Η φερόμενη ως σκοτεινή πηγή της τεράστιας περιουσίας του Ρόμαν Αμπράμοβιτς αποκαλύφθηκε στο πλαίσιο εκτεταμένης έρευνας για τον Ρώσο πολυεκατομμυριούχο, στον οποίο έχουν επιβληθεί κυρώσεις, μέσα από τη σειρά Panorama του BBC που προβλήθηκε το βράδυ της Δευτέρας 14/3.
Ο 55χρονος Αμπράμοβιτς συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο των προσώπων που υπόκεινται σε κυρώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου την περασμένη Πέμπτη, με αποτέλεσμα να δεσμευτούν τα περιουσιακά του στοιχεία και να επιβαρυνθεί οικονομικά η Τσέλσι, η ποδοσφαιρική ομάδα που του ανήκει από το 2003.
Ο ολιγάρχης έχει εκτεταμένους δεσμούς με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο σε μια επιθετική πράξη που οδήγησε σε αντιδράσεις κατά των πλούσιων Ρώσων που ζουν στο εξωτερικό με τη λεγόμενη «χρυσή βίζα».
Ο Αμπράμοβιτς, μαζί με δεκάδες συμπατριώτες του, είδε τα περιουσιακά του στοιχεία στο Ηνωμένο Βασίλειο να δεσμεύονται, συμπεριλαμβανομένης μιας έπαυλης 150 εκατομμυρίων λιρών στο Λονδίνο και ενός τριώροφου ρετιρέ 30 εκατομμυρίων λιρών. Η επιθετικότητα του προέδρου Πούτιν έχει οδηγήσει σε ένα νέο κύμα ελέγχου σχετικά με τους ολιγάρχες που ενδεχομένως ξεπλένουν τα χρήματά τους στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ολόκληρο το επεισόδιο του Panorama
Η κλοπή του τρένου με το ντίζελ το 1992
Το BBC ξεκίνησε έρευνα για την πηγή του πλούτου του Αμπράμοβιτς πριν από τέσσερα χρόνια μέσω του προγράμματος Panorama, αποκαλύπτοντας τις σημαντικές κατηγορίες που τον βαραίνουν για διαφθορά, την κλοπή και την υποτιθέμενη απαγωγή.
Οι ερευνητές απέκτησαν πρόσβαση σε ένα μυστικό πεντασέλιδο έγγραφο που πιστεύεται ότι είχε βγει λαθραία από τη Ρωσία και το οποίο ισχυριζόταν ότι ο γεννημένος στο Σαράτοφ είχε τεθεί υπό κράτηση από την αστυνομία ως ύποπτος για κλοπή ενός τρένου με ντίζελ και πώλησή του το 1992.
Οι δικηγόροι του δήλωσαν στο BBC ότι το περιστατικό ήταν απλώς μια παρεξήγηση, ωστόσο ο αρχηγός της αστυνομίας της Μόσχας εξέδωσε ένταλμα σύλληψής του για να εξαφανιστεί η υπόθεση χωρίς ίχνη.
Στη συνέχεια, η έρευνα έστρεψε την προσοχή της στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όταν ο Αμπράμοβιτς εισέβαλε στη ρωσική ενεργειακή βιομηχανία χάρη σε μια στημένη δημοπρασία και μια κυβερνητική δωροδοκία.
Η δωροδοκία και η σκανδαλώδης αγορά εταιρείας ενέργειας
Ο ιδιοκτήτης της Τσέλσι σχεδίαζε να συνδυάσει κρατικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στη Σερβία και να τις αγοράσει σε χαμηλή τιμή, αλλά, δεδομένης της έλλειψης πολιτικής επιρροής του, χρειαζόταν να κερδίσει την εύνοια.
Ο Μπόρις Μπερεζόφσκι, ένας άλλος ολιγάρχης, φέρεται να πρότεινε στον Αμπράμοβιτς να πληρώσει 10 εκατομμύρια δολάρια σε έναν αξιωματούχο του Κρεμλίνου για να λάβει υποστήριξη. Ο προοριζόμενος στόχος για τη δωροδοκία ήταν ο Αλεξάντερ Κορζακόφ, ένας κολλητός του τότε προέδρου Μπόρις Γιέλτσιν.
Ο Κορζακόφ αρνείται ότι υπήρξε δωροδοκία, αλλά επιβεβαίωσε στο BBC ότι ο Μπερζόφσκι προσπάθησε να εξαγοράσει την υποστήριξή του. Ανεξάρτητα από το πώς αντάλλαξαν χέρια τα χρήματα, το σχέδιο του Αμπράμοβιτς λειτούργησε και αγόρασε τη νεοσύστατη εταιρεία Sibneft στο πλαίσιο μιας στημένης δημοπρασίας.
Το απόρρητο έγγραφο που είδε το BBC υποστηρίζει επίσης ότι τα χρήματα που χρησιμοποίησε για την αγορά της εταιρείας – η οποία είναι πλέον γνωστή ως Gazprom – τα δανείστηκε από τράπεζα αφού ένας κυβερνητικός αξιωματούχος κατέθεσε 137 εκατομμύρια δολάρια σε έναν λογαριασμό.
Ο Αμπράμοβιτς αγόρασε τη Sibneft για 250 εκατομμύρια δολάρια, περίπου 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια λιγότερα από την αξία της και αργότερα την πούλησε πίσω στην κυβέρνηση για 13 δισεκατομμύρια δολάρια το 2005.
Τα δικαστήρια και η διαχείριση των οικονομικών του Πούτιν
Το έγγραφο παρουσιάζει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το Τμήμα Οικονομικού Εγκλήματος πίστευε ότι ο Αμπράμοβιτς θα μπορούσε να αντιμετωπίσει κατηγορίες για απάτη επειδή απέσπασε τον έλεγχο της Sibneft μέσω της στημένης δημοπρασίας. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Αμπράμοβιτς επιβεβαίωσε αρκετούς από τους ισχυρισμούς του εγγράφου κατά τη διάρκεια δικαστικής υπόθεσης στο Λονδίνο, αφού είχε μηνυθεί από τον Μπερεζόφσκι μόλις η σχέση τους πήρε την κάτω βόλτα.
Στην υπόθεση που κέρδισε το 2012, μίλησε για την πληρωμή στον κυβερνητικό αξιωματούχο και τη δημοπρασία, με τη δικαστή Γκλόστερ να διαπιστώνει παραδοχή διαφθοράς, αν και δεν υπήρξαν επιπτώσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο ή τη Ρωσία.
Το έγγραφο πιστεύεται ότι δείχνει ότι, εκείνη την εποχή, ο Γέλτσιν ενήργησε για να προστατεύσει τον Αμπράμοβιτς, μεταφέροντας φακέλους από τις αρχές επιβολής του νόμου στο Κρεμλίνο. Φέρεται επίσης να σταμάτησε μια έρευνα που ξεκίνησε ο Γιούρι Σκουράτοφ, τότε γενικός εισαγγελέας της Ρωσίας, ο οποίος αργότερα θα έχανε τη δουλειά του μετά την εμφάνιση ενός sex tape του.
Το Panorama επέστησε επίσης την προσοχή σε ένα έγγραφο των ισπανικών αρχών που ισχυρίζεται ότι ο Αμπράμοβιτς – ο οποίος υπηρέτησε ως περιφερειακός κυβερνήτης υπό τον Πούτιν για οκτώ χρόνια – διαχειρίζεται τα «ιδιωτικά οικονομικά συμφέροντα» του προέδρου. Αυτό είναι κάτι που αρνούνται οι δικηγόροι του Αμπράμοβιτς, ενώ απέρριψαν επίσης ότι προστατεύεται από τον Γέλτσιν ή τον Πούτιν.
Η απαγωγή του Κινέζου ανταγωνιστή
Σε μια άλλη αμφιβόλου ποιότητας και background συναλλαγή το 2002, ο Αμπράμοβιτς φέρεται να αγόρασε την εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου Slavneft, αφού υπήρξαν ισχυρισμοί για απαγωγή ενός αντίπαλου διαπραγματευτή.
Η κινεζική εταιρεία CNPC πιστεύεται ότι ήταν πρόθυμη να πληρώσει διπλάσια χρήματα από τους ανταγωνιστές της, αλλά ένας εκπρόσωπός της λέγεται ότι απήχθη κατά την άφιξή τους στο αεροδρόμιο της Μόσχας.
Στη συνέχεια η CNPC απέσυρε το ενδιαφέρον της και, και πάλι, ο Αμπράμοβιτς αγόρασε την εταιρεία σε τιμή ευκαιρίας σε μια πώληση που περιγράφηκε ως προσυμφωνημένη από τον Βλαντιμίρ Μίλοφ, πρώην αναπληρωτή υπουργό Ενέργειας της Ρωσίας.
Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο Αμπράμοβιτς γνώριζε για την απαγωγή και οι δικηγόροι του επιμένουν ότι δεν συνέβη, αλλά ανεξάρτητες πηγές επιβεβαίωσαν στο BBC ότι έλαβε χώρα.
