Ο πρόγονος του καθρέφτη που βρίσκουμε σήμερα στις τέσσερις γωνιές του πλανήτη πρέπει να αναζητηθεί στη Γερμανία πριν από 200 περίπου χρόνια.
Ήταν το 1835 λοιπόν όταν ο γερμανός χημικός Justus von Liebig ανέπτυξε μια διαδικασία για την επικάλυψη της μιας πλευράς του γυαλιού με ένα λεπτό στρώμα από άργυρο. Η τεχνική σύντομα θα διαδιδόταν και θα βελτιωνόταν, συντελώντας στη μαζική παραγωγή του σύγχρονου καθρέφτη, του επαργυρωμένου γυαλιού δηλαδή.
Κι ενώ οι μοντέρνοι καθρέφτες έλκουν την καταγωγή τους από τον 19ο αιώνα, οι καθρέφτες εν γένει υπάρχουν στον κόσμο μας από παλιά. Πολύ παλιά: σύμφωνα με τη μελέτη του καθηγητή Οπτικής Jay Enoch του 2006 (στην επιστημονική επιθεώρηση Optometry and Vision Science), οι άνθρωποι στην Ανατολία -σημερινή Τουρκία- εικάζεται ότι κατασκεύασαν τους πρώτους καθρέφτες στην Ιστορία, καμωμένους από γυαλισμένο οψιδιανό (ηφαιστειογενές πέτρωμα), πριν από 8.000 χρόνια περίπου!
Καθρέφτες από γυαλισμένο χαλκό θα κάνουν αργότερα την εμφάνισή τους στη Μεσοποταμία (το σημερινό Ιράκ) και την Αίγυπτο, από το 4000-3000 π.Χ. Περίπου 1.000 αργότερα, οι φυλές της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής θα ξεκινήσουν να κατασκευάζουν καθρέφτες από γυαλισμένη πέτρα, την ώρα που οι κινέζοι και οι ινδοί τεχνίτες τούς έφτιαχναν από μπρούντζο.
Στον 1ο αιώνα μ.Χ., ο ρωμαίος ιστορικός Πλίνιος ο Πρεσβύτερος υπαινίσσεται την πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του τζαμένιου καθρέφτη στην περίφημη «Φυσική Ιστορία» του. Παρά τη διαπίστωση, η χρήση του καθρέφτη δεν θα γενικευτεί την εποχή εκείνη.
Ξέχωρα από το γεγονός ότι διαφορετικοί πολιτισμοί ανέπτυξαν ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο ανακλαστικά κάτοπτρα σε διάφορες ιστορικές στιγμές, η Φύση θα πρέπει μάλλον να στεφθεί αδιαφιλονίκητος «εφευρέτης» του καθρέφτη: «Οι πρώτοι καθρέφτες ήταν πιθανότατα ήρεμες λιμνούλες με νερό και βράχους ή πήλινα δοχεία νερού», παρατηρεί ο Enoch.
Δεν εκτίμησαν ωστόσο όλες οι κοινωνίες την εισαγωγή του καθρέφτη στην καθημερινή πρακτική: όταν οι ανθρωπολόγοι συνάντησαν την απομονωμένη φυλή Μπιάμι στην Παπούα Νέα Γουινέα κατά τη δεκαετία του ’70, κουβαλώντας στις βαλίτσες τους τους πρώτους καθρέφτες που αντίκριζε ποτέ η φυλή, οι κάτοικοι υποδέχτηκαν τις μυστηριώδεις αντανακλάσεις και τα πιστά είδωλά τους περισσότερο με τρόμο παρά με έκπληξη…
