Οι χαραγμένοι σταυροί που συναντάμε σε αφθονία στους τοίχους μιας από τις σημαντικότερες εκκλησίες της χριστιανοσύνης προβλημάτιζαν για αιώνες την επιστήμη.
Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούσαν πως οι σταυροί του Ναού της Αναστάσεως του Κυρίου, στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ, προέρχονταν από τα χέρια των πιστών.
Μια νέα έρευνα όμως με καινοτόμες απεικονιστικές τεχνικές λέει πλέον μια άλλη ιστορία. Οι σταυροί στον Ναό του Παναγίου Τάφου, όπως είναι επίσης γνωστός, μπορεί να είναι έργο μεσαιωνικών τεχνητών που πληρώνονταν για να τους σκαλίζουν στους τοίχους στο πλαίσιο προσκυνημάτων.
Ο Ναός της Αναστάσεως του Κυρίου δεν χρειάζεται συστάσεις για κανέναν χριστιανό, θεωρείται στη χριστιανική παράδοση πως είναι χτισμένος στο σημείο της σταύρωσης και της ταφής του Ιησού Χριστού.
Εξαιτίας μάλιστα των πιστών που κατακλύζουν τον ναό, η μελέτη των εγχάρακτων σταυρών ήταν πάντα δύσκολη δουλειά.
Και ήταν ακριβώς εργασίες ανακαίνισης του 2018 σε ένα από τα παρεκκλήσια που επέτρεψαν την ενδελεχή μελέτη των χιλιάδων σκαλισμένων σταυρών από την Εφορεία Αρχαιοτήτων του Ισραήλ.
Σε συνεργασία με την Αρμενική Αποστολική Εκκλησία, που ελέγχει ένα τμήμα του ναού, οι ακαδημαϊκοί ερευνητές χρησιμοποίησαν τρισδιάστατα μοντέλα και νέες απεικονιστικές τεχνικές ώστε να χαρτογραφήσουν, να συγκρίνουν και να χρονολογήσουν τους σταυρούς.
«Αυτό το μοναδικό φαινόμενο πάντα μας μπέρδευε, ήταν παραστάσεις των προσκυνητών ή μήπως κάτι άλλο;», δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ο Amit Re’em, έφορος αρχαιοτήτων της Ιερουσαλήμ, «είδαμε πως όλοι τους [οι σταυροί] έχουν το ίδιο βάθος, ακόμα και τα διακριτικά του χτίστη. Ίσως δύο ή τρεις καλλιτέχνες τους σκάλισαν αυτούς τους σταυρούς. Δεν προέρχονταν λοιπόν από το χέρι των προσκυνητών, ήταν κάτι πολύ πιο οργανωμένο».
Οι σταυροί προέρχονται από τον 15ο αιώνα. «Ας πούμε ότι είσαι αρμένιος προσκυνητής», καταλήγει ο Amit Re’em, «πληρώνεις κάτι στον παπά, πληρώνεις κάτι και σε αυτόν τον ειδικό καλλιτέχνη και σου σκαλίζει έναν σταυρό, για το καλό της ψυχής σου και των ψυχών των συγγενών σου»…
