Το παλαιότερο και μεγαλύτερο επιστημονικό ινστιτούτο της Ουγγαρίας κατηγόρησε σήμερα την κυβέρνηση ότι επιχειρεί να θέσει «υπό πλήρη πολιτικό έλεγχο» έρευνες ζωτικής σημασίας, μέσω του σχεδίου της να ιδρύσει έναν νέο κρατικό οργανισμό που θα επιβλέπει τόσο τη χρηματοδότηση όσο και το έργο του ινστιτούτου.
Η κυβέρνηση μελετά ένα νομοσχέδιο που θα αφαιρέσει από την Ουγγρική Ακαδημία Επιστημών το δίκτυό της από ερευνητικά ινστιτούτα και θα παραδώσει τις κτιριακές τους εγκαταστάσεις και τα περιουσιακά τους στοιχεία στο νέο προτεινόμενο συμβούλιο, όπως έγραψε χθες η ειδησεογραφική ιστοσελίδα Index.hu.
Ο ακροδεξιός πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία το 2010, έχει καταστήσει αυστηρότερους τους ελέγχους επί της δημόσιας ζωής, περιλαμβανομένων των δικαστηρίων, των μέσων ενημέρωσης και της παιδείας, κινήσεις που τον έχουν φέρει σε τροχιά σύγκρουσης με την ΕΕ.
Η κυβέρνηση έχει δηλώσει την πρόθεσή της για ριζική αναδιοργάνωση της χρηματοδότησης, ώστε να ενθαρρύνει την περισσότερο επικερδή και καινοτόμο έρευνα.
Η προτεινόμενη ίδρυση ενός νέου Εθνικού Συμβουλίου Επιστημονικής Πολιτικής, που θα διαχειρίζεται τα δίκτυα, «συνιστά εν δυνάμει απειλή για την ακαδημαϊκή ελευθερία και την ελευθερία της έρευνας» όπως αυτή διασφαλίζεται από το Ουγγρικό Σύνταγμα, αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Την Κυριακή το προσωπικό του Ινστιτούτου θα πραγματοποιήσει διαδήλωση διαμαρτυρίας, προσθέτει η ανακοίνωση χωρίς να αναφέρεται σε περισσότερες λεπτομέρειες. Επιστήμονες και οργανώσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν πραγματοποιήσει εκστρατεία κατά παλαιότερων εκκλήσεων της κυβέρνησης για ριζική αναδιάρθρωση του συστήματος.
Το νέο Συμβούλιο, με πρόεδρο τον υπουργό Καινοτομίας και Τεχνολογίας Λάζλο Πάλκοβιτς, θα ορίσει τα πεδία έρευνας που θα λάβουν χρηματοδότηση, ανέφερε η Index.hu επικαλούμενη την κυβερνητική πρόταση.
Το υπουργείο ανακοίνωσε χθες ότι το παρόν σύστημα είναι αναποτελεσματικό και ότι ο στόχος των σχεδίων αυτών είναι να ασκηθούν πιέσεις για μεγαλύτερη χρηματοδότηση και έρευνα σε «πατέντες και εφευρέσεις που υπηρετούν την ουγγρική οικονομία».
Ταυτόχρονα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε χθες ότι θα παρακολουθεί τις εξελίξεις στο δημόσιο σύστημα ερευνών της Ουγγαρίας και έκανε έκκληση στις αρχές «ν’ απέχουν από όποια απόφαση που θα περιορίζει την επιστημονική και ακαδημαϊκή ελευθερία».