Ένα κλισέ που το συναντάμε σε κινηματογραφικές ταινίες με ήρωες διάσημους κατάσκοπους, από τον Τζέιμς Μποντ μέχρι τον Τζέισον Μπορν, είναι μία βαλίτσα γεμάτη διαβατήρια είναι. Δεν είναι όμως μόνο οι κατάσκοποι που διαθέτουν περισσότερα από ένα διαβατήρια, καθώς ολοένα και αυξάνονται οι «πολίτες της οικονομίας».
Ο Κρίστιαν Κάλιν, ένας από τους ειδικούς στο θέμα, που συμβουλεύει τους πελάτες του για το ποια είναι η καλύτερη χώρα για να επενδύσουν τα χρήματά τους, εκτιμά ότι κάθε χρόνο χιλιάδες άτομα ξοδεύουν συνολικά 2 δισ. δολάρια για να αποκτήσουν δεύτερο ή ακόμη και τρίτο διαβατήριο.
Πρόκειται για συνήθεια ιδιαίτερα δημοφιλή ανάμεσα σε Κινέζους και Ρώσους επενδυτές, όπως και για εκείνους που προέρχονται από τη Μέση Ανατολή, τονίζει μιλώντας στο BBC. Το «ρεύμα» αυτό βέβαια δεν πέρασε απαρατήρητο, για αυτό και αρκετές χώρες έχουν υιοθετήσει ανάλογα προγράμματα, ή βελτίωσαν τα ήδη υπάρχοντα για απόκτηση διαβατηρίου και υπηκοότητας. Κι όλα αυτά παρότι τον περασμένο Ιανουάριο η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βίβιαν Ρέντινγκ τόνισε ότι «η υπηκοότητα δεν πρέπει να είναι προς πώληση». Κι όμως, υπάρχουν έξι χώρες οι οποίες δίνουν άμεσα υπηκοότητα σε ανθρώπους που επενδύουν σε αυτές.
Ποιες είναι αυτές; Σύμφωνα με το BBC, οι χώρες που «πουλάνε» τα φθηνότερα διαβατήρια είναι οι εξής:
Δομίνικα
Ο αριθμός των κατοίκων της ανέρχεται στους 71.000 και σύμφωνα με εκτιμήσεις, εκείνοι που είναι επενδυτές ξεπερνούν τους 3.000. Αυτό το μικρό νησάκι στην Καραϊβική είναι μακράν η πιο φτηνή λύση. Με μία επένδυση 100.000 δολαρίων και μία κατά πρόσωπο συνέντευξη εκεί, η υπηκοότητα μπορεί να εξασφαλιστεί. Μόνο που μπορεί να υπάρξει καθυστέρηση λόγω του γεγονότος ότι η επιτροπή που διεξάγει τις συνεντεύξεις συνεδριάζει μόλις μία φορά το μήνα, οπότε οι διαδικασίες μπορεί να διαρκέσουν από 5 έως και 14 μήνες.
Αξίζει όμως, αν αναλογιστεί κανείς ότι η Ντομίνικα ανήκει στην Κοινοπολιτεία, οι πολίτες της έχουν ειδικά προνόμια στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ μπορούν να ταξιδέψουν σε 50 χώρες χωρίς βίζα.
Σεντ Κιτς και Νέιβις
Έχει το πιο παλιό σύστημα «υπηκοότητας μέσω επένδυσης» στον κόσμο, καθώς ξεκίνησε το 1984. Υπάρχουν δύο μέθοδοι, με την πιο φθηνή να γίνεται με δωρεά 250.000 δολαρίων σε ένα συγκεκριμένο ίδρυμα. Μια δεύτερη επιλογή είναι να επενδύσει κάποιος τουλάχιστον 400.000 δολαρίων σε κτηματομεσιτικά.
Αντίγκουα και Μπαρμπούντα
Το σχετικό πρόγραμμα ξεκίνησε εκεί στα τέλη του 2013, με τη χώρα να ακολουθεί το μοντέλο του Σεντ Κιτς. Δηλαδή, με επένδυση 400.000 δολαρίων ή με δωρεά 200.000 δολαρίων (είναι κατά 50.000 δολάρια φθηνότερή από το Σεντ Κιτς και Νέιβις) εξασφαλίζει κανείς την υπηκοότητα.
Μάλτα
«Τα προγράμματα που δίνουν υπηκοότητα μέσω επενδύσεων είναι υπό ανάπτυξη, ιδίως στην Ευρώπη», τονίζει ο καθηγητής νομικής του πανεπιστημίου του Τορόντο Αγελέτ Σαχάρ.
Πρόσφατα η Μάλτα δέχθηκε αυστηρή κριτική όταν ανακοίνωσε πως προγραμματίζει να επιτρέπει σε πλούσιους ξένους να αποκτήσουν διαβατήριο με μία επένδυση 650.000 ευρώ, χωρίς να είναι απαραίτητο να είναι κάτοικοι του νησιού. Κάτι που θα καθιστούσε την προσφορά την καλύτερη στην Ε.Ε.
Μετά από πιέσεις όμως, οι κανονισμοί άλλαξαν και πλέον ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να μένει στη Μάλτα τουλάχιστον ένα χρόνο, ενώ η απαιτούμενη επένδυση είναι 1,15 εκατ. ευρώ.
Κύπρος
Το Νησί της Αφροδίτης είναι το δεύτερο ευρωπαϊκό κράτος που προσφέρει τη δυνατότητα άμεσης απόκτησης υπηκοότητας μέσω επένδυσης. Η «τιμή» έπεσε στα 2 εκατ. ευρώ τον περασμένο Μάρτιο, σε μία προσπάθεια να καθησυχαστούν οι -κατά κύριο λόγο- Ρώσοι επενδυτές, που έχασαν χρήματα όταν επιβλήθηκε το πρόγραμμα διάσωσης της Κύπρου.