Είναι η Ουγγαρία η ντροπή της Ευρώπης;

Με αφορμή πρόσφατο εξώφυλλο της Liberation για το κλείσιμο των ουγγρικών συνόρων στους πρόσφυγες, παρουσιάζουμε κάποιες από τις αμφιλεγόμενες πολιτικές της Βουδαπέστης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Γράφει η Ελένη Λογοθέτη Η σημερινή Ουγγαρία είναι μια δημοκρατική χώρα, μέλος της Ευρωπαϊκή Ένωσης (αλλά όχι της Ευρωζώνης) από το 2004, με καπιταλιστικού τύπου οικονομία και μεγάλο αριθμό βραβείων Νόμπελ ανά κάτοικο. Και όμως, η «ρετσινιά» του συνεργάτη των Ναζί και η ιστορία της πίσω από το «Σιδηρούν Παραπέτασμα» του κομμουνισμού του ανατολικού μπλοκ, φαίνεται ότι ακολουθούν τη χώρα και , για πολλούς, δικαιολογημένα. Πρόσφατα -με αφορμή το κλείσιμο των συνόρων της για τους πρόσφυγες και την επιβολή σκληρών κυρώσεων σε όσους προσπαθήσουν να περάσουν παράνομα- η Liberation χαρακτήρισε τη χώρα «ντροπή της Ευρώπης». Και πράγματι, οι εικόνες από τα συρματοπλέγματα στα σύνορα με Σερβία και Κροατία και χιλιάδες στρατιώτες με προτεταμένα όπλα να σημαδεύουν τις στρατιές μεταναστών που έχουν εγκλωβιστεί στις νεκρές ζώνες, θυμίζουν έντονα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης περασμένων εποχών.

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ουγγαρία βρέθηκε στο πλευρό της Γερμανίας. Αυτό το φιλοναζιστικό παρελθόν της καθώς και το κομμουνιστικό καθεστώς που ακολούθησε (το 1990, μετά την Πτώση του τείχους του Βερολίνου, διεξήχθησαν οι πρώτες πολυκομματικές εκλογές) έχουν κάνει πολλούς να αναρωτιούνται αν υπάρχουν ακόμα αυταρχικά κατάλοιπα στην σημερινή, δημοκρατική, διακυβέρνηση. Το ακροδεξιό κόμμα Τζόμπικ  είναι ένα από τα ισχυρότερα νεοναζιστικά κόμματα στη Ε.Ε. (14,68% στις τελευταίες εκλογές). Πρωθυπουργός της χώρας τα τελευταία 5 χρόνια είναι ο ακροδεξιός και αντιευρωπαϊστής Βίκτορ Ορμπάν, ηγέτης του κόμματος Φιντέζ.  Είχε διατελέσει πρωθυπουργός και την περίοδο 1998-2002  και επανεξελέγη το 2010.  Το αυθαίρετο κλείσιμο των συνόρων για τους πρόσφυγες, είναι η τελευταία από μια σειρά αμφιλεγόμενων πολιτικών του Ορμπάν τα τελευταία χρόνια.

Το 2012 άλλαξε το Σύνταγμα προς το απολυταρχικότερο

Εν μέσω έντονων αντιδράσεων από μία ανίσχυρη αντιπολίτευση και μερικών χιλιάδων πολιτών, ο πρωθυπουργός της χώρας άλλαξε το μέχρι τότε ισχύων «σοβιετικού τύπου» Σύνταγμα, σε ένα πιο «πατριωτικό και ορθόδοξο», ικανοποιώντας την πλειοψηφία των ψηφοφόρων του, των Ούγγρων εθνικιστών, αλλά προκαλώντας τις έντονες επικρίσεις της ΕΕ και ανθρωπιστικών οργανώσεων, ότι εδραίωσε την απολυταρχία.

Ο νόμος φορολόγησης του Ίντερνετ

Τον Οκτώβριο του 2014, η πρόθεση του Ορμπάν να φορολογήσει το ίντερνετ έβγαλε στους δρόμους δεκάδες χιλιάδες Ούγγρους, που ένιωσαν να φιμώνεται η ελευθερία λόγου και Τύπου. Το επίμαχο νομοσχέδιο προέβλεπε επιβολή φόρου 700 φιορινιών (περίπου 2,3 ευρώ) για κάθε ιδιώτη χρήστη και 5.000 φιορίνια (περίπου 16 ευρώ) για κάθε εταιρικό χρήστη. Ωστόσο, η διεθνής κατακραυγή και οι διπλωματικές πιέσεις από την ΕΕ, είχαν αποτέλεσμα: Ο Ορμπάν ανακάλεσε τον νόμο, προκειμένου οι διαδηλώσεις να μην επεκταθούν σε ευρύτερες αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες.

Πολιτικές κοινωνικού και φυλετικού αποκλεισμού

Μετά τη δολοφονική επίθεση μουσουλμάνων εξτρεμιστών στο σατυρικό περιοδικό Charlie Hebdo, τον Γενάρη του 2015, στο Παρίσι, ο Ορμπάν βρήκε την ευκαιρία να στρέψει τους Ούγγρους προς την ξενοφοβία και τα «κακά» που φέρνουν οι ξένοι μετανάστες στην Ουγγαρία. Υποστηρίζοντας μια «εθνική συνεννόηση σχετικά με την τρομοκρατία και τη μετανάστευση», με στόχο να νομιμοποιήσει τις πολιτικές αποκλεισμού, η κυβέρνηση Ορμάν προχώρησε  στη διάλυση  όλων των προσφυγικών καταυλισμών  που υπήρχαν στην πρωτεύουσα, Βουδαπέστη. Χιλιάδες  πρόσφυγες μεταφέρθηκαν σε καταυλισμούς στα προάστια και σε απομακρυσμένες περιοχές κάπου, στην Ουγγρική επαρχία, μακριά από τις τοπικές κοινωνίες και ξεχάστηκαν για πάντα. Την ίδια αντιμετώπιση, του «λεπρού» αντιμετωπίζουν και άλλες μειονότητες της Ουγγαρίας, όπως οι Ρομά. «Τηρήστε τους κανόνες μας ή φύγετε από την πόλη» διεμήνυσαν το 2014 στους αθίγγανους της πόλης Οζντ τα μέλη του ακροδεξιού κόμματος Γιόμπικ, το οποίο κέρδισε την πρώτη θέση στις δημοτικές εκλογές. Είχαν προηγηθεί τα προηγούμενα χρόνια, πογκρόμ συλλήψεων, ακόμα και δολοφονίες Ρομά, που στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν μείνει ατιμώρητες. Είναι όμως πράγματι ο Ορμπάν το «μαύρο πρόβατο» της δημοκρατικής Ευρώπης; Μάλλον όχι. Μόλις πριν δύο ημέρες, ο υπουργός Οικονομικών και Εσωτερικών της Βαυαρίας τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας και άλλων φραχτών για τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. ενώ παρόμοιες προθέσεις έχουν εκφράσει και οι κυβερνήσεις άλλων χωρών της Κεντρικής Ευρώπης, όπως η Τσεχία και η Σλοβακία. Επιπλέον, η εντυπωσιακή άνοδος της ακροδεξιάς τα δύο τελευταία χρόνια στα περισσότερα κράτη-μέλη, δεν επιτρέπει σε κάποιον να ρίξει πρώτος τον λίθο εναντίον της Ουγγαρίας. Και το «Σιδηρούν παραπέτασμα» κινδυνεύει -αν δεν βρεθεί άμεσα πολιτική λύση στο ανθρώπινο δράμα των εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων- να κάνει και πάλι την εμφάνιση του στη Γηραιά Ήπειρο, της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Ή μήπως δεν έπεσε ποτέ; Δείτε όλα τα θέματα του Weekend