Την πρόταση να ψέλνεται ο Ακάθιστος Ύμνος από πιστούς, αρχιερείς, ιερείς, μοναχούς και μοναχές, σε όλους τους ορθόδοξους ναούς και τα μοναστήρια της οικουμένης την ώρα της πρώτης μουσουλμανικής προσευχής στην Αγία Σοφία, έκανε ο μητροπολίτης Φαναρίου Αγαθάγγελος, γενικός διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος.
«Φανταστείτε την ώρα που κάτω από τα σπουδαία ψηφιδωτά και τον φωτεινό τρούλο που φαίνεται να εγγίζει τους ουρανούς θα ακούγονται οι στίχοι του κορανίου, στους ναούς της πατρίδας μας μας κι όλου του κόσμου να ακούγεται το ‘’Τη Υπερμάχω Στρατηγώ” και όλος ο πλανήτης να συνειδητοποιήσει τι ιστορία φέρει αυτό το μοναδικό μνημείο» τονίζει ο μητροπολίτης Φαναρίου, στο orthodoxia.info.
Υποστηρίζει, μάλιστα, την άποψη ότι «η απάντησή μας στο ανοσιούργημα που επιτελείται στις μέρες μας δεν μπορεί παρά να έρθει μέσα από την προσευχή. Όπως οι πρόγονοι και οι πατέρες μας στρέφονταν στην Υπεραγία Θεοτόκο, την Υπέρμαχο Στρατηγό του Γένους μας, κάθε φορά που οι εχθροί πολιορκούσαν τα τείχη της Βασιλεύουσας, έτσι κι εμείς τώρα εκεί πρέπει να προσφύγουμε και ειρηνικά μέσα από την ψυχή μας να ζητήσουμε από την Παναγία μας να ελευθερώσει τον ναό της Αγίας του Θεού Σοφίας ‘’εκ παντοίων κινδύνων”».
Επιπρόσθετα, σημειώνει χαρακτηριστικά: «Με έναν ανόητο και, όχι μόνο, προκλητικό τρόπο καλύπτουν τα ψηφιδωτά με κουρτίνες θεωρώντας ότι θα εμποδίσουν την ακτίνες τις αλήθειας και του πολιτισμού να φωτίζουν τις ψυχές των πολιτισμένων ανθρώπων. Ο Θεός επιτρέπει αυτή την ύβρι, για να είναι θορυβώδης στην ιστορία του κόσμου η πτώση των υβριστών».
Ο μητροπολίτης Φαναρίου επισημαίνει πως «μέσα από την ενότητα της πίστεως και την προσήλωση στις παραδόσεις θα καταθέτουμε πάντοτε ως ορθόδοξοι άνθρωποι και ως ευσεβές γένος τη μαρτυρία της Σοφίας του Θεού» και εν συνεχεία επικαλείται δήλωση του καθηγητή της Εκκλησιαστικής Ιστορίας και του Κανονικού Δικαίου της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Βλάση Φειδά, για να υπενθυμίσει ότι στην Αγία Σοφία «γεννήθηκαν όλοι οι ορθόδοξοι λαοί της Ανατολής και αναγεννήθηκαν όλοι οι χριστιανικοί λαοί της Δύσεως».
«Όπως πολύ εύστοχα παρατήρησε ο καθηγητής Βλάσης Φειδάς, ‘’στην Aγία Σοφία δεν έχει ακόμη τελειώσει η διακοπείσα κατά την άλωση αιώνια Θεία Λειτουργία της, γι’ αυτό συνεχίζεται μυστικώς σε όλες τις ‘Αγιες Σοφίες όλων των oρθόδοξων λαών για να ακτινοβολούν το φως τους, όπως οι ακτίνες του Ηλίου, στην κοινή πηγή τους, την Αγία Σοφία της Κωνσταντινουπόλεως”. Για την Αγία Σοφία, λοιπόν, πρέπει να ενώσουμε τις προσευχές μας, στρεφόμενοι στην κοινή Mητέρα μας, την Υπεραγία Θεοτόκο», καταλήγει ο μητροπολίτης Φαναρίου «και να νιώθουμε όλοι ότι όταν λειτουργεί ο Ουρανός, λειτουργείται όλη η γη».
Καταδικάζει τη μετατροπή σε τζαμί η Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας
Την απόφαση της εκτελεστικής εξουσίας της Δημοκρατίας της Τουρκίας για την ανάκληση του μουσειακού καθεστώτος του κτιρίου του ιστορικού Ναού της Αγίας Σοφίας και μετατροπής του σε τζαμί καταδίκασε η Διακονοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας (ΔΣΟ).
Με βουλευτές-μέλη της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας από 20 κράτη πραγματοποιήθηκε η συνεδρίαση της Διεθνούς Γραμματείας, των προέδρων και των εισηγητών των επιτροπών της, για πρώτη φορά μέσω τηλεδιάσκεψης.
Κατά τη συνεδρίαση συζητήθηκε το θέμα της απόφασης του Προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και εξεδόθη η ακόλουθη δήλωση:
«Ο Γενικός Γραμματέας, ο Πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης, τα μέλη της Διεθνούς Γραμματείας, οι Πρόεδροι και οι Εισηγητές των Επιτροπών της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ), οι οποίοι συνήλθαν κατά την πρόσφατη διαδικτυακή συνεδρία τους στις 14.7.2020, καταδίκασαν την απόφαση της εκτελεστικής εξουσίας της Δημοκρατίας της Τουρκίας για την ανάκληση του μουσειακού καθεστώτος του κτιρίου του ιστορικού Ναού της Αγίας Σοφίας και μετατροπής του σε τζαμί. Η πράξη αυτή σηματοδοτεί στροφή σε λογικές και πρακτικές περασμένων αιώνων, που δεν συνάδουν με τις αρχές του 21ού αιώνα, που στοχεύουν στην ειρήνη και στην αλληλοκατανόηση μεταξύ των θρησκειών και των πολιτισμών.
Συμφώνησαν, επίσης, ότι η απόφαση αυτή αντίκειται ευθέως με την ιστορία και την αξία του συγκεκριμένου μνημείου. Ως γνωστόν, η Αγία Σοφία, κτισμένη τον 6ο αιώνα, είναι ένα θαύμα της αρχιτεκτονικής και δικαίως συνιστά μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Σήμερα η ανθρωπότητα απευθύνεται στις πανανθρώπινες προοπτικές αλληλεγγύης, προκειμένου να λύσει τα μεγάλα προβλήματα που ανέδειξε η πανδημία του κορονοϊού. Η απόφαση αυτή κατ’ ουσίαν σημαίνει την άρνηση της Τουρκίας να έχει τον ρόλο του φύλακα του οικουμενικού αυτού μνημείου και της ιστορίας. Η προσπάθεια να το εντάξει σε δικούς της εσωτερικούς σχεδιασμούς εν τέλει οδηγεί σε διαθρησκευτική ένταση. Δεν πρέπει να λησμονηθεί το γεγονός ότι το μοναδικό αυτό μνημείο μεταξύ Ανατολής και Δύσης, στην Κωνσταντινούπολη, αποτελεί χαρακτηριστικό σύμβολο συμφιλίωσης της παγκόσμιας ιστορίας και του κοινού παγκόσμιου πολιτισμού, με την υπενθύμιση ότι τα εθνικά μεγαλοϊδεατικά αφηγήματα δεν μπορεί να κτίζονται σε μνημεία άλλων πολιτισμών.
Για τους λόγους αυτούς, καλούμε τους διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς, τις κυβερνήσεις, τους συναδέλφους βουλευτές όλων των Κοινοβουλίων, τις αρχές όλων των θρησκειών και των δογμάτων να συντονιστούμε σε μία προσπάθεια να πειστεί η ηγεσία της Τουρκίας να ακυρώσει αυτήν την εντελώς λανθασμένη απόφαση που έλαβε για την Αγία Σοφία. Επίσης, η ΔΣΟ καλεί τους συναδέλφους βουλευτές του Κοινοβουλίου της Τουρκίας, η οποία είναι μέλος της πρωτοβουλίας του ΟΗΕ «Συμμαχία των Πολιτισμών», να διαφυλάξουν τις παγκόσμιες πολιτιστικές αξίες και να συμβάλουν στη διαθρησκειακή ειρήνη».