Ως ένας πραγματικός θησαυρός της αρχαιολογίας μπορεί να χαρακτηριστεί το Παυλοπέτρι στη Λακωνία, καθώς μιλάμε για την αρχαιότερη βυθισμένη πόλη στον κόσμο. Κάτω από τα καταγάλανα νερά της Λακωνίας κείτεται εδώ και αιώνες μία πόλη, η οποία κάνει τη φήμη της Ελλάδας να ταξιδεύει στα πέρατα του κόσμου.
Το Παυλοπέτρι, λοιπόν, θεωρείται η αρχαιότερη βυθισμένη πόλη σε ολόκληρο τον κόσμο, η οποία κεντρίζει το ενδιαφέρον του κοινού παγκοσμίως, με την βρετανική εφημερίδα Telegraph, μάλιστα, να το έχει συμπεριλάβει σε ειδικό αφιέρωμα για τους λάτρεις των καταδύσεων.
Κοντά στο χωριό Βιγλάφια, στη Λακωνία, και μεταξύ της στεριάς και μιας μικρής νησίδας το Παυλοπέτρι, «κοιμόταν» στα νερά της Λακωνίας για περίπου 5.000 χρόνια, μέχρι που το 1967 ανακαλύφθηκε από τον Νικολά Φλέμινγκ και την ομάδα του.
Πώς έμοιαζε η ελληνική «Πομπηία»
Οι έρευνες έδειξαν ότι η ελληνική «Πομπηία» αποτελείτο από 15 διώροφα (!) κτήρια, τα οποία βρέθηκαν σε βάθος 3-4 μέτρων, ενώ η πόλη είχε συγκεκριμένο σχέδιο με δρόμους, διάφορα κτήρια και νεκροταφείο. Μετέπειτα έρευνες που πραγματοποιήθηκαν το 2009 αποκάλυψαν ότι η αρχαία πόλη εκτεινόταν σε εννέα στρέμματα!
Οι ανακαλύψεις αυτές -ανάμεσά τους και χιλιάδες θραύσματα αντικειμένων στον πυθμένα της θάλασσας, από συνηθισμένα επιτραπέζια σκεύη μέχρι μεγάλα μινωικά πιθάρια- παρέχουν μια δελεαστική ματιά στην καθημερινή ζωή και την κοινωνία στο Παυλοπέτρι, χιλιάδες χρόνια πριν.
Για την χρονολογία που δημιουργήθηκε υπάρχουν διάφορες εκδοχές, με την πρώτη να εκτιμά ότι κτίστηκε γύρω στο 1.600- 1.100 π.Χ. Η δεύτερη εκδοχή, βασισμένη στα ευρήματα, υποστηρίζει ότι η πόλη κατοικείται από το 2.800 π.Χ., στις αρχές της εποχής του χαλκού. Τέλος, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι το Παυλοπέτρι βυθίστηκε το 375 μ.Χ. με τον σεισμό που κατέστρεψε και το Γύθειο.
Τον Σεπτέμβριο του 2018, το Παυλοπέτρι έγινε ο πρώτος υποβρύχιος αρχαιολογικός χώρος στα ελληνικά ύδατα που συμπεριλήφθηκε στους θαλάσσιους χάρτες που παρέχονται στους ναυτιλλομένους από την Υδρογραφική Υπηρεσία του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού.