Γραφιάδες που κατηγορήθηκαν για λογοκλοπή

Η λογοκλοπή έχει μετατραπεί σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των σύγχρονων κοινωνιών, όσο αυξάνεται δηλαδή εκθετικά η προσβασιμότητα τόσο στο έργο των συγγραφέων όσο και τις πληροφορίες που δημοσιεύει ο καθημερινός άνθρωπος στα κοινωνικά δίκτυα. Η πληροφορία ταξιδεύει πια με ακαριαίους ρυθμούς και πολλοί εμφανίζονται κάτι παραπάνω από πρόθυμοι να αρπάξουν την αδέσποτη πνευματική ιδιοκτησία και να την οικειοποιηθούν. Κι αν το πρόβλημα εντοπίζεται πρωτίστως σε σχολεία και πανεπιστήμια, δεν εξαντλείται φυσικά στα εκπαιδευτικά ιδρύματα, καθώς αφορά πια σε πάμπολλες πτυχές της καθημερινότητας και εξίσου αμέτρητους τομείς ανθρώπινης δράσης. Αν και το θέμα της λογοκλοπής μόνο σύγχρονο δεν είναι τελικά, καθώς όπως θα δούμε πολλοί έχουν κατηγορηθεί για δημιουργικό copy-paste, ακόμα και ονόματα που δεν τα περιμένεις με τίποτα…

Νταν Μπράουν

Ο «Κώδικας Ντα Βίντσι», παρά την απίστευτη εμπορική του πορεία, παραμένει ένα από τα πλέον αμφιλεγόμενα βιβλία των τελευταίων χρόνων, όχι μόνο λόγω του θέματός του και των συνομωσιολογικών σεναρίων αλλά κυρίως εξαιτίας των τόσων υπαινιγμών για λογοκλοπή που περιβάλλουν πια το πόνημα. Ο συγγραφέας σύρθηκε μάλιστα δις στο δικαστήριο, καθώς κατηγορήθηκε ανεξάρτητα σε δύο περιπτώσεις για κατάφωρη κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας! Η πρώτη υπόθεση αφορά στην καταγγελία των Χένρι Λίνκολν, Μάικλ Μπέιτζεντ και Ρίτσαρντ Λι, που τον κατηγόρησαν ανοιχτά ότι «δανείστηκε» ολόκληρες θεματικές από το κοινό πόνημά τους «Το Άγιο Αίμα και το Άγιο Γκράαλ», όπως μεταφράστηκε στη χώρα μας. Η δεύτερη προέρχεται από τον Λούις Περντού, ο οποίος μήνυσε τον Νταν Μπράουν για λογοκλοπή του μυθιστορήματός του «Η Κόρη του Θεού». Η δεύτερη μάλιστα περίπτωση πήρε μια περίεργη δικαστική τροπή, καθώς το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αρνήθηκε μεν να εκδικάσει την υπόθεση της αποζημίωσης των 150 εκατ. δολαρίων που αξίωνε ο Περντού, δεν απέρριψε ωστόσο ποτέ τους ισχυρισμούς του θιγμένου γραφιά…

Τζ. Κ. Ρόουλινγκ

Φαίνεται πως καμιά επιτυχημένη σειρά βιβλίων δεν θεωρείται ολοκληρωμένη χωρίς έναν υπαινιγμό για λογοκλοπή και η Τζόαν Ρόουλινγκ δεν αποτελεί εξαίρεση εδώ, αφού από τις κατηγορίες δεν γλίτωσε ούτε ο «Χάρι Πότερ και το Κύπελλο της Φωτιάς». Ήταν στις αρχές του 2010 όταν κλήθηκε στο δικαστήριο να υπερασπιστεί το τέταρτο μέρος του έργου της κόντρα στις κατηγορίες του κληρονόμου του βρετανού συγγραφέα Άντριαν Τζέικομπς, ο οποίος είδε πολλά κοινά στην περιπέτεια του μαθητευόμενου μάγου και πονήματος του Τζέικομπς από το 1987 «Οι Περιπέτειες του Γουίλι του Μάγου». Το βρετανικό δικαστήριο δικαίωσε τη Ρόουλινγκ και τη γλίτωσε από την τσουχτερή αποζημίωση του 1 δισ. δολαρίων που αξίωνε ο κληρονόμος, αν και ο τελευταίος αναδιπλώθηκε και μήνυσε τη συγγραφέα και τον εκδοτικό της οίκο σε άλλες χώρες του κόσμου, όπως οι ΗΠΑ και η Αυστραλία, αν καμιά εκδίκαση δεν θα του έφερνε το πολυπόθητο αποτέλεσμα. Μέχρι σήμερα τουλάχιστον…

Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν

Ακόμα και ο λόγιος δημιουργός του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» δεν απέφυγε τις κατηγορίες για λογοκλοπή στο καταπληκτικό έπος του, αν και εδώ οι υπαινιγμοί δεν προέρχονται από θιγμένο συγγραφέα αλλά από την κοινότητα των σκληροπυρηνικών οπαδών του έργου του! Οι κατηγορίες στοιχειώνουν το μυθικών διαστάσεων δημιούργημα του διαπρεπή ακαδημαϊκού Τζον Τόλκιν εδώ και δεκαετίες και στρέφονται γύρω από το γεγονός αν έκλεψε ή όχι στοιχεία από την επίσης επικών προδιαγραφών όπερα «Το Δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν» του Ρίχαρντ Βάγκνερ. Καθ’ όλη τη διάρκεια του βίου του, ο ίδιος ο Τόλκιν αρνούνταν σταθερά πως είχε βασίσει τη δική του ιστορία στην ιδιοφυή τετραλογία του Βάγκνερ, παρά το γεγονός ότι είναι γνωστό πως είχε εντρυφήσει εκτεταμένα στο έργο του μεγάλου συνθέτη πριν πιάσει την πένα του «Άρχοντα». Ακόμα και οι πιο ταγμένοι θαυμαστές του «Άρχοντα» είναι αναγκασμένοι να αναγνωρίσουν τις ομοιότητες ανάμεσα στα δύο πνευματικά έργα, αν και το σωστότερο θα ήταν ίσως να μιλήσουμε για έμπνευση και επηρεασμό παρά για λογοκλοπή…

Ε.Λ. Τζέιμς

Όταν έγραψε η Έρικα Τζέιμς το πρώτο μυθιστόρημα της τριλογίας «Πενήντα Αποχρώσεις του Γκρι» το 2011, δεν θα μπορούσε φυσικά να περιμένει την αναγνωστική μανία με την οποία θα περιέβαλλε η οικουμένη το έργο της. Τα σκάνδαλα που πυροδότησε το βιβλίο πάμπολλα και μέσα σε αυτά φιγουράρουν με χρυσά γράμματα οι κατηγορίες για λογοκλοπή, που εδώ είναι όμως κάτι παραπάνω από βάσιμες. Κι αυτό γιατί το «Πενήντα Αποχρώσεις του Γκρι» ξεκίνησε τη ζωή του ως τμήμα της βαμπιρικής μυθολογίας του «Twilight» («Λυκόφως»), με τίτλο «Ο Κύριος του Σύμπαντος», που δημοσίευε online η θαυμάστρια της σειράς Τζέιμς. Η ιστορία επικεντρωνόταν σε δυο βασικούς χαρακτήρες, τους Έντουαρντ και Μπέλα, οι οποίοι ήταν οι κεντρικοί ήρωες του «Twilight Saga». Παρά το γεγονός ότι η Τζέιμς τροποποίησε πριν από τη δημοσίευση το πόνημά της ώστε να μην έχει εξωτερικά σχέση με το «Twilight» και άλλαξε μέχρι και τα ονόματα των ηρώων της, το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου παρέμεινε το ίδιο. Κάτι που γέννησε φυσικά πάμπολλα ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα μιας τέτοιας έκδοσης. Όλος ο χώρος του fan fiction αποτελεί γκρίζα περιοχή, αν και συνήθως οι σκληροπυρηνικοί οπαδοί μιας μυθολογίας ποστάρουν δωρεάν στο ίντερνετ τα πονήματά τους, καθώς το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να συνεχίσουν την ιστορία που τόσο λατρεύουν. Εδώ όμως μιλάμε για μια μη εξουσιοδοτημένη συνέχεια του «Twilight» που μεταμορφώθηκε μαγικά σε αυθύπαρκτη ιστορία, έγινε βιβλίο, μεταφέρθηκε στο σινεμά και απέφερε στην Τζέιμς εκατομμύρια κυριολεκτικά δολάρια. Όσο για τη συγγραφέα της σειράς του «Twilight Saga», Στέφανι Μέγιερ, για την ώρα δεν φαίνεται να ενοχλείται από τις «Πενήντα Αποχρώσεις του Γκρι», αν και έχει αφήσει αρκετές αιχμές για την Τζέιμς. Το μέλλον θα δείξει…

Μάρτιν Λούθερ Κινγκ

Το πιο αναπάντεχο όνομα της λίστας μας! Κι όμως, ακόμα και ο μεγάλος οραματιστής του αφροαμερικανικού κινήματος έχει το δικό του σκανδαλάκι λογοκλοπής να τον ακολουθεί. Ο νομπελίστας ακτιβιστής και φυσικός ηγέτης του αγώνα των μαύρων πολιτών της Αμερικής για ισονομία και ισοπολιτεία εκφώνησε πλήθος λόγων στα χρόνια της δράσης του, τους οποίους δώρισε η χήρα του σε ερευνητικό ίδρυμα των ΗΠΑ το 1985. Οι μελετητές του έργου του ανακάλυψαν λοιπόν ότι αρκετά κομμάτια της διδακτορικής του διατριβής στη θεολογία το 1955 ήταν αποτέλεσμα λογοκλοπής και η επιβεβαίωση ήρθε από ομάδα πανεπιστημιακών δασκάλων του Πανεπιστημίου της Βοστόνης. Τόνισαν βέβαια πως πιστεύουν ότι ο δρ. Κινγκ το έκανε όλο αυτό χωρίς πρόθεση, τον ψέγουν όμως για την έλλειψη δέουσας προσοχής στις ακαδημαϊκές διαδικασίες, καθώς πανεπιστημιακός ήταν και ο ίδιος και έπρεπε να ξέρει καλύτερα. Οι ακαδημαϊκοί ιστορικοί και θεολόγοι κατέληξαν πως δεν υπάρχει λόγος να ανοίξει μια κουβέντα για πιθανή ακύρωση του διδακτορικού τίτλου του δρος Κινγκ, αξίωσαν πάντως να περιληφθούν τα ευρήματά τους μέσα σε κάθε αντίτυπο της διατριβής του στις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες των ΗΠΑ. Παρά το γεγονός ότι τα ευρήματα αυτά λίγο επηρεάζουν τη δράση και το έργο του εκπληκτικού αυτού άντρα, μοιάζουν πια ένας λεκές στο άψογο κατά τα άλλα μητρώο του…