Τέσσερις και πλέον μήνες μετά τις βουλευτικές εκλογές, τα δύο μεγάλα κεντρώα κόμματα της Ιρλανδίας και οι οικολόγοι κατέληξαν αργά χθες σε συμφωνία για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού, χωρίς τους εθνικιστές του Σιν Φέιν παρά την ιστορική εκλογική τους νίκη.
Μετά τις εκλογές της 8ης Φεβρουαρίου και την ήττα του κόμματός του, του Φίνε Γκάελ, ο απερχόμενος πρωθυπουργός Λίο Βαράντκαρ ασκεί προσωρινά τα καθήκοντα του επικεφαλής της κυβέρνησης.
Οι κατά παράδοση μακρές διαπραγματεύσεις -χρειάστηκαν δύο μήνες το 2016 για να σχηματιστεί κυβέρνηση- διεξήχθησαν μεσούσης της πανδημίας του νέου κορονοϊού.
«Οι ηγέτες του Φιάνα Φέιλ, του Φίνε Γκάελ και του Πράσινου Κόμματος ενέκριναν το προγραμματικό σχέδιο για την κυβέρνηση και αυτό θα δημοσιευθεί αργότερα άμεσα», αναφέρει σε ανακοίνωση το Φιάνα Φέιλ.
Έπειτα από διαπραγματεύσεις δύο μηνών, τα κόμματα κατάφεραν να συμφωνήσουν σε ένα κυβερνητικό πρόγραμμα που προβλέπει κυρίως ένα πρόγραμμα ανάκαμψης της οικονομίας μετά την κρίση του κορονοϊοϋ, που έχει προκαλέσει τον θάνατο 1.706 ανθρώπων στη χώρα των 4,9 εκατομμυρίων κατοίκων.
Ο Λίο Βαράντκαρ εξήγησε μιλώντας στο δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο RTE ότι θα υπάρχει μια «εκ περιτροπής» ηγεσία της κυβέρνησης και ότι το χρονοδιάγραμμα των διορισμών έχει συμφωνηθεί. Δήλωσε επίσης ότι ελπίζει πως η Ιρλανδία μπορεί να επιστρέψει στην οικονομική ανάπτυξη του χρόνου.
Ο Μάικλ Μάρτιν, επικεφαλής του κόμματος Φιάνα Φέιλ, πρώτη κοινοβουλευτική ομάδα με 38 από τις 160 έδρες, αναμένεται να είναι ο πρώτος αρχηγός της κυβέρνησης, σύμφωνα με τον διαπραγματευτή του κόμματός του. Κάθε συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί από τα μέλη του κόμματός του πριν από τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης.
Ο 59χρονος Μάρτιν που έχει επανειλημμένα διατελέσει υπουργός, κυρίως Εξωτερικών από το 2008, θα διατελέσει πρωθυπουργός από τα τέλη Ιουνίου έως τις 15 Δεκεμβρίου 2022, σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας συνασπισμού που μένει να εγκριθεί από τα μέλη των τριών εμπλεκομένων κομμάτων.
Ο ηγέτης του Φίνε Γκάελ, επί του παρόντος ο Λίο Βαράντκαρ, θα αναλάβει στη συνέχεια και θα υπηρετήσει το υπόλοιπο της πενταετούς θητείας της κυβέρνησης, σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας.
«Θα πρέπει να μάθουμε να δουλεύουμε μαζί, θα πρέπει να μάθουμε να εμπιστευόμαστε οι μεν τους δε, ξέρω ωστόσο ότι αυτό είναι δυνατόν», σχολίασε ο Βαράντκαρ.
«Status quo»
Οι εκλογές του Φεβρουαρίου αναστάτωσαν το πολιτικό τοπίο στην Ιρλανδία, όπου τα δύο κεντρώα κόμματα εναλλάσσονταν στην εξουσία εδώ και έναν αιώνα.
Με πρόγραμμα που έχει αριστερό προσανατολισμό, το Σιν Φέιν, που άλλοτε θεωρείτο η πολιτική βιτρίνα του IRA (Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού), παραστρατιωτικής οργάνωσης αντίθετης στη βρετανική παρουσία στη Βόρεια Ιρλανδία, ήρθε πρώτο με ποσοστό 24,5%. Ωστόσο καθώς δεν είχε αρκετούς υποψηφίους (42 εκεί όπου τα δύο μεγάλα κόμματα είχαν τον διπλάσιο αριθμό υποψηφίων), έγινε η δεύτερη πολιτική δύναμη στο κοινοβούλιο με 37 έδρες.
Σε σύντομο βίντεο που αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η αρχηγός του Μέρι Λου ΜακΝτόνλαντ, που μάχεται για την επανένωση της Ιρλανδίας, προκάλεσε τα δύο κεντρώα κόμματα: «Εσείς και εγώ ξέρουμε ότι δεν μπορούμε να τους εμπιστευτούμε για να εφαρμόσουν την αλλαγή υπέρ της οποίας εσείς ψηφίσατε».
«Το συμφέρον τους είναι να προστατέψουν την υπάρχουσα κατάσταση», κατήγγειλε. Τα δύο κόμματα θα καταλήξουν «ίσως να καθυστερήσουν την αλλαγή αλλά δεν μπορούν να μας σταματήσουν, δεν μπορούν να σταματήσουν τη πορεία της Ιρλανδίας προς μια νέα Ιρλανδία», προειδοποίησε.
Το Φίνε Γκάελ του Λίο Βαράντκαρ βρέθηκε στην τρίτη θέση.
Νέος (41 ετών), μιγάς, ομοφυλόφιλος, ο Βαράντκαρ ήταν το πρόσωπο του εκσυγχρονισμού μιας κατά παράδοση συντηρητικής Ιρλανδίας. Ωστόσο, ο γιατρός αυτός που ξαναπήρε το στηθοσκόπιο κατά τη διάρκεια της κρίσης του κορονοϊού πλήρωσε το γεγονός ότι έδωσε μεγάλη έμφαση στο Brexit στην προεκλογική του εκστρατεία, σε βάρος θεμάτων όπως η κατοικία, η υγεία, που απασχολούν και ανησυχούν τους ψηφοφόρους.
Τα δύο κεντρώα κόμματα χρειάζονταν τη στήριξη 12 βουλευτών του Πράσινου Κόμματος για να φθάσουν το όριο των 80 εδρών που απαιτείται για μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Σύμφωνα με την εφημερίδα The Irish Times, έχουν γίνει παραχωρήσεις στους Πράσινους, ανάμεσα στις οποίες μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και σημαντικές επενδύσεις σε βιώσιμες μεταφορές.
