Ο Βλαντιμίρ Πούτιν μετά το επιχειρησιακό αδιέξοδο στην Ουκρανία άλλαξε στρατηγική «ποντάροντας» στον χρόνο και στην «κόπωση» της Δύσης σχετικά με την υποστήριξη του Κιέβου. Αναπτύσσοντας μια ισχυρή γραμμή άμυνας για να διαφυλάξει τα εδάφη που έχουν καταλάβει οι ρωσικές δυνάμεις στην ανατολική Ουκρανία, το Κρεμλίνο περιμένει να επωφεληθεί από το χρόνο που κυλάει. Και ήδη φαίνεται πως έχει λόγους για να χαμογελά.
Τα ρήγματα στο δυτικό συμμαχικό μπλοκ πληθαίνουν το τελευταίο διάστημα, ενώ η ουκρανική αντεπίθεση επί της ουσίας έχει αμελητέα κέρδη. Η Πολωνία, εκ των πιο ένθερμων υποστηρικτών του Κιέβου, ανακοίνωσε πως τερματίζει την παροχή όπλων στην Ουκρανία, ύστερα και από το «μπλόκο» στα φτηνά ουκρανικά σιτηρά, που όπως τόνισε η Βαρσοβία, πλήττουν τον εγχώριο αγροτικό τομέα.
Ο φιλορώσος, Ρόμπερτ Φίτσο, κέρδισε τις εκλογές στη Σλοβακία, και αναμένεται να ενισχύσει το μέτωπο των ηγετών που αντιτίθενται στις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία. Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς ανακοίνωσε πως η Γερμανία δεν θα παραδώσει τελικά τους πυραύλους κρουζ Taurus στην Ουκρανία, μια απόφαση που αντανακλά τους φόβους του Βερολίνου για μια κλιμάκωση του πολέμου. Η Γερμανική κυβέρνηση έχει επιπλέον να αντιμετωπίσει και τη δημοσκοπική άνοδο του ακροδεξιού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία», το οποίο αντιτίθενται στη βοήθεια της Ουκρανίας.
«Ξεθωριάζει» η υποστήριξη στις ΗΠΑ
«Κακά μαντάτα» για τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι ήρθαν και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Στις ΗΠΑ η «εξέγερση» της ακραίας πτέρυγας των Ρεπουμπλικάνων οδήγησε στην ιστορική απομάκρυνση του επίσης Ρεπουμπλικανού προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, Κέβιν ΜακΚάρθι.
Στις ΗΠΑ βρίσκεται σε εξέλιξη μια σφοδρή αντιπαράθεση μεταξύ των Ρεπουμπλικάνων και της κυβέρνησης Μπάντεν για το κρίσιμο ζήτημα του προϋπολογισμού. Ένα από τα «αγκάθια» είναι το μέγεθος και η χρονική διάρκεια της υποστήριξης στην Ουκρανία. Η «λευκή επιταγή» στο Κίεβο έχει προκαλέσει προβληματισμό και οι φωνές – κυρίως από τους ρεπουμπλικάνους – που εκφράζουν επιφυλάξεις σχετικά με το οικονομικό και πολιτικό κεφάλαιο που δαπανάται διαρκώς να ενισχύονται.
Μάλιστα οι Ρεπουμπλικάνοι με τις αντιδράσεις τους κατάφεραν να αποκλείσουν την παροχή βοήθειας στην Ουκρανία από τον προσωρινό προϋπολογισμό που εγκρίθηκε από το Κογκρέσο. Και ενώ αρχικά εκφραζόταν αισιοδοξία από τον Λευκό Οίκο πως οι αντιδράσεις θα καμφθούν και τα πακέτα βοήθειας θα συνεχιστούν απρόσκοπτα, ο Τζο Μπάιντεν εμφανίζεται πλέον πιο επιφυλακτικός, δηλώνοντας πως η διαμάχη που έχει ξεσπάσει θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα. Το Πεντάγωνο έχει ανακοινώσει ότι έχει ακόμη δισεκατομμύρια προεγκεκριμένης βοήθεια για να χορηγήσει. Αλλά αυτή κάποια στιγμή θα εξαντληθεί. Σημειώνεται πως οι ΗΠΑ έχουν εγκρίνει συνολική βοήθεια που ξεπερνάει τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια και ο λογαριασμός διαρκώς αυξάνεται.
Οι αρνητές της βοήθειας προς την Ουκρανία στο Κογκρέσο φαίνεται πως ενθαρύνονται και από την αμερικανική κοινή γνώμη. Το ποσοστό των Αμερικανών – και από τα δύο κόμματα – που τάσσονται υπέρ της παροχής όπλων στην Ουκρανία μειώνεται με το χρόνο. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Reuters/Ipsos, το ποσοστό των συμμετεχόντων που συμφωνεί με τη δήλωση ότι η Ουάσινγκτον θα «πρέπει να παράσχει όπλα στην Ουκρανία» περιορίστηκε στο 41% σε σχέση με το 45% τον περασμένο Μάιο. Αντίθετα το ποσοστό που διαφωνεί αυξήθηκε από 29% σε 35%. Οι υπόλοιποι ερωτηθέντες παραμένουν αναποφάσιστοι.
Δυσοίωνα μηνύματα και μύχιες σκέψεις στην Ευρώπη
Μετά τις εξελίξεις στις ΗΠΑ, ευρωπαίοι αξιωματούχοι στέλνουν σαφές μήνυμα στην Ουάσιγκτον, αλλά και στο Κίεβο. Ο κορυφαίος διπλωμάτης της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, τόνισε ότι η Ευρώπη δεν θα μπορέσει να επωμιστεί μόνη της ολόκληρο το βάρος της υποστήριξης προς την Ουκρανία. Ανάλογες ήταν και οι δηλώσεις της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, η οποία υπογράμμισε πως η ΕΕ σχεδιάζει να εγκρίνει 50 δισεκατομμύρια ευρώ για στήριξη στην Ουκρανία, όμως η βοήθεια της Ουάσιγκτον παραμένει ζωτικής σημασίας.
Επίσης αναλυτές εκτιμούν πως αυτή η έγκριση για το μακροπρόθεσμο σχέδιο υποστήριξης δεν θα είναι μια εύκολη υπόθεση, καθώς οι αρνητές στο μπλοκ αυξάνονται και η ομοφωνία μόνο βέβαιη δεν είναι. Ευρωπαίος διπλωμάτης, υπό τον όρο της ανωνυμίας, σχολίασε με νόημα: «Δεν υπάρχει μεγάλη πολιτική συζήτηση αυτή τη στιγμή για την οικονομική στήριξη της Ουκρανίας. Δεν είναι αυτό το δύσκολο κομμάτι του παζλ. Το παζλ συνολικά είναι πολύ δύσκολο και κανείς δεν τολμά να προβλέψει τίποτα».
Η διαρροή περί έναρξης έως το τέλος του χρόνου των διαπραγματεύσεων για ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ εκλαμβάνεται περισσότερο ως ένα επικοινωνιακό «πυροτέχνημα». Ακόμη και εάν η διαδικασία θα μπορούσε να ξεκινήσει τον Δεκέμβριο, η ολοκλήρωσή της θα χρειαστεί πολύ χρόνο, με τις επίσημες εκτιμήσεις να «δείχνουν» το 2030 και τις ανεπίσημες να προβλέπουν πως θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία. Και αυτό είναι το θετικό σενάριο, καθώς όπως έχει αποδειχθεί και στο παρελθόν, πολλές χώρες παραμένουν στο κατώφλι της ΕΕ για χρόνια, ενώ άλλες ενταξιακές διαπραγματεύσεις μπαίνουν οριστικά στη «βαθιά κατάψυξη».
Η πραγματικότητα είναι πως παρά τις προσπάθειες ωραιοποίηση της κατάστασης, υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις για την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ. Ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ήταν πιο ειλικρινής, μαρτυρώντας τις πιο μύχιες σκέψεις στις Βρυξέλλες. «Όποιος έχει σχέση με την Ουκρανία ξέρει πως είναι μια διεφθαρμένη χώρα σε όλα τα επίπεδα Παρά τις προσπάθειές της δεν είναι έτοιμη για προσχώρηση. Χρειάζονται τεράστιες μεταρρυθμίσεις. Το να δίνουμε ψευδείς υποσχέσεις στους Ουκρανούς σχετικά με την ένταξή τους στην ΕΕ δεν είναι καλό ούτε για την Ευρώπη, ούτε για την Ουκρανία».
Ο Πούτιν πόνταρε στην κόπωση και χαμογελά
Παρατηρώντας τις εξελίξεις ο Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να γελάει από ικανοποίηση. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, εκτίμησε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία θα κουράζει και θα διχάζει όλο και περισσότερο την κοινή γνώμη στις ΗΠΑ και την ΕΕ. Αν και υπογράμμισε πως παρά την εμπλοκή στον προϋπολογισμό, η Ουάσιγκτον δεν πρόκειται να σταματήσει την «άμεση ανάμιξή της» στον πόλεμο της Ουκρανίας, υπογράμμισε πως η Μόσχα είχε προβλέψει εδώ και καιρό την σταδιακή κόπωση της Δύσης. «Και αυτή η κούραση θα οδηγήσει στον κατακερματισμό του πολιτικού κατεστημένου και τη μεγέθυνση των διαφωνιών» συμπλήρωσε.
Όπως έχει επισημανθεί και σε προηγούμενες αναλύσεις του Newsbeast, η «κόπωση» αποτελεί ένα κρίσιμο μέρος του σχεδίου του Βλαντιμίρ Πούτιν και οι ειδήσεις τις τελευταίες ημέρες στα δυτικά ΜΜΕ συνοψίζονται στο εξής: Οι σύμμαχοι του Κιέβου έχουν δώσει το μεγαλύτερο μέρος από αυτά που ήταν έτοιμοι να δώσουν. Προς την επίτευξη του στόχου, ο Ρώσος Πρόεδρος έχει επενδύσει και στις υψηλές τιμές των καυσίμων, μια κίνηση που έγινε σε σύμπλευση με τη Σαουδική Αραβία, και στον πληθωρισμό που εξαντλούν τα νοικοκυριά.
Ο Ρώσος υπουργός Άμυνας, Σεργκέι Σόιγκου, έχει προβλέψει ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να διαρκέσει μέχρι το 2025, ένα χρόνο δηλαδή μετά τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. Ο Τζορτζ Μπίμπι, πρώην διευθυντής της μονάδας ανάλυσης της CIA για τη Ρωσία, δήλωσε στο Insider ότι ο Πούτιν στοιχηματίζει ότι η Ουκρανία δεν έχει τους πόρους και την υποστήριξη για να κερδίσει έναν πόλεμο φθοράς με τη Ρωσία.
«Και υπάρχουν όλο και περισσότερες ενδείξεις ότι έχει δίκιο. Η Ουκρανία δεν εκπληρώνει τους στόχους στρατολόγησης, η οικονομία της καταρρέει υπό το βάρος του πολέμου και ο ενθουσιασμός για την διατήρηση υψηλού επιπέδου βοήθειας προς την Ουκρανία φθίνει τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη», ανέφερε και πρόσθεσε: «Εάν το Κογκρέσο πέσει σε αταξία, η βοήθεια θα μπορούσε επίσης να καταρρεύσει ξαφνικά, κάτι που θα ήταν άσχημα νέα για την Ουκρανία και επίσης για τις προοπτικές για οποιοδήποτε τέλος του πολέμου μέσω διαπραγματεύσεων».
Ο πρώην αξιωματούχος της CIA σημείωσε πως ΗΠΑ και Ευρώπης θα μπορούσαν να τροφοδοτούν ο ένας τον άλλο σε αυτή την «απροθυμία», διαβρώνοντας σταδιακά και το ηθικό στην Ουκρανία και καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολο στην ηγεσία του Κιέβου να υποστηρίξει τον πόλεμο. «Ο συνδυασμός θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα οριακό σημείο στο οποίο αυτή η σταδιακή διάβρωση θα εξελιχθεί σε μια απότομη μείωση ή και οριστική κατάρρευση».