Η Σκωτία πρέπει να είναι μια ανεξάρτητη χώρα; Απάντηση σε αυτή την ερώτηση θα κληθούν να δώσουν σε λίγες ημέρες οι Σκωτσέζοι όπου η διαδικασία της ψηφοφορίας δι’ αλληλογραφίας άρχισε σήμερα, τρεις εβδομάδες πριν από το δημοψήφισμα.

Οι οπαδοί του «ναι», που ως τώρα υπολείπονταν στις δημοσκοπήσεις, εμφανίζονται τώρα ενισχυμένοι από την επίδοση του επικεφαλής τους, του Άλεξ Σάλμοντ, στο τελευταίο τηλεοπτικό ντιμπέιτ.

Περίπου 700.000 ψηφοφόροι επέλεξαν την επιστολική ψήφο και θα λάβουν μέσα στις δύο ερχόμενες ημέρες ένα ψηφοδέλτιο, το οποίο θα μπορούν να συμπληρώσουν και να ξαναστείλουν αμέσως. Αποτελούν μέρος των περίπου 4,2 εκατ. ψηφοφόρων που κατοικούν στη Σκωτία και μπορούν να λάβουν μέρος στο δημοψήφισμα, το οποίο θα διεξαχθεί στις 18 Σεπτεμβρίου. Οι Σκωτσέζοι της διασποράς δεν έχουν αυτό το δικαίωμα.

Παρόλο που οι πρώτοι ψηφοφόροι -ηλικίας 16 ετών και άνω-θα μπορέσουν να ψηφίσουν ήδη απ’ αυτή την εβδομάδα, η καταμέτρηση δεν θα πραγματοποιηθεί παρά μόνο μετά το κλείσιμο των εκλογικών τμημάτων τα μεσάνυχτα (ώρα Ελλάδας) της 18ης Σεπτεμβρίου.

Στην τελική ευθεία, οι δημοσκοπήσεις εξακολουθούν να δίνουν ένα σταθερό προβάδισμα, περίπου 12 ποσοστιαίων μονάδων κατά μέσο όρο, στο στρατόπεδο του «όχι» στην ανεξαρτησία, που ιστορικά επικρατούσε ανέκαθεν έναντι των οπαδών της ανεξαρτησίας.

Ωστόσο αυτοί οι τελευταίοι εξακολουθούν να ελπίζουν ότι θα ανατρέψουν την τάση χάρη στους αναποφάσιστους (περίπου 12% στις δημοσκοπήσεις). Ελπίζουν επίσης ότι βρήκαν ένα εφαλτήριο με τη μαχητική παρουσία του ηγέτη τους, του Άλεξ Σάλμοντ, κατά το δεύτερο και τελευταίο τηλεοπτικό ντιμπέιτ με αντίπαλο τον πρώην υπουργό Οικονομικών της βρετανικής κυβέρνησης Άλιστερ Ντάρλινγκ, συνήγορο του «όχι».

Ο χαρισματικός σκοτσέζος πρωθυπουργός, ο οποίος είχε ηττηθεί κατά την πρώτη τηλεμαχία στις 5 Αυγούστου, κατήγαγε χθες, Δευτέρα, το βράδυ μια συντριπτική νίκη (71% έναντι 29% σύμφωνα με μια δημοσκόπηση εξπρές της «Guardian» και του Ινστιτούτου ICM) μπροστά στις κάμερες του BBC.

Οι σκοτσέζικες εφημερίδες επιμένουν όλες σήμερα στην ανάκαμψη του επικεφαλής των οπαδών της ανεξαρτησίας κατά το ντιμπέιτ, το οποίο χαρακτηρίζουν «θορυβώδες», ακόμη και «βάναυσο», εξαιτίας κατ’ αρχάς «της ανακτηθείσας επιθετικότητας» του Άλεξ Σάλμοντ.

«Ο Σάλμοντ αντεπιτίθεται» είναι ο τίτλος της «Herald», ενώ η σκοτσέζικη έκδοση της Sun» κάνει στην πρώτη σελίδα της λογοπαίγνιο με το όνομα του Άλιστερ Ντάρλινγκ: «Not tonight Darling» («όχι απόψε αγαπητέ»).

Ο τόνος είναι ταυτόσημος στον Τύπο του Λονδίνου. Αυτός υπογραμμίζει πως ο Σάλμοντ βρήκε, παρουσιάζοντας «όχι ένα, αλλά τρία σχέδια Β» για το νόμισμα που θα χρησιμοποιούσε μια ανεξάρτητη Σκωτία, μια καλή φόρμουλα για να κάνει να ξεχαστεί η χλωμή επίδοσή του κατά το πρώτο ντιμπέιτ.

Οι «Times» επιμένουν στη μαχητικότητα του Σάλμοντ. Ο «Guardian» συμφωνεί, υπογραμμίζοντας πως ο πρωταθλητής του «όχι» έκλεισε τον αντίπαλό του «στην άμυνα». Η «Daily Mail» εκτιμά πιο απερίφραστα πως απλώς «συνέτριψε» τον πρώην υπουργό των Εργατικών.

Ωστόσο εκφράζονται επιφυλάξεις αναφορικά με την επίδραση που θα έχει η χθεσινή τηλεοπτική αναμέτρηση. «Προσοχή να μην υπερερμηνεύσουμε τις δημοσκοπήσεις που, είμαι σίγουρος γι’ αυτό, θα δώσουν τον Σάλμοντ νικητή του ντιμπέιτ. Ο Ντάρλινγκ είχε κερδίσει ξεκάθαρα το πρώτο, αλλά η εκστρατεία υπέρ του ‘ναι’ ήταν αυτή που είδε στη συνέχεια την πρόθεση ψήφου να αυξάνεται», έγραψε έτσι ο Νικ Ρόμπινσον, επικεφαλής της πολιτικής υπηρεσίας του BBC, στην εν θερμώ ανάλυσή του.

«Οι περισσότεροι από τους σχολιαστές θα καταλήξουν σε μια νίκη του κ. Σάλμοντ. Όμως από το σημείο αυτό μέχρι να μάθουμε αν αυτό είναι αρκετό για να μετακινηθούν οι αριθμοί, είναι μια εντελώς διαφορετική ιστορία», λέει ο Τζον Κέρτις, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Στραθκλάιντ.

Αναμένοντας να διαπιστώσει αν η ανάκαμψη του Άλεξ Σάλμοντ μπορεί να δώσει μια νέα ορμή στην εκστρατεία των οπαδών της ανεξαρτησίας, ο Τζον Κέρτις πιστεύει πως το ντιμπέιτ θα έχει χρησιμεύσει τουλάχιστον σε ένα πράγμα: «να ανεβάσει το ηθικό όλων των υποστηρικτών του ‘ναι’».