Ο κόσμος βρίσκεται μπροστά στην πρώτη βρετανική τελετή στέψης έπειτα από 70 χρόνια. Η «Επιχείρηση Χρυσή Σφαίρα» όπως ονομάστηκε, θα επισημοποιήσει την βασιλεία του Καρόλου του 3ου από τον μακροβιότερο πρίγκηπα σε βασιλιά του Ηνωμένου Βασιλίου, γίνεται επιτέλους πράξη.
Ο Κάρολος διαδέχτηκε τη μητέρα του, βασίλισσα Ελισάβετ τη 2η, η οποία πέθανε τον περασμένο Σεπτέμβριο. Η στέψη είναι μια θρησκευτική τελετή, όχι πολύ διαφορετική από το γάμο, που θα επισημοποιήσει το νέο καθεστώς.
Πρόκειται για εθνική εορτή στο Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο υποδέχεται τον νέο βασιλιά καθώς η χώρα ολοκληρώνει την περίοδο του θρήνου για τη βασίλισσα Ελισάβετ.
Η στέψη έχει σκοπό -μεταξύ άλλων – να δηλώσει στον κόσμο, πώς πρόκειται να βασιλεύσει ο Κάρολος. Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, η τελετή θα είναι συντομότερη από συνήθως αλλά και λιγότερο πομπώδης από προηγούμενες στέψεις. Ακόμη και έτσι θα είναι βεβαίως ιδιαίτερα λαμπερή.
Αρκετά συμβολικά τελετουργικά θα λάβουν χώρα την Παρασκευή, κάποια από τα οποία αντλούν την καταγωγή τους στις αρχές της προηγούμενης χιλιετίας. Άλλα πάλι είναι πιο σύγχρονα.
Πότε θα γίνει η στέψη;
Ο Κάρολος θα στεφθεί βασιλιάς στο Westminster Abbey, στο ίδιο μέρος που ο Βρετανός μονάρχης στέφεται εδώ και περισσότερα από 900 χρόνια. Η στέψη θα πραγματοποιηθεί στις 6 Μαΐου του 2023, ημέρα Σάββατο και ώρα Λονδίνου 11 το πρωί δηλαδή στις 13:00 Ελλάδας. Όλα τα μεγάλα δίκτυα σε Ηνωμένες Πολιτείες και Ηνωμένο Βασίλειο θα μεταδώσουν το γεγονός.
Τι θα συμβεί κατά τη διάρκεια της στέψης;
Οι εορτασμοί θα ξεκινήσουν λίγο πριν τη λειτουργία με την βασιλική πομπή. Το πρωί της 6ης Μαΐου, ο Κάρολος και η γυναίκα του Καμίλα θα ταξιδέψουν από το Buckingham Palace στο Westminster Abbey με τη χρυσοποίκιλτη άμαξα του Διαμαντένιου Ιωβηλαίου. Κατά τη διάρκεια της πομπής του Καρόλου και της Καμίλας, μουσική θα παίζει στο Αββαείο. Ο Κάρολος είναι γνωστός λάτρης της μουσικής, τόσο που βοήθησε στον καταρτισμό του μουσικού προγράμματος του γάμου του Χάρι με τη Μέγκαν.
Για τη συγκεκριμένη περίσταση ανατέθηκε σε συνθέτες να γράψουν 12 νέα μουσικά κομμάτια. Μεταξύ αυτών και ο ύμνος της στέψης την οποία έχει γράψει ο Άντριου Λόιντ Βέμπερ αλλά και ένα κομμάτι γκόσπελ από τη Ντέμπι Γουάιζμαν. Έξι από αυτά τα κομμάτια θα είναι ορχηστρικά, και θα παίξουν πριν ξεκινήσει η λειτουργία.
Ο Κάρολος και η Καμίλα θα φτάσουν στο Westminster Abbey στις 11 τοπική ώρα ώστε η τελετή να ξεκινήσει, ενώ σ’ αυτήν θα χοροστατήσει ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι, Τζάστιν Ουέλμπι. Το Παλάτι μπορεί ακόμα να μην έχει δημοσιοποιήσει το πρόγραμμα της τελετής, αυτή όμως συνήθως έχει έξι βήματα.
Πρώτα η «αναγνώριση»: Ο αρχιεπίσκοπος παρουσιάζει τον μονάρχη στους συγκεντρωμένους στο Αββαείο. Όλοι μαζί φωνάζουν «God save the king!» και ηχούν οι τρομπέτες.
Βήμα δεύτερο: Έπειτα ο αρχιεπίσκοπος καθοδηγεί τον βασιλιά στον όρκο του, στον οποίο ο βασιλιάς υπόσχεται να τηρεί τον νόμο και να τιμά την Εκκλησία της Αγγλίας.
Τρίτο βήμα η «χρίση». Ο αρχιεπίσκοπος βάζει αγιασμένο λάδι στον μονάρχη, που συμβολίζει την καθαγίαση του μονάρχη από τον θεό. Μάλιστα η «χρίση» θεωρείται ιδιαίτερα ιερή για να μεταδοθεί δημοσίως, έτσι το πιο πιθανό είναι ο Κάρολος να κρυφτεί από τις κάμερες την ώρα εκείνη με τη βοήθεια ενός κουβουκλίου από χρυσό ύφασμα, μέχρι να ολοκληρωθεί η συγκεκριμένη διαδικασία.
Τέταρτο βήμα η περιβολή. Σ’ αυτή τη φάση ο Κάρολος κάθεται στον θρόνο της στέψης, όπου του παραδίδονται η βασιλική σφαίρα, τα δύο σκήπτρα του μονάρχη και το στέμμα.
Έπειτα ακολουθεί η ενθρόνιση και ο φόρος τιμής, οπότε ο βασιλιάς αφήνει την καρέκλα της ενθρόνισης και μεταφέρεται στο θρόνο. Κάπου εκεί θα ξεκινήσουν να παίζουν τα 6 επόμενα μουσικά κομμάτια που ο Κάρολος έχει παραγγείλει.
Στο έκτο και τελευταίο βήμα της τελετής, ο Κάρολος και η Καμίλα θα αποχωρήσουν από το Westminster Abbey και θα επιστρέψουν στο Buckingham Palace. Αυτή τη φορά θα ταξιδέψουν με τη Χρυσή Άμαξα του 18ου αιώνα, ενώ θα συνοδεύονται από εκπροσώπους των Ενόπλων Δυνάμεων από όλη την Κοινοπολιτεία. Μόλις φτάσουν στο Buckingham Palace, θα δεχτούν τον βασιλικό χαιρετισμό και τρία «ζήτω» από τη στρατιωτική αντιπροσωπεία.
Οι εορτασμοί θα συνεχιστούν για όλο το Σαββατοκύριακο, ενώ την Κυριακή θα πραγματοποιηθεί συναυλία στο Κάστρο του Ουίνδσορ, στην οποία θα πάρει μέρος και η Katy Perry. Η Δευτέρα θα είναι τραπεζική αργία στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Τι συμβολίζουν όλα αυτά;
Η στέψη υπάρχει ώστε να γράφεται στη… μυθολογία του έθνους. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και η πιο μικρή λεπτομέρεια στους εορτασμούς έχουν έναν συμβολισμό που έρχεται μέσα από τους αιώνες.
Η μεταφορά
Ο Κάρολος και η Καμίλα θα μεταφερθούν στο Westminster Abbey στη χρυσοποίκιλτη άμαξα για το Διαμαντένιο Ιωβηλαίο. Η άμαξα είναι κατασκευασμένη από ξύλο που διασώθηκε από σημαντικά κτίρια της βρετανικής ιστορίας αποκλειστικά για τον εορτασμό του 60ού έτους βασιλείας της βασίλισσας Ελισάβετ, το 2012. Η άμαξα έχει χρησιμοποιηθεί μονάχα για να μεταφέρει μονάχα τη βασίλισσα Ελισάβετ, τον Φίλιππο αλλά και ξένους ηγέτες. Είναι ο σύνδεσμος της εξουσίας μεταξύ της δημοφιλούς μητέρας του Ελισάβετ και του ίδιου του Καρόλου.
Σύμφωνα με πληροφορίες από τα βρετανικά ΜΜΕ, έχει παράλληλα και πολύ καλύτερο σύστημα αναρτήσεων, κάνοντας τη μεταφορά με αυτήν πολύ πιο βολική απ’ ό,τι με τις υπόλοιπες επίσημες άμαξες. Το βασιλικό ζεύγος θα αποχωρήσει από το Westminster με τη Χρυσή Άμαξα, που φτιάχτηκε το 1760 για τον Βασιλιά Γεώργιο τον Γ’. Χρησιμοποιήθηκε για τη στέψη κάθε Βρετανού μονάρχη από τον Γουλιέλμο τον 6ο, το 1830 και η συμμετοχή του στην τελετή συμβολίζει τη σταθερότητα του στέμματος τα τελευταία 200 χρόνια. Δυστυχώς για το βασιλικό ζεύγος η άμαξα, εξαιτίας και της ηλικίας της, είναι ελαφρώς… άβολη κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
Η καρέκλα της στέψης
Η καρέκλα της στέψης κατασκευάστηκε το 1300 για τον Εδουάρδο τον 1ο, για να στεγάσει την Stone of Scone, έναν ογκόλιθο από ψαμμίτη που χρησιμοποιείται παραδοσιακά στη στέψη των Σκωτσέζων μοναρχών. Ο Εδουάρδος το έκλεψε από τους Σκωτσέζους το 1296 και το έκλεισε στη δρύινη καρέκλα, όπου από τότε λειτουργεί ως κεντρικό στοιχείο των τελετών στέψης. Το 1996 η βρετανική κυβέρνηση επέστρεψε την πέτρα στη Σκωτία, καθώς είχε γίνει πολλές φορές πόλος έλξης πολιτικής διαμαρτυρίας, όμως έθεσε ως όρο πως η πέτρα θα επιστρέφει στην Αγγλία για τις τελετές στέψης.
Όταν ο Κάρολος θα καθίσει στην καρέκλα, η οποία θα περιέχει τον ογκόλιθο, θα βάλει τον εαυτό του στη μακρά λίστα Άγγλων και Σκωτσέζων μοναρχών που πάει αιώνες πίσω. Η καρέκλα, σε άσχημη κατάσταση και αρκετά φθαρμένη, με την επιχρύσωσή της διαβρωμένη, είναι μια υπενθύμιση του πόσο παλιά είναι η βρετανική μοναρχία αλλά και πόσο μεγάλο μέρος της δύναμής της προέρχεται από χώρες τις οποίες έχει αποικίσει.
Τα βασιλικά εμβλήματα
Στην τελετή της στέψης περιλαμβάνονται πολλά και παλιά ανεκτίμητης αξίας κοσμήματα. Η Βασιλική Σφαίρα, είναι μια μεγάλη χρυσή σφαίρα, την οποία ο Κάρολος θα λάβει κατά τη διάρκεια της ενθρόνισής της. Κατασκευάστηκε τον 17ο αιώνα και συμβολίζει την εξουσία του μονάρχη πάνω στον χριστιανικό κόσμο. Πάνω στη σφαίρα υπάρχει ένας σταυρός, ο οποίος χωρίζεται σε τρία τμήματα με διαφορετικά κοσμήματα και συμβολίζει τις τρείς – μέχρι τη στιγμή της κατασκευής του, γνωστές – ηπείρους.
Κατά τη διάρκεια της ενθρόνισης, ο Κάρολος θα λάβει ακόμα δύο σκήπτρα: Το σκήπτρο του μονάρχη με τον σταυρό και εκείνο με το περιστέρι. Εκείνο με τον σταυρό αντιπροσωπεύει την πρόσκαιρη εξουσία και την καλή διακυβέρνηση, ενώ κατασκευάστηκε για τον Βασιλιά Κάρολο τον 2ο τον 17ο αιώνα. Εκείνο με το περιστέρι, συμβολίζει τον πνευματικό ρόλο του μονάρχη ως επικεφαλής της Εκκλησίας της Αγγλίας, με το περιστέρι να συμβολίζει το Άγιο Πνεύμα, και να έχει κατασκευαστεί και εκείνο με τη σειρά του τον 17ο αιώνα.
Τα στέμματα
Ο Κάρολος θα στεφθεί με το στέμμα του St. Edward, όπως είχε κάνει και η μητέρα του πριν από εκείνον. Έχει πάρει το όνομά του από τον τελευταίο Αγγλο-Σάξονα βασιλιά της Αγγλίας, όμως το ίδιο το στέμμα κατασκευάστηκε για την αντικατάσταση του μεσαιωνικού στέμματος του Καρόλου του 2ου το 1661.
Στο τέλος της τελετής, ο Κάρολος θα βγάλει το στέμμα του St. Edward και θα βάλει το στέμμα Imperial State, που δημιουργήθηκε για τη στέψη του παππού του Καρόλου, Βασιλιά Γεωργίου του 6ου, το 1937. Το τελευταίο αυτό στέμμα, αποτελεί πρακτικά το στέμμα… καθημερινής χρήσης των σύγχρονων Άγγλων μοναρχών. Το φορούν την ημέρα που ανοίγουν τις εργασίες του Κοινοβουλίου αλλά και σε άλλες γιορτές.
Πόσο θα κοστίσει η τελετή;
Η βρετανική κυβέρνηση πάντα πληρώνει για τη στέψη του μονάρχη, κάτι που σημαίνει ότι αυτή πραγματοποιείται με έξοδα των φορολογουμένων. Με δεδομένη την ακρίβεια που αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο, ο Κάρολος έχει ζητήσει από την κυβέρνηση η δική του τελετή στέψης να είναι σαφώς φθηνότερη από εκείνη της μητέρας του.
Το πιθανότερο πάντως είναι να μην… εισακουστεί. Η τελετή στέψης και ενθρόνισης της βασίλισσας Ελισάβετ κόστισε 1,5 εκατομμύριο λίρες το 1953, που σε σημερινές τιμές θα σήμαινε περίπου 50 εκατομμύρια λίρες.
Σύμφωνα με την εκτίμηση της Sun, εξαιτίας του αυξημένου κόστους σχεδόν όλων των προϊόντων αλλά και των υπηρεσιών, η τελετή για τη στέψη του Καρόλου θα κοστίσει σχεδόν τα διπλάσια από εκείνη της μητέρα του. Σχεδόν 100 εκατομμύρια λίρες θα δαπανηθούν για τη λαμπερή τελετή.
Στο ιδανικό σενάριο, η στέψη θα αποτελέσει μια πρώτης τάξης τουριστική ατραξιόν και το Ηνωμένο Βασίλειο θα βγάλει τουλάχιστον ένα μέρος των χρημάτων που θα δαπανήσει για την τελετή.