Πέντε «ελατήρια» θα κρίνουν το άλμα της ανάπτυξης το 2022 και την υπέρβαση των ζημιών στη πραγματική οικονομία από την υγειονομική κρίση σύμφωνα με το κυβερνητικό σχεδιασμό όπως αποτυπώνεται στο προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού.

Γράφει ο Κώστας Αντωνάκος*

Το πρώτο είναι η έγκαιρη, ταχεία και παραγωγική αξιοποίηση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης με σημαντικό μερίδιο συμβολής στην μεγέθυνση του ΑΕΠ. Εκτιμάται ότι η υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων που θα χρηματοδοτηθούν από τις επιχορηγήσεις και τα δάνεια του Ταμείου θα προσδώσουν επιπλέον τουλάχιστον 2,9 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ εκτινάσσοντας το ρυθμό αύξησης των επενδύσεων στο 23,4%.

Για να κερδηθεί όμως το στοίχημα χρειάζεται οργανωμένο σχέδιο δράσης και συντονισμένες κινήσεις για την απορρόφηση των κεφαλαίων και την διοχέτευση τους σε νευραλγικούς και με ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα τομείς. Οι πρώτοι βηματισμοί της κυβέρνησης δείχνουν γρήγορα αντανακλαστικά και αλλαγή αντίληψης και νοοτροπίας στη διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων που στο παρελθόν κόστισαν ακριβά στη χώρα με απώλειες δισεκατομμυρίων, σπατάλες και ισχνά έως μηδενικά αποτελέσματα στην οικονομία και την κοινωνία.

Το δεύτερο ελατήριο είναι η ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 2,9% με την παραδοχή ότι θα στηριχθεί στην αύξηση της απασχόλησης κατά 2,7% και του ονομαστικού μέσου μισθού κατά 1,1% που θα οδηγήσει τις αμοιβές εξαρτημένης εργασίας κατά 4,1% πάνω από το επίπεδο του 2021. Επειδή όμως η οικονομία είναι και ψυχολογία το κλειδί για την αύξηση των καταναλωτικών δαπανών των νοικοκυριών βρίσκεται στην διάλυση του νέφους της ανασφάλειας και της φοβίας για την επόμενη ημέρα με την σταθερή και δραστική υποχώρηση της πανδημίας. Υπό αυτές τις συνθήκες ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων από τις αποταμιεύσεις θα «πέσει στην αγορά». Όπως αναφέρεται στο προσχέδιο η συσσώρευση υψηλών αποταμιεύσεων των νοικοκυριών και η αναβαλλόμενη ζήτηση από τους καταναλωτές στην περίοδο της πανδημίας, αναμένεται να εκδηλωθεί με την επιστροφή των νοικοκυριών σε έντονη καταναλωτική δαπάνη.

Η επιστροφή στην «υγειονομική κανονικότητα» θα επηρεάσει και τις επιδόσεις του τουρισμού που συνιστά βασική κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης. Το οικονομικό επιτελείο προβλέπει αύξηση των εισπράξεων από το εξωτερικό κατά 60% σε σχέση με φέτος και με βάση την υπόθεση αυτή έχει υπολογίσει τον αντίχτυπο στο ΑΕΠ.

Ιδιαίτερη αναπτυξιακή βαρύτητα αποδίδεται στις εξαγωγές που προβλέπεται ότι θα αυξηθούν κατά 11,1% γεγονός που αποδίδεται τόσο στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων όσο και στην ανάκαμψη του διεθνούς εμπορίου

Ένας ακόμα παράγοντας για το αναπτυξιακό άλμα είναι η ενεργοποίηση νέων μόνιμων μέτρων όπως η μείωση του συντελεστή φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων από το 24% στο 22%, η παροχή κινήτρων για συνενώσεις και συνεργασίες μεσαίων, μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, η θέσπιση φορολογικών κινήτρων για τη χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, η κατάργηση του φόρου γονικών παροχών και δωρεών για παροχές και δωρεές έως 800.000 ευρώ και η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2%.

Οι εκτιμήσεις για τις συνιστώσες της ανάπτυξης ενέχουν επισφάλειες και ρίσκα. Ουδείς μπορεί σε αυτή τη φάση να κάνει ασφαλείς προβλέψεις για την εξέλιξη της πανδημίας με τις αβεβαιότητες να συνδέονται με την εμφάνιση μεταλλάξεων και συνθηκών υψηλότερης μετάδοσης του ιού και ελλείμματος στην εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού.

Το ρευστό περιβάλλον και οι πολλαπλές εστίες κινδύνου που απειλούν να ανοίξουν «μόνιμες ουλές» στον παραγωγικό ιστό της οικονομίας και στην αγορά εργασίας μετά την απόσυρση των κυβερνητικών μέτρων στήριξης απαιτούν συνεχή εγρήγορση και δραστικές παρεμβάσεις από το οικονομικό επιτελείο.

*Ο Κώστας Αντωνάκος είναι δημοσιογράφος