Σε αυτήν την ιστορικά μας αναδρομή, «μεταφερόμαστε» στις 20 Ιανουαρίου 1913, στο Χάνι Εμίν-Αγά, στον δρόμο Άρτας-Ιωαννίνων.
Θα συναντήσουμε εκεί τον Μιλτιάδη Νεγρεπόντη, ιδρυτικό μέλος του Ομίλου Αντισφαιρίσεως Αθηνών, μέλος και αντιπρόεδρο του ΣΕΓΑΣ, τον πρώτο Έλληνα αεροπόρο Δημήτριο Καμπέρο, αλλά και κάποιους «καλομαθημένους».
Αυτόπτης μάρτυς η ζωγράφος των Βαλκανικών πολέμων Θάλεια Φλωρά-Καραβία, που γράφει στις αναμνήσεις της από το μέτωπο: «Σήμερα φιλοξενήθηκα το μεσημέρι εις τον σταθμόν αυτοκινήτων, μια σκηνή επιμήκη, με καθίσματα από κιβώτια, θεωρούμενη ίσως για το μέγεθος και τη στερεότητά της ως το αριστοκρατικώτερον οίκημα όλου του Εμίν-Αγά».
«Εκεί μένει ο κ. Μ. Νεγρεπόντης με το επιτελείο του και κάποιους διαρκώς ταξιδεύοντες, όπως είνε ο Ιβάν Βλαστός από τη Λίβερπουλ. Εις τα αυτοκίνητα διά τη μεταφορά τραυματιών και για άλλες υπηρεσίες εργάζονται με απίστευτη αντοχή που δίνει η προσήλωση στο καθήκον πολλοί καλομαθημένοι, όπως είνε ο ζωγράφος Κογεβίνας και άλλοι. Ο κ. Νεγρεπόντης διέθεσεν εις ημάς και πάλιν ευγενώς αυτοκίνητον μέχρι του πυροβολικού, όπου αξιωματικοί μού έδειξαν όλα τα αμφιθέτα», συνεχίζει η Καραβία την περιγραφή, την πρώτη στη χώρα μας, ενός όρχου αυτοκινήτων.
Εκεί η ζωγράφος συναντά τον εξ Αιγύπτου συμπατριώτη της δικηγόρο κ. Καστανιά (η μισή Αίγυπτος ήταν τότε σκορπισμένη στην Ήπειρο).
Ο Αιγυπτιώτης, κάτω από το κίτρινο αδιάβροχο του οδηγού, φορώντας τα ίδια με πιλότο αεροπλάνου γυαλιά, σκυμμένος, «διορθώνει κάτι βίδες, κάτι από τα ακατάληπτα μηχανήματα του αυτοκινήτου, και πέρασε τη μισή νύχτα μεταφέροντας τραυματίες, πριν ίσως μπει κι αυτός στα Ιωάννινα, με αυτοκίνητο δαφνοστεφανωμένο, το μαζεμένο πλήθος να τον επευφημεί» μας ενημερώνει η Θάλεια Καραβία, δίνοντας μόνο μια μικρή γεύση από τα διαδραματιζόμενα στην πρώτη γραμμή του πολέμου.
Ηλίας Καφάογλου
