Νέα εποχή για το φιλοκουρδικό Κόμμα στην Τουρκία

Ο ηγέτης και ο πολιτικός χώρος που αναδείχθηκαν στις χτεσινές εκλογές στην Τουρκία είναι αναμφισβήτητα ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς και το φιλοκουρδικό Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών.

Ο Ντεμιρτάς αναδείχθηκε παράλληλα προς την πορεία μετεξέλιξης του κουρδικού πολιτικού χώρου από αμιγώς κουρδικό κόμμα σε κόμμα που επιχειρεί να αγκαλιάζει με μία αριστερή ρητορική τις κοινωνικές και πολιτισμικές ομάδες. Με λίγα λόγια τους «καταπιεσμένους», όπως λέει ο ίδιος ο Ντεμιρτάς.

Το εκλογικό αποτέλεσμα φωτογραφίζει τη μετεξέλιξη αυτή. Καθότι φωτογραφία όμως, είναι στιγμιαία. Με άλλα λόγια είναι ανοιχτά τα ερωτήματα αν θα συνεχιστεί προς την ίδια κατεύθυνση η μετεξέλιξη ή θα υπάρξει επιστροφή στο κουρδικό προφίλ, αν το άνοιγμα που είχε ως αποτέλεσμα τη μετεξέλιξη θα αποδειχθεί ουσιαστική αλλαγή γραμμής ή εκλογική σκοπιμότητα και αν η αύξηση της εκλογικής δύναμης θα συνεχιστεί ή θα εξαφανιστεί.

Το θεαματικό γεγονός είναι η αλλαγή γραμμής ενός χώρου που είχε στο επίκεντρο μόνο τις πτυχές του Κουρδικού ζητήματος. Αυτό ξεκίνησε έντονα το 1984 με την ένοπλη δράση του ΡΚΚ. Στην πορεία –και συγκεκριμένα στις εκλογές του 1991– 21 στελέχη του τότε φιλοκουρδικού Κόμματος Εργασίας του Λαού εξελέγησαν βουλευτές ως συνεργαζόμενοι με το τότε Σοσιαλδημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα, το οποίο αργότερα μετεξελίχθηκε στο σημερινό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα.

Το 1993 το Συνταγματικό Δικαστήριο έθεσε εκτός νόμου το φιλοκουρδικό κόμμα, ενώ φυλακίστηκαν πολλά στελέχη και βουλευτές του. Ενώ συνεχιζόταν η ένοπλη δράση του ΡΚΚ, ο κουρδικός πολιτικός χώρος εκπροσωπούνταν από κόμματα που ιδρύονταν το ένα μετά το άλλο και οι αρχές τα έκλειναν.

Αυτή η πορεία συνεχίστηκε μέχρι τις εκλογές του 2007 οπότε οι Κούρδοι άρχισαν να κατεβαίνουν στις εκλογές με ανεξάρτητες υποψηφιότητες. Είναι η πρώτη φορά που το φιλοκουρδικό κόμμα πήρε μέρος ως κόμμα. Κι αυτό επειδή στις προεδρικές εκλογές του 2014 φάνηκε ότι το κόμμα αγγίζει το εκλογικό όριο του 10%. Μέχρι τότε το ποσοστό των φιλοκουρδικών κομμάτων ήταν 5-6%. Στις προεδρικές εκλογές όμως ο υποψήφιος και αρχηγός του κόμματος Σελαχατίν Ντεμιρτάς συγκέντρωσε 9,76%. Έτσι τέθηκε ο στόχος του 10%. Το Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών τα κατάφερε συγκεντρώνοντας 13,1%.

Από την εκστρατεία για τις προεδρικές εκλογές, ο Ντεμιρτάς άρχισε να εγκαταλείπει τη γραμμή αμιγώς κουρδικού κόμματος. Ανέπτυξε αριστερή ρητορική προσπαθώντας να προσεγγίσει «ταυτότητες» όπως οι αλεβίτες, οι μη μουσουλμάνοι, το κίνημα των ομοφυλόφιλων κλπ.

Η αλλαγή στέφθηκε με επιτυχία. Το κατά πόσο θα συνεχιστεί αυτή η γραμμή είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων. Πρώτον θα πρέπει να ευνοηθεί η νέα γραμμή στα εσωκομματικά πράγματα. Διότι εσωκομματικά υπάρχουν και αυτοί που επιθυμούν το κόμμα τους καθαρά κουρδικό. Δεύτερον, η μετεξέλιξη μπορεί να οδήγησε στην αύξηση της εκλογικής δύναμης, αλλά και η δεύτερη θα επιδράσει επί της πρώτης. ‘Αρα σημαντικό ζητούμενο είναι το ποσοστό που θα πάρει το κόμμα στις επόμενες εκλογές.

Τέλος, η επιτυχία του Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών οφείλεται σε κάποιο βαθμό και στο γεγονός ότι το κόμμα καρπώθηκε υπό μορφή ψήφων σημαντικό μέρος του κλίματος αγανάκτησης και αντίστασης προς το ασφυκτικό καθεστώς του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Υποψήφιος χώρος για να καρπωθεί το κλίμα αυτό είναι και το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα. Πρόκειται συνεπώς για δύο ανταγωνιστικά κόμματα και η ιστορία θα δείξει αν ο ανταγωνισμός αυτός θα πάρει μορφή συνεργασίας ή ανταγωνιστικών σχέσεων στη βάση «ο θάνατός σου η ζωή μου».