Ανακουφισμένοι ή απαισιόδοξοι, οι Βρετανοί ελπίζουν σήμερα ότι η εμπορική συμφωνία μετά το Brexit που επιτεύχθηκε με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα είδος «χριστουγεννιάτικου δώρου», θα επιτρέψει να γυρίσουν τη σελίδα στο Brexit μια για πάντα.
Εκτός όμως από τους Βρετανούς είναι και χιλιάδες οι Έλληνες οι οποίοι παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον τις εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών για τη συμφωνία αποχώρησης από την Ένωση.
Στις 31 Δεκεμβρίου λοιπόν το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει από την Ε.Ε και είναι ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα θα επηρεαστεί, τόσο στον τομέα των εξαγωγών και του τουρισμού όσο και στον χρηματοπιστωτικό κλάδο και στις επενδύσεις. Η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση επηρεάζει και σε μεγάλο βαθμό χιλιάδες ελληνικές οικογένειες των οποίων τα παιδιά σπουδάζουν στα πανεπιστήμια της χώρας.
Όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ του το Έθνος, οι φοιτητές που θα εγγραφούν στα πανεπιστήμια της χώρας στο επόμενο ακαδημαϊκό έτος θα χρειαστεί να πληρώσουν μια σημαντική αύξηση στα δίδακτρα τους καθώς θα λογίζονται πλέον ως διεθνείς φοιτητές. Κατά μέσο όρο (εξαρτάται από σπουδές και πανεπιστήμιο) η αύξηση των διδάκτρων μπορεί να ξεπερνά τα 16.000 ευρώ τον χρόνο. Όσοι φοιτητές είναι ήδη εγγεγραμμένοι στα Βρετανικά Πανεπιστήμια έχουν εξασφαλίσει ότι θα πληρώνουν τα ίδια δίδακτρα με τους Βρετανούς συμφοιτητές τους.
Σημειώνεται, ωστόσο, ότι τα βρετανικά πανεπιστήμια θα προσπαθήσουν να κρατήσουν τους Ευρωπαίους φοιτητές, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις αντιστοιχούν στο 10% του προϋπολογισμού πολλών βρετανικών πανεπιστημίων. Επίσης, είναι πιθανό σταδιακά να μειωθεί το ενδιαφέρον προς τα βρετανικά πανεπιστήμια καθώς δεν θα υπάρχει η εγγύηση ότι θα μπορεί κάποιος να μείνει και να εργαστεί εκεί μετά την ολοκλήρωση των σπουδών.
Όσον αφορά τους Έλληνες που ζουν και εργάζονται στη Βρετανία, τα πράγματα δυσκολεύουν ιδιαίτερα στην περίπτωση που επιθυμούν να επανενωθούν με μέλη της οικογένειάς τους, αν δηλαδή θέλουν να τους ακολουθήσουν στη χώρα.
Για όσους επιχειρήσουν να εργαστούν στη Βρετανία από το 2021 και μετά τα πράγματα γίνονται πιο δύσκολα. Σε περίπτωση που κάποιος δεν διαθέτει το pre settled status, δηλαδή το καθεστώς της άδειας προσωρινής παραμονής, η μετανάστευση μετατρέπεται σε δύσκολη υπόθεση. Προβλέπεται ένα point system για τους μετανάστες, όπου οι ενδιαφερόμενοι μοριοδοτούνται με βάση τις δεξιότητες, τις γνώσεις, τις σπουδές και την εμπειρία τους. Το σύστημα περιλαμβάνει μία κατηγορία βίζας για ειδικευμένο εργατικό δυναμικό, με ειδικές προϋποθέσεις.
Τουρισμός
Πιθανή μείωση των Βρετανών τουριστών στη μετα-Brexit εποχή αναμένεται να φέρει το διαζύγιο Λονδίνου – Βρυξελλών. Δύο δισ. ετησίως φτάνουν τα έσοδα της Ελλάδας από τους Βρετανούς τουρίστες, αποτελώντας τη δεύτερη μεγαλύτερη τουριστική αγορά για τη χώρα μας. Το συνάλλαγμα θα είναι πολύ πιο ακριβό με μια πιθανή πτώση της λίρας, καθιστώντας αλμυρά τα τουριστικά πακέτα διακοπών.
Παρόλο που δεν θα υπάρχει αίτημα έκδοσης τουριστικής βίζας, αυτή η κατάσταση της ανασφάλειας, της άγνοιας, μιας γενικότερης ανωμαλίας που θα υπάρξει στις μεταφορές και τις σχέσεις των πολιτών των δύο κρατών αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση της ροής των τουριστών.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία στην οποία κατέληξαν Λονδίνο και Βρυξέλλες
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα τις γενικές γραμμές της οικονομικής και εμπορικής εταιρικής σχέσης της με τη Βρετανία, με βάση τη συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα και η οποία ορίζει το πλαίσιο των μελλοντικών σχέσεων των δύο πλευρών από την 1η Ιανουαρίου 2021.
Αγαθά
Η συμφωνία διασφαλίζει τις εμπορικές συναλλαγές χωρίς τελωνειακούς δασμούς, ούτε ποσοστώσεις, «για όλα τα αγαθά που συμμορφώνονται με τους κανόνες καταγωγής», κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά σε εμπορική συμφωνία.
Οι επιχειρήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου διατηρούν έτσι την πρόσβασή τους σε μια τεράστια ενιαία αγορά 450 εκατομμυρίων καταναλωτών και οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές σε μια αγορά 66 εκατομμυρίων Βρετανών καταναλωτών.
Με τη διευθέτηση αυτή αποφεύγεται η διάσπαση στις αλυσίδες παραγωγής, που θα προκαλούσε πολλά προβλήματα σε ορισμένους τομείς, όπως στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Ανταγωνισμός
Η Βρετανία και η ΕΕ δεσμεύονται να τηρήσουν τους ίσους όρους ανταγωνισμού «διατηρώντας τα υψηλά επίπεδα προστασίας σε τομείς όπως είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής και η τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, η φορολογική διαφάνεια και οι κρατικές επιδοτήσεις».
Στην περίπτωση που η μία από τις δύο πλευρές δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις της, δίνεται η δυνατότητα λήψης «διορθωτικών μέτρων», όπως είναι η επιβολή τελωνειακών δασμών.
Επίλυση διαφορών
Εάν κάποια πλευρά δεν τηρήσει τη συμφωνία, θα αναλάβει να εξετάσει το πρόβλημα ένας μηχανισμός επίλυσης διαφορών, όπως γίνεται στις περισσότερες εμπορικές συμφωνίες.
Λόγω της κατηγορηματικής άρνησης του Λονδίνου, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα έχει δικαίωμα παρέμβασης σε αυτή τη διαδικασία. Ένα «Κοινό Συμβούλιο» θα παρακολουθεί αν εφαρμόζεται και ερμηνεύεται ορθά η συνθήκη.
Αλιεία
Η συμφωνία προβλέπει ότι οι Ευρωπαίοι αλιείς θα έχουν πρόσβαση στα βρετανικά νερά για μια μεταβατική περίοδο 5,5 ετών, μέχρι τον Ιούνιο του 2026.
Μεταφορές
Η συμφωνία εξασφαλίζει την αεροπορική, οδική και σιδηροδρομική σύνδεση των βρετανικών νησιών με την ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά η Βρετανία θα απολέσει ορισμένα από τα πλεονεκτήματά που απολάμβανε όταν ήταν μέλος της ενιαίας αγοράς.
Ο στόχος είναι να μην υπονομευθούν τα δικαιώματα των επιβατών, των εργαζομένων αλλά και η ασφάλεια των μεταφορών.
Προγράμματα
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να συμμετέχει σε ορισμένα προγράμματα της ΕΕ για την περίοδο 2021-27, όπως το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας Horizon Europe, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμβάλλει στον προϋπολογισμό τους.
Δικαστική συνεργασία
Η συμφωνία καθορίζει «ένα νέο πλαίσιο» στην αστυνομική και δικαστική συνεργασία των δύο πλευρών, ιδίως για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του διασυνοριακού εγκλήματος.
Η συνεργασία αυτή θα μπορεί να διακοπεί αν το Ηνωμένο Βασίλειο αναστείλει τη συμμετοχή του στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Εξωτερική πολιτική
Η συνεργασία σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική, την ασφάλεια και την άμυνα, δεν καλύπτεται από τη συμφωνία, γιατί το Ηνωμένο Βασίλειο δεν ήθελε να διαπραγματευτεί αυτά τα ζητήματα.
