Αδημοσίευτες συνεντεύξεις και ανέκδοτο υλικό με βετεράνους πράκτορες της CIA, γένους θηλυκού, ρίχνουν φως στις καριέρες των γυναικών μέσα στην ανδροκρατούμενη και σεξιστική μικροκοινωνία των μυστικών υπηρεσιών.

Τέσσερις γυναίκες πράκτορες, που ξεκίνησαν ως χαμηλόβαθμοι δακτυλογράφοι και κατέληξαν επικεφαλής διεθνών παραρτημάτων της CIA, αποκαλύπτουν πώς ήταν να είσαι γυναίκα πράκτορας στις ταραγμένες δεκαετίες του ’60 και του ’70. Οι καθηλωτικές συνομιλίες αποχαρακτηρίστηκαν από τη CIA στις 30 Οκτωβρίου και κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Αντιμέτωπες λοιπόν με το φαλλοκρατικό πλαίσιο και τον αχαλίνωτο σεξισμό, οι κυρίες αυτές πρόσφεραν στις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ ανεκτίμητες υπηρεσίες: στα χρονικά της δράσης τους περιλαμβάνεται ακόμα και αποκάλυψη συνωμοσίας για βομβιστική επίθεση σε αμερικανική πρεσβεία, με τον αντίπαλο πράκτορα να εκμυστηρεύεται στη γυναίκα κατάσκοπο της CIA το μυστικό, καθώς «ήταν απλώς μια γυναίκα, και μάλιστα καθόλου έξυπνη»!

Η πράκτορας Meredith (τα επώνυμα καλύπτονται από ανωνυμία) εντάχθηκε στις τάξεις της υπηρεσίας το 1979, καθώς ο σύζυγός της ήταν πράκτορας της οργάνωσης. Ξεκίνησε λοιπόν ως «κυρία του κυρίου» κατέχοντας απλή γραμματειακή θέση με χαμηλότατες απολαβές.

Η Meredith ωστόσο, η οποία την εποχή που έδωσε τη συνέντευξη ήταν αναπληρώτρια διευθύντρια στο Ευρωπαϊκό Παράρτημα της CIA, με την προσοχή που έδινε στη μόδα, μπορούσε να ξεχωρίσει τους αντίπαλους πράκτορες από τον τρόπο που εκείνοι ντύνονταν, με σαφώς καλύτερα αποτελέσματα από τους άντρες συναδέλφους της! «Μπορούσες να τους διακρίνεις από τις κάλτσες τους, από τις κάλτσες και τα παπούτσια τους. Όλοι οι δικοί μας φορούσαν απαίσια ρούχα και απαίσια παπούτσια, οι ξένοι [πράκτορες] είχαν όμως πολύ καλό γούστο. Ο άντρας μου ποτέ δεν σκέφτηκε να τα παρατηρήσει».

Η δεύτερη πράκτορας, Patty, που προσλήφθηκε στην υπηρεσία επίσης ως σύζυγος εργαζομένου στη δεκαετία του ’70, έβρισκε εξαιρετικά απλό να διακρίνει τους αντίπαλους κατασκόπους όταν ψώνιζαν: «στα μαγαζιά, απλά δεν μπορούσαν να υποκρίνονται!».

Η Patty, στην οποία απονεμήθηκε το βραβείο Distinguished Career Intelligence Medal της CIA το 2004, ισχυρίζεται για τη γυναικεία ικανότητα αναγνώρισης των πρακτόρων: «Πάντα πίστωνα στη γυναίκα ότι είναι πιο ευαίσθητη στο ποιος είναι κοντά της, για φυσική προστασία», λειτουργία στην οποία αναγνωρίζει την παρατηρητικότητα των γυναικών.

Η τρίτη πράκτορας της CIA, Carla, κατάφερε να αποκαλύψει βομβιστική απόπειρα κατά αμερικανικής πρεσβείας, όταν ο αντίπαλος επιχειρησιακός πράκτορας υποτίμησε τις ικανότητές της και της εκμυστηρεύτηκε το πλάνο καθώς «ήμουν απλώς μια γυναίκα, και μάλιστα καθόλου έξυπνη»!

Η Carla, η οποία προσχώρησε στην Κεντρική Υπηρεσία το 1965 και έφτασε μέχρι τον βαθμό του υποδιευθυντή του Αφρικανικού Παραρτήματος της CIA όταν συνταξιοδοτήθηκε 8 χρόνια πριν, έκανε επίτηδες την αλαφροΐσκιωτη γυναίκα για να αποσπά μυστικά από πράκτορες που ένιωθαν ασφαλείς δίπλα της: «μου αρέσει πολύ να σου μιλάω», της έλεγε ο επίδοξος βομβιστής, «γιατί δεν είναι και πολύ έξυπνη. Κι εγώ καθόμουν με ύφος αθώας και άκουγα τις εκμυστηρεύσεις του».

Και βέβαια δεν ήταν λίγες οι φορές που οι γυναίκες κατάσκοποι έπρεπε να δουλέψουν μυστικά, χρησιμοποιώντας gadgets που θα ονειρευόταν ακόμα και ο Τζέιμς Μποντ.

Καθρεφτάκια με μέικ-απ κατάλληλα τροποποιημένα για κατασκοπευτικούς σκοπούς και βραδινά φορέματα με ενσωματωμένους κοριούς περνούσαν απαρατήρητα στα ανδρικά πρακτόρικα μάτια, κάνοντας τις κυρίες να συλλέγουν απόρρητες πληροφορίες και μυστικά μαζικότερα ακόμα και από ολόκληρα παραρτήματα της υπηρεσίας!

Το καθεστώς των γυναικών υπαλλήλων της CIA, από το 1947 μέχρι και τις μέρες μας, άλλαζε βέβαια συνεχώς και βελτιωνόταν σταδιακά: παρά το γεγονός ότι αποτελούσαν το 40% του εργασιακού δυναμικού της υπηρεσίας το 1953, μόλις το 1/5 από αυτές είχε αγγίξει το μέσο μισθολογικό καθεστώς της CIA. Σε σύγκριση, το αντίστοιχο ποσοστό των αντρών που πληρώνονταν με τον μέσο μισθό άγγιζε το 70%. Κι αυτό γιατί οι οικογενειακές υποχρεώσεις της γυναίκας και η μητρότητα αναγνωρίζονταν ως τροχοπέδες από τους υψηλόβαθμους αξιωματούχους της υπηρεσίας.

Το πράγμα φαίνεται να αλλάζει από τα τέλη της δεκαετίας του ’70, όταν εξάλλου η θέση της γυναίκας βελτιώθηκε στην κοινωνία και τους άλλους εργασιακούς τομείς, με τους ιθύνοντες της CIA να απορούν πλέον για την έλλειψη γυναικών στα υψηλά κλιμάκια των μυστικών υπηρεσιών. Ο ρόλος της γυναίκας στη CIA ακολουθεί σήμερα την πεπατημένη νόρμα (το 2011, για παράδειγμα, το 44% των υψηλόβαθμων στελεχών της υπηρεσίας ήταν γυναίκες, σημειώνοντας αύξηση του ποσοστού τους περισσότερο από 1/3 σε σχέση με το 1980), αν και μένει να δούμε κάποια στιγμή γυναίκα επικεφαλής της CIA !

Τον Αύγουστο πάντως ο πρόεδρος Ομπάμα διόρισε την Avril Haines στη θέση της υποδιευθύντριας της CIA, κάνοντας το μεγάλο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση…

Η ιστορία της «Σιδερένιας Πεταλούδας», της δακτυλογράφου που ανέβηκε τα σκαλιά της κατασκοπικής ιεραρχίας

Η Eloise Page μοιάζει πράγματι με μέλος της τοπικής εκκλησιαστικής επιτροπής παρά για έναν από τους πλέον διαβόητους πράκτορες της CIA. Κι όμως, αυτό ακριβώς ήταν!

Η Page ξεκίνησε την καριέρα της ως γραμματέας στο Office of Strategic Services (τον προκάτοχο της CIA) στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αφού απέκτησε ασύγκριτο πλούτο αντικατασκοπευτικών δεξιοτήτων, στάλθηκε στο τέλος του πολέμου στο Βέλγιο, σε ένα από τα πρώτα παραρτήματα της CIA εκτός ΗΠΑ. Και βέβαια γρήγορα θα μετατρεπόταν σε έναν από τους πλέον ετοιμοπόλεμους και δαιμόνιους πράκτορες της υπηρεσίας, ρόλος που της εξασφάλισε την τιμή να ανέλθει στο ύπατο αξίωμα της CIA για παράρτημα εκτός Αμερικής στα τέλη της δεκαετίας του ’70.

Η γυναίκα από τη Βιρτζίνια έμεινε μνημειώδης στη CIA για τις γνώσεις και την αναλυτική της ικανότητα, με την ίδια να γίνεται η Νο 1 ειδική σε θέματα τρομοκρατίας: έπαιζε στα δάχτυλα τις τρομοκρατικές οργανώσεις του πλανήτη! Οι συνάδελφοί της την αποκαλούσαν «Σιδερένια Πεταλούδα» εξαιτίας του χαρακτήρα της, «ένα ιδανικό μείγμα γυναίκας του Νότου με καρδιά από ατσάλι», όπως την περιέγραφαν οι άλλοι πράκτορες.

Η Eloise Page αποσύρθηκε από την ενεργό δράση το 1987, σε ηλικία 67 ετών, και πέθανε το 2002, σε ηλικία 82 ετών, μένοντας ορόσημο τόσο για τα πεπραγμένα της στη CIA όσο και για τον ρόλο -και το μέλλον φυσικά- των γυναικών στις τάξεις της υπηρεσίας…