Χριστούγεννα χωρίς κάλαντα δεν νοούνται, αν και στις τόσες φορές που τα ακούς αρχίζουν να χάνουν την αρχική τους αίγλη.
Ώρα λοιπόν για μια δραστική ανανέωση στα χριστουγεννιάτικα τραγούδια, καθώς τα κάλαντα της οικουμένης μπορούν να προσφέρουν ευχάριστους γιορτινούς ήχους πέρα από τα συνηθισμένα.
Ξεχάστε λοιπόν την «Άγια Νύχτα», τον Ρούντολφ το ελαφάκι και τις άλλες κλασικές μελωδίες που συνοδεύουν τη γέννηση του Θεανθρώπου και πάμε μια βόλτα στον πλανήτη αλλά και την Ιστορία για να ακούσουμε τραγούδια που θα μπορούσαν κάλλιστα να συνοδεύσουν τις φετινές γιορτές.
Κι αν αυτά τα κάλαντα δεν θα τα ακούσουμε ποτέ στο ραδιόφωνο, καθώς οι ένδοξες μέρες τους έχουν πια παρέλθει ανεπιστρεπτί, αξίζουν στα σίγουρα την προσοχή μας…
Bring a Torch, Jeanette, Isabella
Το συγκεκριμένο κομμάτι χρονολογείται από τον 16ο αιώνα και μας έρχεται κατευθείαν από την Προβηγκία της Γαλλίας, βασιζόμενο μάλιστα σε ακόμα παλιότερη γαλλική μελωδία. Η αγγλική μετάφραση έγινε μόλις τον 18ο αιώνα και πλέον διάφορες εκδοχές στίχων έχουν προσδεθεί στην κλασική μελωδία. Απλό και χαρωπό, τραγουδιέται μέχρι και τις μέρες μας στη γαλλική επαρχία…
This Endris Night
Αν έχετε κουραστεί από την «Άγια Νύχτα», ώρα να γνωρίσετε την «Άλλη Νύχτα», σε παρόμοιο πάντα τόνο, μόνο που τα συγκεκριμένα αγγλικά κάλαντα του 15ου αιώνα προηγούνται του κλασικού γερμανικού τραγουδιού κατά τουλάχιστον 400 χρόνια! Το κομμάτι είναι ένας καθημερινός διάλογος μεταξύ Ιησού και Παρθένου Μαρίας και λειτουργεί ως αλληγορία για κάθε σχέση μητέρας-γιου…
Huron Carol
Γραμμένα το 1642 από τον γάλλο ιεραπόστολο Jean de Brebeuf, τα εν λόγω κάλαντα γνώρισαν μεγάλη δόξα στον Καναδά, αν και πουθενά αλλού στον κόσμο. Αρχικώς γνωστά ως «Jesous Ahatonhia» (κάτι σαν «ο Ιησούς Γεννήθηκε»), τα κάλαντα μπλέχτηκαν με την παραδοσιακή γαλλική μουσική ως άλλη μια απόπειρα του ιεραπόστολου να μεταστρέψει τους γηγενείς Αμερικανούς στον χριστιανισμό. Αυτό κάνει το κομμάτι τα πρώτα κάλαντα του Καναδά αλλά και ένα από τα πρώτα τραγούδια που έγραψαν οι λευκοί άποικοι του Νέου Κόσμου…
Past Three A Clock
Παρά το γεγονός ότι τα συγκεκριμένα κάλαντα είναι σχετικά καινούρια, καθώς μας έρχονται από το 1924, τόσο το ρεφρέν όσο και η μελωδία πατάνε πάνω σε παλιότερες επιτυχίες που φτάνουν μέχρι και τα μέσα του 17ου αιώνα. Το τραγούδι έκανε το ντεμπούτο του στο «The Cambridge Carol-Book», το οποίο περιλαμβάνει όλα τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια που έχουν περιπέσει πια στη λήθη…
Αdam lay ybounden
Χριστουγεννιάτικο τραγούδι με πρωταγωνιστή τον Αδάμ μόνο συνηθισμένο δεν είναι, κάτι που παρακάνει εντυπωσιακό το εν λόγω κομμάτι. Οι μελετητές ισχυρίζονται ότι το τραγούδι έλκει την καταγωγή του από τη θεολογική θεωρία του Θωμά του Ακινάτη, σύμφωνα με την οποία η εκδίωξη του ανθρώπου από τον Παράδεισο ήταν τελικά καλό βήμα για την ανθρωπότητα, μιας και κατέληξε στην έλευση του Ιησού. Χρονολογείται από τον 15ο αιώνα…
The Friendly Beasts
Αν τα κάλαντα δεν πρέπει κατ’ ανάγκη να είναι σοβαρές ιστορίες, τότε το «The Friendly Beasts» είναι το καλύτερο παράδειγμα. Εδώ έχουμε μια σειρά από ζωάκια που χαίρονται τη γέννηση του Θεανθρώπου με στίχους που μοιάζουν λες και ξεπήδησαν από την έξαλλη δεκαετία του 1980, αν και μας έρχονται από το 1920. Όσο για τη μελωδία, αυτή πατά πάνω στο άσμα «Orientis Partibus» που πρωτοτραγουδήθηκε στη Γαλλία κατά τον 12ο αιώνα!
Sans Day Carol
Επίσης γνωστά ως «O The Holly She Bears a Berry», τα κάλαντα έλκουν την καταγωγή τους από την Κορνουάλη του 19ου αιώνα και κατάφεραν άλλοτε να βρουν τη δική τους θέση στις χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις της Ευρώπης…
In the Bleak Midwinter
Το κομμάτι γράφτηκε το 1872 ως ποίημα και το 1906 μελοποιήθηκε, παραμένοντας ένα από τα δημοφιλέστερα χριστουγεννιάτικα άσματα της σύγχρονης εποχής: σε αντίστοιχη ψηφοφορία του BBC το 2008, ποιος νομίζετε ότι κέρδισε τη θέση του βασιλιά των καλάντων;
The Cherry Tree Carol
Ως ένα από τα πλέον παράξενα χριστουγεννιάτικα τραγούδια που έχουν κυκλοφορήσει ποτέ, εδώ πρωταγωνιστής είναι ο αγέννητος Ιησούς που μιλά μέσα από τη μήτρα! Τα κάλαντα τραγουδήθηκαν στις αρχές του 15ου αιώνα και γνώρισαν αναρίθμητες παραλλαγές…
Veni redemptor gentium
Το να αναζητήσει κανείς τα πρώτα χριστουγεννιάτικα κάλαντα που γράφτηκαν ποτέ μόνο εύκολο δεν είναι. Οι μελετητές δεν συμφωνούν και οι θεολόγοι ερίζουν, αν και εμάς δεν θα μας απασχολήσουν οι θεωρητικές περιπέτειες της δουλειάς τους. Κι αν τα συγκεκριμένα κάλαντα δεν είναι σώνει και καλά τα πρώτα που τραγουδήθηκαν ποτέ, ο ύμνος του 4ου αιώνα παραμένει ένα από τα απολύτως πρώτα τραγούδια που γράφτηκαν ειδικά για τα Χριστούγεννα! Γραμμένος από τον ίδιο τον Άγιο Αμβρόσιο, ο ύμνος γνώρισε τη δική του δόξα, η οποία έμελλε να γιγαντωθεί από τη γερμανική μετάφρασή του από τον Μαρτίνο Λούθηρο.
