Ο Ζαν-Μπαπτίστ Τίλεμανς, γνωστός και ως «Τουτς» είναι το σημερινό (29/4) τιμώμενο πρόσωπο του Doodle της Google με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. Ο διάσημος μουσικός άφησε την τελευταία του πνοή το 2016 σε ηλικία 94 ετών.
Ξεκίνησε την επαγγελματική του καριέρα ως κιθαρίστας και στη συνέχεια πρόσθεσε την ικανότητά του να σφυρίζει μελωδίες πάνω από τους ήχους της. Εμπνευσμένος από τις καινοτομίες του Τσάρλι Πάρκερ και του Ντίζι Γκιλέσπι στα μέσα του 20ου αιώνα, ασχολήθηκε πιο εντατικά με τη φυσαρμόνικα και ανέπτυξε μια τεχνική επηρεασμένη από το bebop.
Ερμήνευσε και ηχογράφησε πολλά τραγούδια πλάι στους ήρωές του που προέρχονταν από το χώρο του bebop, καθώς επίσης και πολλούς αστέρες της μεταπολεμικής τζαζ. Η μελωδία του «Bluesette» έγινε γρήγορα πρότυπο της τζαζ. Οι ήχοι του «ντύνουν» επίσης πολλές κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές.
Το πρώτο όργανο του Τίλεμανς ήταν στην πραγματικότητα το ακορντεόν και ήταν διασκεδαστής παιδιών στο καφέ τις Βρυξέλλες που διαχειρίζονταν οι γονείς του. Ως έφηβος ασχολήθηκε με τη φυσαρμόνικα και την κιθάρα, αλλά και πάλι δεν ονειρευόταν τη μουσική ως καριέρα.
«Το να είσαι μουσικός δεν ήταν πραγματικά επάγγελμα, οπότε έπρεπε να προσπαθήσεις να πάρεις ένα πτυχίο», έλεγε συχνά σε συνεντεύξεις του αναφερόμενος στην πορεία του στο χώρο της μουσικής. Έτσι… πήρε πτυχίο στα μαθηματικά. «Αλλά ο Λούις Άρμστρονγκ τα άλλαξε όλα αυτά», δήλωσε.
Είχε ακούσει τζαζ μουσική και γρήγορα έγινε το πάθος του. Ήθελε να παίζει μαζί με τα συγκροτήματα swing που άκουγε στις ραδιοφωνικές εκπομπές και στη συνέχεια μπήκε στη ζωή του και το bebop. Βέβαια, η πορεία του είχε εμπόδια μιας και η φυσαρμόνικα θεωρούνταν εκείνη την εποχή όργανο που «άνηκε» στην μπλουζ μουσική κι έτσι αντιμετώπισε δυσκολίες μέχρι να τον αποδεχθούν στους κύκλους της τζαζ. Του έλεγαν «”θα μπορούσες να γίνεις καλός μουσικός. Πέτα τη φυσαρμόνικα και πάρε ένα πραγματικό μουσικό όργανο”. Έτσι αποφάσισα να γίνω κιθαρίστας», τόνισε.
Το 1948 βρέθηκε στις ΗΠΑ όπου και δικτυώθηκε και έκτοτε η καριέρα του… εκτοξεύθηκε. Έγινε μέλος του κουϊντέτου του πιανίστα Τζορτζ Σίρινγκ, ενώ παράλληλα συνεργάστηκε με πολλά από τα κορυφαία ονόματα της τζαζ.
Στη δεκαετία του ’60 όταν πρόσθεσε το σφύριγμα πάνω από την κιθάρα του έκανε διεθνή επιτυχία και προσέλκυσε το ενδιαφέρον σπουδαίων παραγωγών όπως για παράδειγμα ο Κουΐνσι Τζόουνς. Η φυσαρμόνικά του πλέον κοσμεί το θεματικό τραγούδι του Sesame Street.
Υπέστη εγκεφαλικό στα 60 του, το οποίο περιόρισε την ικανότητά του του να παίζει κιθάρα, αλλά εκείνος συνέχισε τις περιοδείες. Αποσύρθηκε από τις εμφανίσεις σε ηλικία 92 ετών.
