Ο χαρακτηριστικός ήχος από το καμπανάκι του φανταχτερού φορτηγού με τις λιχουδιές ήταν μία παιδική ανάμνηση που πολλοί από εμάς μπορεί να έχουν. Στην Ελλάδα τα φορτηγάκια κινητά παγωτατζίδικα μπορεί ποτέ να μην έπιασαν ποτέ πάρα πολύ αλλά στην Ευρώπη και ειδικά στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν συνυφασμένα με τους καλοκαιρινούς μήνες. Μόλις το καμπανάκι ακουγόταν παιδιά και μεγάλοι έτρεχαν από πίσω του με τα χέρια στο πορτοφόλι.
Αυτές οι όμορφες σκηνές που έχουν αποτυπωθεί γλαφυρά και σε ταινίες, δεν ακούμπησαν όμως τις εργατικές περιοχές της Γλασκώβης την δεκαετία του ’70 και του ’80. Τότε μόλις το καμπανάκι χτυπούσε ήταν ένας λόγος παραπάνω για να κλείσουν παράθυρα και να βγει άλλου είδους πελατεία στους δρόμους.
Η πελατεία που ήθελε άλλους είδους γλυκίσματα, θανατηφόρα και εντελώς παράνομα. Το χέρι πήγαινε και πάλι στο πορτοφόλι αλλά για να αγοράσει ναρκωτικά, όπλα ή οτιδήποτε πωλούνταν στη μαύρη υπαίθρια αγορά που είχαν στήσει οι συμμορίες των παγωτατζίδικων.
Η έξαρση της βίας στους δρόμους της Ηνωμένου Βασιλείου και ειδικότερα της Σκωτίας συνέπεσε με την ραγδαία αύξηση της χρήσης οπιούχων ναρκωτικών τα οποία έκαναν θραύση στους δρόμους της Γλασκώβης και άλλων μεγάλων αστικών κέντρων, θερίζοντας κυριολεκτικά μία ολόκληρη γενιά. Αυτή η γενιά αποτυπώθηκε με μεγάλη ακρίβεια στην ταινία ορόσημο για τα 90s το «Trainspotting». Η χρήση ηρωίνης απενοχοποιήθηκε στα μάτια του κοινού με κάποιους να χαρακτηρίζουν το φιλμ ως μία «ερωτική ωδή στην ηρωίνη» και όσα αυτή προσφέρει. Ευφορία και αργό θάνατο.
Ταυτόχρονα με αυτή την έκρηξη υπήρξε και η μετεγκατάσταση των εργατικών κατοικιών της Γλασκώβης από τα μπλοκ που είχαν χτιστεί το 40 και κινδύνευαν με κατάρρευση σε σχετικά πιο μοντέρνα κτίρια. Οι κάτοικοι αυτών των κατοικιών ήταν άνθρωποι της εργατικής τάξης με τα ανάλογα εισοδήματα. Οι γειτονιές τους δεν είχαν μαγαζιά, σούπερ μάρκετ ή άλλα καταστήματα σε αφθονία και έτσι έπρεπε να μετακινηθούν αρκετά χιλιόμετρα για να αγοράσουν τα απαραίτητα. Εκεί λοιπόν φάνηκαν εξαιρετικά χρήσιμα τα φορτηγάκια τα οποία μετέφεραν κάθε είδους πρώτη ύλη στις γειτονιές. Πεδίο δόξης λαμπρό για όσους είχαν σκοπό να τα χρησιμοποιήσουν ως βιτρίνες.
Άρθρα της εποχής αναφέρουν πως οι κάτοχοι των φορτηγών μπορούσαν να κερδίσουν μέχρι και 200 λίρες την εβδομάδα «πωλώντας παγωτά». Μία αρκετά επικερδής επιχείρηση για την εποχή (τέλη 60s αρχές 70s) αν σκεφτεί κανείς το μέσο μηνιαίο εισόδημα ενός εργάτη στη μουντή Γλασκώβη.
Σαν εικόνα βγαλμένη από τις «Συμμορίες της Νέας Υόρκης» κάθε οικοδομικό τετράγωνο ανήκε και σε διαφορετική συμμορία. Άλλοι εξειδικεύονταν στα ναρκωτικά, άλλοι στα όπλα, άλλοι στα κλεμμένα. Φυσικά δεν μπορούσες να «πουλήσεις παγωτό» σε δρόμο που δεν είχες την κυριαρχία. Τα αντίποινα ήταν σφοδρά. Η «ανάλαφρη» εκδοχής τους ήταν η επίθεση με καδρόνια και πέτρες στο παρμπρίζ. Η αναβαθμισμένη ήταν ριπές από όπλα στα τζάμια. Και όλα αυτά μπροστά στον κόσμο που ενδεχομένως να ψώνιζε κανονικά παγωτά μιας και τα φορτηγάκια λειτουργούσαν με διπλή ιδιότητα.
Η πιο επική μάχη έγινε το 1979 όταν δύο αδέρφια επιτέθηκαν σε παγωτατζίδικο αντίπαλης συμμορίας προκαλώντας μία ανοικτή ένοπλη σύρραξη στους δρόμους η οποία χαρακτηρίστηκε από την Herald της Γλασκώβης ως «μαφιόζικο πεδίο μάχης» με τραυματίες από όλες τις πλευρές και μία τοπική κοινωνία τρομαγμένη μέσα στα σπίτια της.
Αυτό είχε σκεφτεί και ένας 18χρονος που θέλησε να βοηθήσει την οικογένειά του, το καλοκαίρι του 1989, πωλώντας παγωτό. Μέχρι που δέχτηκε μία σφαίρα στην περιοχή της ωμοπλάτης και έμεινε ανάπηρος. Τη σφαίρα έριξε μέλος αντίπαλης συμμορίας που μόλις συνειδητοποίησε το μέγεθος της κτηνωδίας του προσπάθησε να θέσει τέλος στη ζωή του.
Το περιστατικό ωστόσο που έκανε τις αρχές να αναλάβουν σοβαρά δράση ήταν η δολοφονία ενός 18χρονου και πέντε μελών της οικογένειάς του. Μέχρι τότε η αστυνομία έπαιρνε το μερίδιο της και έκανε τα στραβά μάτια. Αλλά δεν μπορούσε να συνεχιστεί άλλο αυτό.
Ο Andrew «Fat Boy» Doyle ήταν ιδιοκτήτης φορτηγού παγωτατζίδικου και είχε αντισταθεί σθεναρά στις συμμορίες οι οποίες ήθελαν την επιχείρησή του ως βιτρίνα. Ο πιτσιρικάς είχε ήδη δεχτεί ένα μήνυμα όταν σφαίρες έπεσαν στα παράθυρα του φορτηγού του. Εκείνος όμως δεν έκανε πίσω. Τότε η συμμορία έβαλε φωτιά στο διαμέρισμα του Doyle καίγοντας ζωντανό τον ίδιο, τα 4 αδέρφια του, τον πατέρα του και τον 18 μηνών ανιψιό του…
Η υπόθεση της δολοφονίας των Doyle σόκαρε όλη την Ευρώπη. Η εξιχνίαση της ωστόσο έκανε περίπου 20 χρόνια να έρθει. Συνελήφθησαν έξι άτομα για εμπλοκή στον θανάσιμο εμπρησμό ενώ μόνο δύο καταδικάστηκαν εν τέλει. Οι Thomas Campbell και Joe Steele πήραν από 20 χρόνια ο καθένας με τον Campbell να έχει άλλα 10 με την κατηγορία του πυροβολισμού του αυτοκινήτου του Doyle. Ωστόσο για όλα αυτά τα χρόνια ο Campbell επέμενε πως τα στοιχεία είχα «φυτευτεί» από την αστυνομία η οποία ήταν απελπισμένη για ενόχους.
Το παράδειγμα των συμμοριών της Γλασκώβης με τα ευφάνταστα αυτοκίνητα τα οποία κρύβουν τα πραγματικά προϊόντα καλογυάλισαν και σε ελαφροχέρηδες άλλων χωρών. Τη δεκαετία του 90 στη Νότιο Αφρική οι οδηγοί και ιδιοκτήτες ταξί είχαν προχωρήσει σε μία μάχη χαρακωμάτων για επικράτηση των περιοχών. Χρησιμοποιούσαν τα μίνι μπας ταξί για κάθε είδους παράνομη δραστηριότητα. Ξεκίνησαν απλά με το να συνεννοούνται για το αν και πόσο θα κλέβουν τους πελάτες. Και στη συνέχεια πέρασαν και στη διακίνηση εμπορευμάτων. Ο πόλεμος των ταξί συνεχίζεται αμείωτος στη χώρα. Μέσα σε μία δεκαετία ο αριθμός των νεκρών ήταν τριψήφιος.
