματογραφική αίσθηση της ταινίας. «Αυτός ο νεαρός άντρας περνάει δύσβατα μέρη με τη φύση να τον δοκιμάζει συνεχώς. Καταλαβαίνουμε ότι είναι ένας αφελής άντρας, παρά τα προνόμια της καταγωγής του». 

Οι υπόλοιποι χαρακτήρες

Η Σουηδή Αλίσια Βικάντερ (The Danish Girl, Tomb Raider) ήταν από τις πρώτες που διάβασαν το σενάριο το 2018. Ο Λόουερι την επέλεξε για τον διπλό ρόλο της Έσελ, της ερωμένης του Γκογουέιν στο Κάμελοτ και στον ρόλο της Λέιδι, που βάζει σε πειρασμό τον ήρωα στο ταξίδι του. Δύο ξεχωριστοί χαρακτήρες που σχετίζονται μέσα στα πλαίσια της ιστορίας. 

Ο Λόουερι επέλεξε τον Τζοελ Ετζερτον (The King; It Comes At Night) στον ρόλο του Λόρδου. Η Σαρίτα Τσάντχερι (After Yang) επιλέχθηκε για τον ρόλο της μητέρας του Γκογουέιν, η οποία εκπροσωπεί (αν και δεν ονοματίζεται) τη Μόργκαν λα Φέι, που μπορεί και να έχει τα ηνία του παρασκηνίου της ιστορίας.

Αυθεντικά σκηνικά

Την άνοιξη του 2018, δύο μήνες μετά την ολοκλήρωση του σεναρίου, ο Λόουερι και η ομάδα παραγωγής επέλεξαν μία γραφική τοποθεσία λίγο έξω από το Δουβλίνο, εκεί όπου, πριν από δεκαετίες, γυρίστηκαν τα Barry Lyndon και Excalibur. «Η πρωτότυπη ιστορία διαδραματίζεται στην Ουαλία και το ποίημα είναι συνυφασμένο με τη γεωγραφία της Ουαλίας, αλλά για πολλούς λόγους καταλήξαμε στην Ιρλανδία» λέει ο δημιουργός. «Βρήκαμε ό,τι ψάχναμε, τα τοπία, τον καιρό, τα κάστρα. Σχεδόν τα πάντα που βλέπετε στην ταινία βρίσκονται 30 λεπτά μακριά από το Δουβλίνο». 

Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για το τμήμα σχεδιασμού παραγωγής ήταν να δημιουργήσουν μία καινούρια εκδοχή της Στρογγυλής Τράπεζας. «Είδαμε τις αντίστοιχες από άλλες ταινίες. Η δική μας έπρεπε να επιτρέπει στον Πράσινο Ιππότη να φτάσει κοντά στον Βασιλιά Αρθούρο και χρειαζόμασταν χώρο ώστε ο Γκογουέιν να πολεμήσει μαζί του» λέει ο δημιουργός. 

Καταχείμωνο 

Ο Πράσινος Ιππότης διαδραματίζεται τα Χριστούγεννα, όταν ο Γκογουέιν ξεκινά το ταξίδι του για να εκπληρώσει το χρέος του. «Το ποίημα είναι κλασικά χριστουγεννιάτικο και μου αρέσει που οι γιορτές και η εποχή είναι μέρος της ιστορίας» λέει ο δημιουργός. 

Στον Λόουερι αρέσει να κάνει γυρίσματα στο κρύο και αναζήτησε την αίσθηση του 14^ου αιώνα στα χρώματα της φύσης. «Στην Ιρλανδία έχουν ένα ανέκδοτο που λέει ότι έχεις τις τέσσερις εποχές σε μία ώρα κι αυτό είναι αλήθεια. Ξαφνικά είχαμε καταιγίδα, μετά χιόνι και σε πέντε λεπτά ο ουρανός άνοιγε με ένα ουράνιο τόξο» λέει ο δημιουργός. 

Ο Πατέλ προσθέτει: «Αν σας φανώ φουσκωμένος σε μια δυο σκηνές είναι γιατί φορούσα ένα σωρό εσωθερμικά κάτω από το κουστούμι μου. Ο παγωμένος αέρας τρύπωνε από τις κουμπότρυπες και μετά από ώρες γυρίσματος στην εξοχή της Ιρλανδίας, ένιωθα σαν τον Λεονάρντο ΝιΚάπριο στην Επιστροφή».