Η «ανοσία της αγέλης» υπήρξε καθοριστική για τη διαχείριση της πανδημίας του κορονοϊού από τη βρετανική κυβέρνηση, όπως αναφέρει στο editorial σήμερα η εφημερίδα Guardian, παρακολουθώντας την εξέλιξη και την αλλαγή στάσης των ιθυνόντων κατά την πορεία της νόσου.
«Ο υπουργός Υγείας Ματ Χάνκοκ επέμενε πως η ανοσία της αγέλης, η ιδέα πως επιτρέποντας τη διασπορά ενός ιού, ο πληθυσμός χτίζει επαρκή αντίσταση σε αυτόν– δεν ήταν ποτέ κομμάτι του κυβερνητικού σχεδίου στη μάχη κατά της Covid-19. Όμως η έρευνα της εφημερίδας στη διαχείριση της κρίσης στο ξεκίνημά της δεν αφήνει αμφιβολία: η αντίληψη αυτή ήταν θεμελιώδης για τη λήψη αποφάσεων τους κρίσιμους μήνες του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου, κι ενώ οι περισσότερες χώρες του κόσμου ακολουθούσαν διαφορετική οδό. Εγκαταλείφθηκε η ιδέα αυτή μόνο όταν έγινε ξεκάθαρο πως το βρετανικό ΕΣΥ τελικά θα καταρρεύσει και εκατοντάδες χιλιάδες Βρετανοί θα πεθάνουν».
Υπήρχαν άλλοι λόγοι για τους οποίους η Βρετανία παρέμεινε σχετικά χαλαρή στις αρχές Μαρτίου, την ώρα που η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία όδευαν προς lockdowns και η Γερμανία ακολουθούσε το παράδειγμα της Νότιας Κορέας με αυστηρή στρατηγική διαγνωστικών τεστ και ιχνηλάτησης επαφών. Ο αποπροσανατολισμός του Brexit έπαιξε ρόλο. Η απροθυμία του Μπόρις Τζόνσον να “πλήξει” τα δικαιώματα των “γεννημένων ελεύθερων Βρετανών” επίσης επηρέασε την κυβερνητική στρατηγική. Μπορεί να θεωρήθηκε πως επειδή τέτοια θανατηφόρα ξεσπάσματα περιορίζονται στην Ασία, κάτι τέτοιο θα συμβεί και με τον νέο κορονοϊό». Την ίδια ώρα, σύμφωνα με το δημοσίευμα, υπουργοί ενδεχομένως να υπερέβαλαν στην ένταση την αντίστασης από τους πολίτες στο ενδεχόμενο πιο αυστηρών μέτρων.
«Το πλαίσιο ήταν λάθος» καταλήγει ο Guardian. «Το laissez-faire προσχέδιο για την απόκριση της κυβέρνησης στην κρίση είχε ως βάση την προηγούμενη εμπειρία από την πανδημία γρίπης. Απουσία εμβολίου, η γρίπη εξαπλώνεται, γίνεται ηπιότερη καθώς μεταλλάσσεται και τελικά οι πληθυσμοί αναπτύσσουν αντιστάσεις όταν μολυνθεί η πλειονότητά τους. Η ανοσία της αγέλης μπορεί όντως να έχει αποτέλεσμα . Αλλά όπως ξέρουμε πλέον, η Covid-19 είναι τρομακτικά διαφορετική. Όπως είχε πει ο David Nabarro, απεσταλμένος του ΠΟΥ στη Βρετανία: «Οι κορονοϊοί είναι τρομακτικοί. Δεν μπορείτε απλώς να το αφήσετε να εξαπλωθεί στην κοινωνία, θα σκοτώσει πολλούς, λίγους νέους, και θα μετατρέψει τα νοσοκομεία σε χάος, διακινδυνεύοντας και τους υγειονομικούς».
Τελικά η Βρετανία προχώρησε σε lockdown στις 23 Μαρτίου. Μέχρι να γίνει αυτό, η απόγνωση των Ιταλών γιατρών είχε κάνει τον γύρο του κόσμου. Αυτές οι εικόνες, και μία συμβουλευτική έκθεση του φημισμένου Imperial College, που προέβλεπε 250.000 θανάτους εάν η κυβέρνηση δεν άλλαζε στρατηγική, διέλυσαν τη θεωρία της ανοσίας της αγέλης. Οι ίδιοι αριθμοί είχαν παρουσιαστεί και σε έρευνα που είχε δημοσιευτεί στις 2 Μαρτίου. Μόνο τότε όμως τράβηξε την προσοχή των υπουργών.
«Πάνω από 26.000 Βρετανοί έχουν χάσει τη ζωή τους από την Covid-19 και υπάρχουν φόβοι πως η Βρετανία θα έχει τις μεγαλύτερες απώλειες σε όλη την Ευρώπη. Οι υπουργοί επιμένουν πως “πάρθηκαν οι σωστές αποφάσεις τη σωστή στιγμή”. Αλλά θα μπορούσαν να είχαν σωθεί ζωές εάν τα μέτρα αυστηρής κοινωνικής αποστασιοποίησης είχαν επιβληθεί νωρίτερα και είχε περιοριστεί η μετάδοση της νόσου. Αυτή είναι μια αλήθεια που πρέπει να αναγνωρίσει ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί. Αλλά θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και τώρα, που η συζήτηση επικεντρώνεται στη χαλάρωση του lockdown, εν μέσω φόβων για οικονομική κατάρρευση» κλείνει το editorial ο Guardian. Δεν υπάρχει εμβόλιο και δεν μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθεί κανένα επιχείρημα αναφορικά με την ανοσία της αγέλης. Μέχρι να θεσμοθετηθεί μια διαδικασία εξετάσεων αποτελεσματική όσο στη Γερμανία ή τη Νότια Κορέα, οι αυστηροί περιορισμοί πρέπει να παραμείνουν. Δεν πρέπει να υπάρξουν περιττά ρίσκα με τις ζωές των ανθρώπων».
