Οι Βρετανοί βουλευτές καλούνται σήμερα να ψηφίσουν υπέρ ή κατά της συμφωνίας που πέτυχε η Τερέζα Μέι με την ΕΕ για το Brexit, κείμενο που δεν ικανοποιεί ούτε τους φιλοευρωπαίους, υποστηρικτές της διατήρησης στενών σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε τους ευρωσκεπτικιστές, που θέλουν την διάρρηξη των σχέσεων με τις Βρυξέλλες.

Όλα δείχνουν πως η πρωθυπουργός της Βρετανίας θα ηττηθεί και η συμφωνία της θα καταψηφιστεί. Σε κάθε περίπτωση, για την κατάσταση που θα διαμορφωθεί μετά τη σημερινή ψηφοφορία, υπάρχουν σενάρια που καλύπτουν μεγάλο εύρος ενδεχομένων. Από την υπερψήφιση της συμφωνίας μέχρι την καταψήφισή της και το άτακτο Brexit, ή την προσφυγή στις κάλπες και τη διενέργεια νέου δημοψηφίσματος.

Υπερψήφιση της συμφωνίας, συντεταγμένη έξοδος

Εάν η συμφωνία ψηφιστεί από την Βουλή των Κοινοτήτων, σενάριο που δεν μοιάζει πολύ πιθανόν, θα ακολουθήσει συντεταγμένη έξοδος. Θα ανοίξει μία μεταβατική μετα-Brexit περίοδος που προβλέπεται ότι θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2020 και κατά την διάρκεια της οποίας δεν θα αλλάξει τίποτε.

Η συμφωνία διευθετεί το θέμα των χρηματικών ποσών που το Λονδίνο θα πρέπει να καταβάλει στην ΕΕ έναντι των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει και ορίζει τα δικαιώματα των Βρετανών και των Ευρωπαίων πολιτών.

Το πιο επίμαχο σημείο αφορά το backstop, ρύθμιση που έχει ως στόχο την αποφυγή της επαναφοράς ενός σκληρού συνόρου ανάμεσα στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας και την Βόρεια Ιρλανδία και τη διαφύλαξη της ειρηνευτικής συμφωνίας στην ιρλανδική νήσο. Αυτό το «δίχτυ ασφαλείας», όπως εξηγεί το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, προβλέπει τη δημιουργία ενιαίας τελωνειακής ζώνης που θα περιλαμβάνει την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο, με μία πιο προωθημένη σύνδεση για την Βόρεια Ιρλανδία, που θα εφαρμοστεί σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων για την μελλοντική εμπορική σχέση ανάμεσα στο Λονδίνο και τους 27.

Το Κοινοβούλιο απορρίπτει την συμφωνία

Έξοδος χωρίς συμφωνία/ δεύτερο δημοψήφισμα

Εάν το κείμενο της συμφωνίας απορριφθεί από την Βουλή των Κοινοτήτων, ένα από τα προβλεπόμενα σενάρια είναι Brexit χωρίς συμφωνία, εκδοχή που ανησυχεί πολύ τους οικονομικούς κύκλους και περιλαμβάνει την κατάρρευση της λίρας και την εκτίναξη της ανεργίας. Οι οικονομικές σχέσεις ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την ΕΕ θα ορίζονταν στην περίπτωση αυτή από τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και σειρά τελωνειακών και ρυθμιστικών ελέγχων θα έπρεπε να εφαρμοστούν.

Ελλείψεις φαρμάκων, κουμφούζιο γύρω από τα λιμάνια, αεροπλάνα καθηλωμένα στο έδαφος, υποχώρηση της ανάπτυξης… Αυτοί οι κίνδυνοι απορρίπτονται από τους ακραίους υποστηρικτές του Brexit, που θεωρούν ότι «Brexit άνευ συμφωνίας είναι καλύτερο από μία κακή συμφωνία» και που επιμένουν σε «ανεξάρτητη» εμπορική πολιτική.

Ωστόσο, η απειλή ενός «Brexit άνευ συμφωνίας» φαίνεται ότι αντιμετωπίστηκε την περασμένη βδομάδα από τους βουλευτές με την υιοθέτηση μίας τροπολογίας που υποχρεώνει την κυβέρνηση να παρουσιάσει μέσα σε τρεις ημέρες, σε περίπτωση απόρριψης της συμφωνίας.

Η δυνατότητα δεύτερου δημοψηφίσματος ζητείται από τους φιλοευρωπαίους που θέλουν την ανατροπή του αποτελέσματος του πρώτου δημοψηφίσματος, αλλά και αξιωματούχους που βλέπουν σε αυτό έναν τρόπο άρσης του αδιεξόδου. Είναι ένα ενδεχόμενο που μέχρι στιγμής αποκλείεται από την Τερέζα Μέι. Μένει να διευκρινιστούν οι ερωτήσεις που θα ετίθεντο σε περίπτωση δεύτερου δημοψηφίσματος: παραμονή στην ΕΕ ή σχέδιο Μέι; Ή έξοδος χωρίς συμφωνία; Και όλα αυτά, χωρίς την εγγύηση ότι ένα δεύτερο δημοψήφισμα θα παρήγαγε διαφορετικά αποτελέσματα από το πρώτο. Το Εργατικό Κόμμα θα υποστήριζε την διεξαγωγή δεύτερου δημοψηφίσματος , εάν δεν λάβει την διεξαγωγή πρόωρων εκλογών που επιδιώκει.

Νέες εκλογές

Θα πρέπει να προηγηθεί πρόταση μομφής, που προτίθεται να καταθέσει το Εργατικό Κόμμα, αν κατά την αποψινή ψηφοφορία απορριφθεί η συμφωνία της Τερέζα Μέι. Ωστόσο, αν και περί τους εκατό βουλευτές Τόρις προσπάθησαν να ανατρέψουν την Τερέζα Μέι τον Δεκέμβριο, δεν είναι δεδομένο ότι θα συμπράξουν με το Εργατικό Κόμμα σε έναν ελιγμό που θα οδηγήσει το Συντηρητικό Κόμμα στην απώλεια της εξουσίας. Εάν οι Εργατικοί κερδίσουν την ψήφο εμπιστοσύνης, θέλουν να διαπραγματευτούν νέα συμφωνία με τις Βρυξέλλες, αλλά θα χρειαστεί χρόνος, δήλωσε ο Τζέρεμι Κόρμπιν, παραπέμποντας σε αναβολή του Brexit.

Αναβολή του Brexit

Η αναβολή του Brexit μέσω της παράτασης του άρθρου 50 της ευρωπαϊκής συνθήκης, που διευθετεί την αποχώρηση ενός κράτους μέλους, φαίνεται όλο και περισσότερο ότι αποτελεί ένα αξιόπιστο ενδεχόμενο και αυτό, ακόμη και αν η Τερέζα Μέι επιτύχει την έγκριση της συμφωνίας στην Βουλή των Κοινοτήτων, αφού δεν θα της έμενε αρκετός χρόνος για να περάσει την αναγκαία νομοθεσία μέχρι τις 29 Μαρτίου.

Η οργάνωση δεύτερου δημοψηφίσματος ή πρόωρων εκλογών απαιτεί επίσης αναβολή του Brexit. Περί τους εκατό βουλευτές από όλες τις παρατάξεις δεσμεύτηκαν να υποστηρίξουν αίτημα του Λονδίνου για αναβολή. Αλλά στην περίπτωση αυτήν, τι θα γίνει με τις ευρωπαϊκές εκλογές οι οποίες θα διεξαχθούν στο διάστημα 23-26 Μαΐου;

Σύμφωνα με διπλωματική πηγή, «μία παράταση πέραν της 29ης Μαρτίου είναι δυνατή, αλλά όχι πέραν της 30ής Ιουνίου, όταν θα συγκροτηθεί σε σώμα το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο».

Από την πλευρά της, η Τερέζα Μέι δήλωσε χθες ότι η ημερομηνία του Brexit δεν πρέπει να αναβληθεί.