Η κατάψυξη ωαρίων έχει εξελιχθεί σε ένα παγκόσμιο φαινόμενο με μια αυξανόμενη τάση. Όταν πριν από μια δεκαετία η ανθρωπολόγος Marcia C Inhorn ξεκινούσε μια έρευνα για τους λόγους που οδηγούν σε μια τέτοια απόφαση, η κυρίαρχη αφήγηση ήταν σε μεγάλο βαθμό ειρωνική και επικριτική για τις γυναίκες, με τους περισσότερους να αποδίδουν το φαινόμενο στην επιθυμία των γυναικών για επαγγελματική καριέρα.
Αυτό το επιχείρημα ήταν τόσο δημοφιλές που διαμόρφωσε και μια από τις αρχικές υποθέσεις της μεγαλύτερης ανθρωπολογικής μελέτης που έχει πραγματοποιηθεί για το εν λόγω ζήτημα. Η Marcia C Inhorn, καθηγήτρια του πανεπιστημίου Yale, στο Νιου Χέιβεν του Κονέκτικατ στις ΗΠΑ, πραγματοποίησε περισσότερες από 150 συνεντεύξεις με γυναίκες που έχουν προχωρήσει στην κατάψυξη των ωαρίων τους και το συμπέρασμα, όπως αναφέρει δημοσίευμα του Guardian, ήταν πως εν τέλει ο βασικός λόγος αυτής της απόφασης «κρυβόταν» στους άνδρες.
Συγκεκριμένα, ο βασικός παράγοντας τον οποίο επικαλέστηκαν οι γυναίκες για την απόφασή τους, ήταν η έλλειψη του «κατάλληλου συντρόφου», ένα πρόβλημα που η Marcia C Inhorn αποκαλεί ως «χάσμα ζευγαρώματος» στο νέο βιβλίο της «Motherhood on Ice», το οποίο αναμένεται να κυκλοφορήσει. Από τις 150 γυναίκες που πήρε συνέντευξη, μόνο οι 36 πάγωσαν τα ωάρια τους για ιατρικούς λόγους. Οι υπόλοιπες ήταν υγιείς. Από τις γυναίκες που πάγωσαν τα ωάρια τους προαιρετικά, τρεις ήταν αμφιφυλόφιλες και 111 ετεροφυλόφιλες. Σχεδόν στο σύνολό τους οι γυναίκες απέδωσαν την απόφασή τους στη στάση των ανδρών και την αδυναμία εύρεσης του «κατάλληλου» ανθρώπου. Καθώς στην έρευνα δεν συμμετείχαν άνδρες, πρόκειται επί της ουσίας για τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι γυναίκες τις απόψεις και τη στάση των ανδρών.
Η καθηγήτρια του Yale διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που καταψύχουν τα ωάρια τους τείνουν να είναι από 30 έως 40 ετών, επιτυχημένες επαγγελματίες με υψηλές αποδοχές (τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο Ηνωμένο Βασίλειο) – εξάλλου πρόκειται για μια διαδικασία που έχει κάποιο κόστος – και βεβαίως ανύπαντρες. «Οι γυναίκες ανέφεραν πως είχαν μια επιτυχημένη καριέρα, ενώ ταυτόχρονα έψαχναν για τον κατάλληλο σύντροφο για να κάνουν παιδιά, αλλά δεν μπορούσαν να τον βρουν», υπογραμμίζει η Marcia C Inhorn, συνοψίζοντας την κατάσταση στην οποία βρίσκονταν όσες αποφάσισαν να προχωρήσουν στην κατάψυξη ωαρίων.
Ο «ισότιμος σύντροφος» και οι «Peter Pans»
Πολλές από τις γυναίκες με τις οποίες συνομίλησε η Marcia C Inhorn είπαν ότι ήθελαν μια σχέση ισότητας, κάτι που συχνά σήμαινε να βρουν κάποιον με παρόμοιο επίπεδο εκπαίδευσης. Και αυτό, όπως υπογραμμίζει, αντανακλά ένα αυξανόμενο χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών, ανώτατης εκπαίδευσης. Το 2019, υπήρχαν 28% περισσότερες γυναίκες από άντρες που είχαν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση στις ΗΠΑ. Μάλιστα προβλέπεται πως το ποσοστό θα αυξηθεί περαιτέρω το επόμενο διάστημα. Αυτό, σημειώνει η Inhorn, δημιουργεί μια έντονη ανισορροπία όσον αφορά την εύρεση ενός «ισότιμου συντρόφου». Το εκπαιδευτικό χάσμα δεν περιορίζεται στις ΗΠΑ. Οι έρευνες καταγράφουν πως υπάρχουν αυξανόμενες εκπαιδευτικές ανισότητες μεταξύ των φύλων στον Καναδά και στην Ευρώπη – ιδιαίτερα στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το «πρόβλημα των ανδρών – συντρόφων», λέει η Inhorn ήταν μια συζήτηση που υπήρχε στους διεθνείς κύκλους αναπαραγωγικής υγείας εδώ και αρκετό καιρό. Ωστόσο συνήθως οι αναφορές αφορούσαν τις φτωχότερες χώρες στο παγκόσμιο νότο. «Τώρα πρέπει να αρχίσουμε να μιλάμε για το εν λόγω πρόβλημα και στον παγκόσμιο Βορρά», υποστηρίζει η ανθρωπολόγος.
Ακόμη όμως και μεταξύ εκείνων των γυναικών που δήλωναν πως δεν περιορίζονται στην αναζήτηση ενός συντρόφου ίδιου μορφωτικού επιπέδου, το πρόβλημα εξακολουθούσε να υφίσταται, αλλά σε αυτήν την περίπτωση με σημείο αναφοράς τους άνδρες, οι οποίοι φέρονται συχνα να «τρομοκρατούνται» από τη συμβίωση με μια πιο επιτυχημένη επαγγελματικά σύντροφο. Από τις συνεντεύξεις, τις οποίες επικαλείται η καθηγήτρια, προκύπτει πως ορισμένοι άνδρες, εγκλωβισμένοι στα κοινωνικά στερεότυπα, απέφευγαν τις γυναίκες που είχαν υψηλότερη εκπαίδευση.
Επίσης η δέσμευση και η πατρότητα φαίνεται πως δεν αποτελεί προτεραιότητα για πολλούς άνδρες. «Έμαθα τον όρο “the Peter Pans”, πρόκειται για τους άντρες που δεν θα μεγαλώσουν ποτέ. Μπορεί να έχουν ανώτατη εκπαίδευση με καλό εισόσημα και ούτω καθεξής, αλλά θέλουν να “παίζουν” και να διασκεδάζουν, και μπορεί να μην έχουν καθόλου σύντροφο ή μπορεί να μην επιθυμούν μια σταθερή σχέση μέχρι τα 40 και τα 50 τους», τονίζει, σύμφωνα με τον Guardian.
Η απάντηση λοιπόν, σύμφωνα με την έρευνα της Inhorn, για την κατάψυξη ωαρίων φαίνεται να εμπίπτει σε δύο κατηγορίες: Το ένα είναι το «χάσμα ζευγαρώματος» και το άλλο είναι αυτό που περιγράφει ως «αναπαραγωγική αναμονή», δηλαδή η κατάσταση στην οποία οδηγούνται οι γυναίκες από την έλλειψη κατάλληλων ανδρών συντρόφων.
Στο βιβλίο της, η Inhorn γράφει ότι το κλείσιμο του χάσματος μεταξύ των φύλων θα είναι μια «κρίσιμη πρόκληση στις επόμενες δεκαετίες». Αλλά έως τότε, η κατάψυξη ωαρίων ενδεχομένως να παραμένει η καλύτερη αναπαραγωγική επιλογή για τις ανύπαντρες γυναίκες μετά τα 30 τους.
