Δεκαέξι χρόνια συμπληρώνονται αύριο από την έναρξη των ΝΑΤΟϊκών βομβαρδισμών κατά της Γιουγκοσλαβίας. Στις 24 Μαρτίου του 1999, στις 20:45, τα νατοϊκά αεροσκάφη άρχισαν επιδρομές εναντίον στόχων στη Γιουγκοσλαβία.

Με την κωδική ονομασία «Ευσπλαχνικός άγγελος», η επιχείρηση είχε επισήμως ως στόχο την προστασία του αλβανικού πληθυσμού στο Κόσοβο, που καταπιεζόταν από το καθεστώς Μιλόσεβιτς.

Στις συνομιλίες που προηγήθηκαν στο Ραμπουγιέ της Γαλλίας, ο Μιλόσεβιτς απέρριψε ως υποτελείς τους όρους της συμφωνίας που πρότειναν οι ΗΠΑ και οι δυτικές χώρες για την επίλυση του ζητήματος του Κοσόβου.

Κατά γενική εκτίμηση, οι συνομιλίες αυτές είχαν προσχηματικό χαρακτήρα ώστε να δοθεί η εντύπωση ότι τηρούνται οι αρχές της διεθνούς νομιμότητας, ενώ στην ουσία η απόφαση για τους βομβαρδισμούς είχε ληφθεί πριν ακόμη ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις. Γι’ αυτό άλλωστε και τέθηκαν όροι, που σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να αποδεχθεί η γιουγκοσλαβική ηγεσία.

Οι βομβαρδισμοί, που διήρκεσαν 78 ημέρες, τερματίστηκαν με τη «Συμφωνία του Κουμάνοβο», με την οποία ο Μιλόσεβιτς αποδέχθηκε την ανάπτυξη ξένων στρατιωτικών δυνάμεων στο Κόσοβο.

Κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών σκοτώθηκαν, σύμφωνα με σερβικές πηγές, 1.008 στρατιώτες και αστυνομικοί και περίπου 2500 άμαχοι, καταστράφηκαν εργοστάσια, στρατόπεδα, αεροδρόμια, γέφυρες, αυτοκινητόδρομοι, ενώ σοβαρές ζημιές υπέστησαν κάποια σχολεία και νοσοκομεία που βρέθηκαν “κατά λάθος” στο στόχαστρο των νατοϊκών αεροσκαφών.

Οι υλικές ζημιές που υπέστη η Γιουγκοσλαβία εκτιμήθηκαν σε 29,6 δισεκατομμύρια δολάρια.

Οι νατοϊκοί βομβαρδισμοί κατά της Γιουγκοσλαβίας ήταν η μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στους βομβαρδισμούς συμμετείχαν όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ, εκτός από την Ελλάδα, την Ισλανδία και το Λουξεμβούργο. Επίσης, όλες οι γειτονικές χώρες της Γιουγκοσλαβίας, που δεν ήταν ακόμη μέλη του ΝΑΤΟ, παραχώρησαν το έδαφος και τον εναέριο χώρο τους στις δυνάμεις της βορειοατλαντικής Συμμαχίας.

Μετά την επίτευξη συμφωνίας στο Κουμάνοβο, που επικυρώθηκε με την απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, άρχισε η αποχώρηση του γιουγκοσλαβικού στρατού και των δυνάμεων ασφαλείας από το Κόσοβο και η ανάπτυξη, στις 12 Ιουνίου 1999, διεθνούς στρατιωτικής δύναμης.

Τις πρώτες μέρες, στην περιοχή αναπτύχθηκαν 37.200 στρατιώτες από 36 χώρες, ενώ σήμερα η δύναμη αυτή αριθμεί περίπου 5000 στρατιώτες.

Ταυτόχρονα άρχισε η επιστροφή 800.000 Αλβανών προσφύγων, που εκδιώχθηκαν από τις σερβικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια των νατοϊκών βομβαρδισμών.

Τα αντίποινα που ακολούθησαν από την πλευρά των Αλβανών ανάγκασαν 230.000 Σέρβους να εγκαταλείψουν το Κόσοβο και να αναζητήσουν καταφύγιο στην κεντρική Σερβία.

Σύμφωνα με σερβικές πηγές, από την είσοδο των νατοϊκών δυνάμεων στο Κόσοβο έχασαν τη ζωή τους ή αγνοείται η τύχη περίπου 1600 Σέρβων. Από τους Σέρβους που εγκατέλειψαν το Κόσοβο μετά το 1999 επέστρεψαν μόνο 16.500, ενώ οι υπόλοιποι συνεχίζουν να ζουν ως πρόσφυγες στην κεντρική Σερβία.

Το Κόσοβο, τον Φεβρουάριο του 2008, ανακήρυξε την ανεξαρτησία του και μέχρι σήμερα αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος από 108 χώρες-μέλη του ΟΗΕ.