Η 7η τέχνη αγάπησε από πολύ νωρίς τα μπλεξίματα στις ανθρώπινες σχέσεις και τα διαζύγια που δεν αφήνουν τίποτα όρθιο.
Το τέλος ενός δεσμού, είτε επεισοδιακό είτε αντιθέτως άνευρο, αποτελεί βλέπετε ένα πρώτης τάξεως κινηματογραφικό υλικό για να χτίσεις καταστάσεις καθημερινές. Ή και άλλες που υπερβαίνουν τη συνήθη εμπειρία.
Κι εδώ πρακτικά η λίστα είναι ανεξάντλητη, καθώς ο χωρισμός είναι μια αστείρευτη πηγή ιστοριών, πάνω στις οποίες χτίζονται αριστουργήματα και αριστουργήματα.
Και για τέτοια θα μιλήσουμε εδώ. Αν είναι να χωρίσεις και χρειαστείς τη βοήθεια του σινεμά, ας είναι τουλάχιστον αυτή η επαφή αίσια και ευτυχής με διαμάντια που έχουν να πουν πολλά για το πώς διαχειρίζονται οι άνθρωποι το τέλος του δεσμού.
Με την «Ιστορία γάμου» του Νόα Μπάουμπακ να είναι η τελευταία προσθήκη στη μακρά σειρά των μικρών κομψοτεχνημάτων περί χωρισμού, αν έχετε όρεξη και χρόνο δείτε επίσης και:
Τα «Παντρολογήματα» του Ρόμπερτ Όλτμαν, το «Διαζύγιο αλά Ιταλικά» του Πιέτρο Τζέρμι, το «Λίγο πριν νυχτώσει» του Κλόντ Σαμπρόλ, το «Μια παντρεμένη γυναίκα» του Ζαν-Λικ Γκοντάρ, τη «Γυναίκα της διπλανής πόρτας» του Φρανσουά Τριφό, τις «Απιστίες και αμαρτίες» του Γούντι Άλεν, τη «Νύχτα» του Μικελάντζελο Αντονιόνι, το «Μια γυναίκα εξομολογείται» του Τζον Κασσαβέτη και το «Κράμερ εναντίον Κράμερ» του Ρόμπερτ Μπέντον…
Ο κορυφαίος Ρομπέρτο Ροσελίνι παρέδωσε το πρώτο αριστούργημα της κατηγορίας, μια υποδειγματική σπουδή πάνω στην αποξένωση του ζεύγους που θα καταλήξει σε μια δηλητηριασμένη καταστροφή. Το «Ταξίδι» είναι μια από τις ωραιότερες και τολμηρότερες ταινίες όλων των εποχών, με αυτή την υφέρπουσα ένταση που καταλήγει σε ένα σωστό ηφαίστειο συναισθημάτων και υπαινιγμών.
Ένας πλούσιος βρετανός δικηγόρος και η σύζυγός του επισκέπτονται τη Νάπολη για ένα κληρονομικό θέμα σε μια απέλπιδα προσπάθεια αναβίωσης ενός προβληματικού γάμου. Τεράστια αποτυχία στις μέρες του, το φιλμ του Ροσελίνι αναγνωρίστηκε τελικά από την κριτική ως η πρώτη ουσιαστικά μοντέρνα ταινία της 7ης τέχνης.
Αυτό το συνταρακτικό και εντελώς απέριττο ταξίδι πήγε εκεί όπου ποτέ δεν φανταζόταν το σινεμά πως μπορούσε να πάει μια ταινία. Ένα απόλυτο σημείο μηδέν για μια κοινή ζωή που θα κληθεί να αντιμετωπίσει την ώρα της κρίσης…
Ο μέγας ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής, κατά κόσμο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, δεν θα μπορούσε να μην παραδώσει μια ταινία-σταθμό σε αυτό που λέμε κινηματογράφο σχέσεων. Δημιουργώντας σωστό ντελίριο. Οι «Σκηνές» βγήκαν ως μίνι σειρά στη σουηδική τηλεόραση το 1973, συντομεύτηκαν σε μια τρίωρη κινηματογραφική εκδοχή και προκάλεσαν σάλο.
Ο θρύλος της εποχής επέμενε πως ο αριθμός των διαζυγίων στη Σκανδιναβία σκαρφάλωσε στα ύψη εκείνη τη χρονιά! Πρόκειται για μια φιλοσοφική πραγματεία πάνω στη δυσκολία που έχουν οι ανθρώπινες σχέσεις και η πραγματική επαφή δύο ανθρώπων. Μια κραυγή αγωνίας γι’ αυτές τις αγεφύρωτες διαφορές που μας αλλοτριώνουν.
Ίσως η πιο ολοκληρωμένη ανάλυση που έκανε ποτέ το σινεμά για τις μακροχρόνιες σχέσεις των παντρεμένων ζευγαριών. Μια σπαρακτική σπουδή για τις πληγές και τις ενοχές, πάντα υπό το πρίσμα του μεγάλου σινεμά του τεράστιου Μπέργκμαν…
Κι εσύ τέκνο μου, Ντάνι ΝτεΒίτο; Κι όμως ναι. Ο αγαπημένος ηθοποιός υπογράφει τη δεύτερη σκηνοθεσία του στο παραγνωρισμένο αυτό διαμαντάκι του Χόλιγουντ, ένα έργο σκοτεινό και ζοφερό ως υπόθεση, ένας μεγάλος έρωτας που καταλήγει στη φυσική αλληλοεξόντωση, που σε κάνει να γελάς και να κλαις ταυτοχρόνως.
Έπειτα από 18 χρόνια έγγαμου βίου, οι Ρόουζ αποφασίζουν να χωρίσουν. Κανένας όμως δεν θέλει να αφήσει το σπίτι όπου μένουν. Πώς αυτή η πρόταση μετατρέπεται σε μια σωστή μαύρη κωμωδία, αυτό μόνο ο Ντάνι το ξέρει. Ένας γαμήλιος όλεθρος, ένας σωστός και αμείλικτος πόλεμος δηλαδή, που θα λάβει φονικές διαστάσεις, λες και θέλει να δικαιώσει το «μέχρι να μας χωρίσει ο θάνατος».
Τολμηρότατη και κυνική μέχρι παρεξηγήσεως, ευρηματική και συνεχώς πιο περίπλοκη, είναι λες και παίρνεις όλα τα συμπλέγματα που γεννά και θρέφει ένας γάμος και τα κλείνεις σε ένα σπιτικό. Το υπερπολυτελές σπιτικό των Ρόουζ. Αν χώρισες μόλις, θα γίνει το μεγάλο γιατρικό σου…
Ο άνθρωπος που αγαπά τον κινηματογραφικό χωρισμό όσο κανένας, ο Γούντι Άλεν ναι, δεν θα μπορούσε να λείπει από τις πανάκειες για το τέλος μιας σχέσης. Με την πραγματική του σχέση με τη Μία Φάροου να παραπαίει, ο λατρεμένος Γούντι έφτιαξε μια ταινία γι’ αυτό ακριβώς, για τους γάμους που χαροπαλεύουν.
Ειρωνικό και συμβολικό ως εκεί που δεν παίρνει, με ένα σενάριο σωστό εργόχειρο και εξίσου πυκνή και βαθιά χαρακτηρολογία, είναι μια ταινία που μόνο ο Γούντι θα μπορούσε να κάνει. Πυρετώδης σε ρυθμούς και φρενιασμένη, ένα παραλήρημα λες κοινωνικής κριτικής περί γάμου και συμβάσεων.
Αν πρέπει ούτως ή άλλως να δεις μία ταινία του Γούντι Άλεν στη ζωή σου, ας είναι αυτή και καμιά άλλη. Αντλεί από τη ζωή του για να φτιάξει ένα δράμα τρανό. Όπως το είχε πει εξάλλου και ο ίδιος, είναι η μόνη ταινία που κατάφερε να αποτυπώσει στο πανί ακριβώς ό,τι είχε στο μυαλό του. Και όλοι ξέρουμε τι σημαίνει αυτό…
Από την εποχή του Μπέργκμαν είχε να δει το σινεμά μια τέτοια σπουδή πάνω στην κόλαση του διαζυγίου. Και μας ήρθε από Ιράν μεριά, διά χειρός Ασγκάρ Φαραντί. Ένα πλούσιο μωσαϊκό σχέσεων και Ιστορίας, ένα διεισδυτικό ψυχογράφημα του παιδιού που απομένει θύμα ενός διαζυγίου και μια τρανή υποσημείωση για το πόσοι μόνοι και αβοήθητοι είμαστε απέναντι σε προβλήματα που μας ξεπερνάνε.
Εδώ δεν έχουμε απλώς μια ιστορία διαζυγίου, αλλά και μια τοιχογραφία των πολύπλοκων σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ των εξουσιών του κράτους, της θρησκείας και της οικογένειας. Πώς υποτάσσεται δηλαδή ο άνθρωπος μέσα στον πυκνό αυτό ιστό ηθικής και ιεραρχίας που δεν σε αφήνει να αναπνεύσεις.
Και πώς μια παρεξήγηση φτάνει και περισσεύει σε ένα τέτοιο ασφυκτικό πλαίσιο για να διαλύσει όχι ένα, αλλά δύο σπιτικά. Αριστούργημα με την πλήρη σημασία του όρου…
