Παραδοσιακά όλα τα κινήματα έχουν ημερομηνία… γέννησης και ευελπιστούν να μην έχουν ημερομηνία λήξης. Συνήθως αυτή η ημέρα χαρακτηρίζεται από αίμα και βία. Η βία, άλλωστε, όπως έλεγε ο Μάρξ, είναι η μαμή της ιστορίας. Μια τέτοια ημέρα έχει και το gay κίνημα.
Είναι η ημέρα σταθμός όπου οι ομοφυλόφιλοι στη Νέα Υόρκη αποφάσισαν, ανοργάνωτα και χωρίς καμία προηγούμενη προετοιμασία, να αντιδράσουν ενάντια στην καταπίεση αλλά και την σε βάρος τους αστυνομική βία η οποία εκείνη την περίοδο είχε λάβει διαστάσεις και ήταν πλέον καθημερινό φαινόμενο.
Εκείνη η εξέγερση του 1969 είχε ως σημείο αναφοράς ένα μικρό μπαράκι την καρδιά του Greenwich Village της Νέας Υόρκης. Από εκεί μέσα, τη νύχτα της 27ης προς 28ης Ιουνίου, ξεκίνησαν όλα. Ένα χρόνο μετά από εκείνα τα γεγονότα, στις 28 Ιουνίου του 1970 έγινε η πρώτη εκδήλωση τιμής, το πρώτο Gay Pride!
Η συντηρητική Αμερική και η καταπίεση των ομοφυλόφιλων
Στις συντηρητικές ΗΠΑ της δεκαετίας του ’60 οποιαδήποτε κουβέντα για απελευθέρωση της gay κοινότητας ήταν απαγορευμένη σχεδόν δια νόμου. Η αυστηρότητα αυτή των αρχών είχε ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει κάποια οργανωμένη κίνηση για υπεράσπιση των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων οι οποίοι τρομαγμένοι και φοβισμένοι κλείνονταν στα σπίτια τους ή σε μικρά περιθωριακά στέκια.
Οι συλλήψεις ανθρώπων που σύχναζαν σε αυτά τα στέκια (συνήθως μιλάμε για μπαράκια τα περισσότερα από τα οποία ελέγχονταν από ανθρώπους της μαφίας) ήταν συχνότατες και δεν ήταν λίγες οι φορές που την επόμενη μέρα ακολουθούσε η διαπόμπευσή τους μέσα από τις σελίδες των εφημερίδων που δημοσίευαν με ονόματα και διευθύνσεις, ενώ πολλές φορές συνόδευαν τα ρεπορτάζ με φωτογραφίες!
Εκείνη την εποχή υπήρχε σε πλήρη εφαρμογή, άλλωστε, και το περιβόητο προεδρικό διάταγμα 10450 του Αϊζενχάουερ «περί σεξουαλικών διαστροφών» το οποίο είχε και «άρωμα» ψυχρού πολέμου και αντικομμουνισμού, δεδομένου πως έδινε το ελεύθερο στα όργανα της τάξης να επιβάλλονται με κάθε μέσο και τρόπο στους gay οι οποίοι «είναι ευάλωτοι σε εκβιασμούς από κομμουνιστές και πράκτορες κάθε είδους»!
Η εξέγερση του «Stonewall Inn» και τα βίαια επεισόδια
Σε μια προσεκτικότερη ανάλυση εκείνης της ιστορικής περιόδου θα μπορούσε να πει κανείς πως τα γεγονότα «Stonewall Inn» ήταν μεν ανοργάνωτα και χωρίς προηγούμενη προετοιμασία, ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να τα αποκόψει από το γενικότερο κλίμα που επικρατούσε στις ΗΠΑ εκείνη την χρονική στιγμή. Ο «σπόρος» είχε μπει από δυο άλλα κινήματα.
Από την μια υπήρχε ο τρόπος ζωής των χίπις που απέπνεε ένα αίσθημα ελευθερίας και από την άλλη το αντιπολεμικό κίνημα κατά της στρατιωτικής επέμβασης στο Βιετνάμ που δημιουργούσε την ανάγκη αντίστασης στο κατεστημένο.
Αυτά τα δυο στοιχεία δημιούργησαν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ το οποίο «έσκασε» σαν βόμβα… Ναπάλμ στην πουριτανική και άκρως συντηρητική αμερικάνικη κοινωνία.
Η νύχτα της 27ης Ιουνίου ξεκίνησε σαν όλες τις άλλες στη Νέα Υόρκη. Το «Stonewall Inn» είχε γεμίσει από νωρίς (μέσα και έξω) από ομοφυλόφιλους, τρανς και drag queens (άνδρες που ντύνονταν και βάφονταν σαν γυναίκες με υπερβολικό και κάπως θεατρικό τρόπο χωρίς απαραίτητα να είναι gay).
Η κατάληξη της θα ήταν η ίδια, με ξύλο και συλλήψεις ομοφυλόφιλων δηλαδή, ωστόσο, τα πάντα άλλαξαν μέσα σε μια στιγμή.
Κατά την συνήθη τακτική τους, τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης Ιουνίου 1969, αστυνομικοί με πολιτικά (οκτώ τον αριθμό) συνοδευόμενοι από αρκετούς ένστολους που ήταν οπλισμένοι εισέβαλαν μέσα στο μπαρ με το πρόσχημα της πώλησης αλκοόλ και μετά από μερικά λεπτά ξεκίνησαν να εξευτελίζουν και να χτυπούν τους θαμώνες.
Τους περισσότερους από αυτούς τους έβγαλαν με την βία έξω από το μαγαζί και συνέλαβαν όλο το προσωπικό, τρεις drag queen και δύο τρανσέξουαλ. Την ίδια ώρα έξω από το μαγαζί άρχισε να συγκεντρώνεται αρκετός κόσμος που διαμαρτυρήθηκε στους αστυνομικούς για την αναίτια βία.
Όλα ξεκίνησαν όταν έξω από το μπαράκι έφτασε η κλούβα της αστυνομίας για να πάρει τους συλληφθέντες. Ενώ όλοι δέχονταν σχεδόν παθητικά το νέο περιστατικό αστυνομικής βίας ένας νεαρός άρπαξε μια μεγάλη πέτρα και την πέταξε προς τους αστυνομικούς. Αυτό ήταν μόνο η αρχή.
Στη συνέχεια κι άλλοι μέσα από το πλήθος πέταξαν διάφορα αντικείμενα προς τους αστυνομικούς οι οποίοι θεώρησαν, λανθασμένα όπως αποδείχθηκε, πως θα μπορούσαν να ελέγξουν το πλήθος που διαρκώς… αγρίευε. Προσπάθησαν να επιβληθούν με τα γκλοπς, ωστόσο, σύντομα η κατάσταση ξέφυγε από τα χέρια τους.
Οι συγκεντρωμένοι τους πήραν στο κυνήγι, περιπολικά καταστράφηκαν, στήθηκαν οδοφράγματα και αρκετοί ταμπουρώθηκαν μέσα στο «Stonewall Inn» απ’ όπου πραγματοποιούσαν συνεχής επιθέσεις στις ισχυρότατες αστυνομικές δυνάμεις που έσπευσαν στο σημείο.
Την επόμενη ημέρα το πρωί στο πλευρό των gay έσπευσαν οργανώσεις της Αριστεράς, χιλιάδες απλοί πολίτες που εξέφραζαν τη συμπαράσταση και την αλληλεγγύη τους αλλά και πυρήνες των «Μαύρων Πανθήρων» (το σημαντικότερο ένοπλο κίνημα της σύγχρονης Αμερικής). Είναι χαρακτηριστικό, μάλιστα, πως το κίνημα για τα δικαιώματα των LGBT που γεννήθηκε εκείνη την εβδομάδα δανείστηκε συνθήματα από τους Μαύρους Πάνθηρες (το «Black is Beautiful» και το «Black Power» έγιναν «Gay is good» και «Gay power», αντίστοιχα).
Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν με μεγαλύτερη ένταση και βιαιότητα αναγκάζοντας τον κυβερνήτη της Νέας Υόρκης να στείλει για την καταστολή του πλήθους μια ειδική μονάδα αστυνομικών που είχε εκπαιδευτεί για να πάει στο Βιετνάμ αλλά και την Tactical Patrol Force (TPF), μια μονάδα καταστολής διαδηλώσεων! Και εκείνοι, ωστόσο, απέτυχαν να διαλύσουν εκείνη την εξέγερση. Οι διαδηλωτές έσπαγαν σε μικρές ομάδες, επιτίθονταν με ότι έβρισκαν και στη συνέχεια ενώνονταν και πάλι.
Η γέννηση του κινήματος των ομοφυλόφιλων και το πρώτο gay pride της ιστορίας
Τα επεισόδια που ξεκίνησαν το ξημέρωμα της 28ης Ιουνίου κράτησαν συνολικά πέντε ολόκληρες ημέρες και έλαβαν το χαρακτηρισμό της εξέγερσης δεδομένης και της έκτασης αλλά και της έντασής τους.
Ένα μήνα μετά και ενώ ο θόρυβος δεν έχει κοπάσει, οι διαδηλώσεις και οι ακτιβίστικες ενέργειες είναι σχεδόν καθημερινές οι ακτιβιστές σχημάτισαν το Ομοφυλοφιλικό Απελευθερωτικό Μέτωπο και άρχισαν τον συστηματικό αγώνα με διαδηλώσεις και πορείες.
Οι ομοφυλόφιλοι, έστω και ένας μικρός αριθμός, έβρισκε το θάρρος να βγει ανοικτά στην κοινωνία. Ανάμεσα στις διεκδικήσεις τους ήταν να σταματήσει η παρενόχληση από την αστυνομία, η προστασία στον εργασιακό χώρο, η ανάκληση των νόμων περί σοδομισμού και η θέσπιση νομοθεσίας κατά των διακρίσεων.
Το παράδειγμά τους ακολούθησαν οι ομοφυλόφιλοι σχεδόν σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες, δημιουργώντας ουσιαστικά το πρώτο γκέι κίνημα.
Στην πρώτη διακήρυξη του Ομοφυλοφιλικού Απελευθερωτικού Μετώπου, η οποία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Rat», ανέφεραν χαρακτηριστικά:
«Είμαστε μια επαναστατική ομάδα ομοφυλόφιλων ανδρών και γυναικών που δημιουργήθηκε με την πεποίθηση ότι η ολοκληρωτική σεξουαλική απελευθέρωση όλων των ανθρώπων δεν μπορεί να επιτευχθεί εάν δεν καταργηθούν οι υπάρχοντες κοινωνικοί θεσμοί. […] Η Βαβυλώνα μάς εξώθησε να αφιερώσουμε τη ζωή μας σε ένα και μόνο πράγμα… την επανάσταση».
Αν και στην εξέγερση του «Stonewall» δεν υπήρχαν νεκροί η επίδραση των γεγονότων ήταν τόσο σημαντική που την αμέσως επόμενη χρονιά, γκέι, λεσβίες και τρανσέξουαλ πραγματοποίησαν διαδήλωση στη Νέα Υόρκη σε ένδειξη τιμής για όλα όσα είχαν συμβεί εκεί. Εκείνη η πορεία θεωρείται μέχρι και σήμερα η πρώτη παρέλαση με την ονομασία «gay pride»!
Το 1999 το μπαρ «Stonewall» ανακηρύχθηκε Μνημείο Εθνικής Κληρονομιάς ενώ στην 40η επέτειο ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ανακήρυξε τον Ιούνιο του 2009 ως μήνα περηφάνειας των LGBT!
