Πολλοί το αποκαλούν «Κούγκι της Κρήτης», ενώ έχει συνδεθεί με μία από τις πιο τραγικές και μαύρες σελίδες της ιστορίας μας. Ο λόγος για το σπήλαιο Μελιδονίου στην Κρήτη, όπου βρήκαν τραγικό θάνατο τον Γενάρη του 1824, 370 γυναικόπαιδα και άντρες, σε μια πράξη αντίστασης και υπέρτατης αυτοθυσίας, αρνούμενοι να παραδοθούν στους Τούρκους.
Το ιστορικό σπήλαιο βρίσκεται περίπου 18 χιλιόμετρα έξω από το χωριό Μελιδόνι στο Ρέθυμνο. Το Μελιδόνι ή αλλίως Γεροντόσπηλιος, με θέα τον Ψηλορείτη, αποτελείται εσωτερικά από δύο κύριες αίθουσες που αναπτύσσονται σε δύο επίπεδα με έντονη κλίση και πλούσιο λιθωματικό διάκοσμο. Μάλιστα, υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα λατρευτικά σπήλαια.
Τον Οκτώβριο του 1823, 340 γυναικόπαιδα και 30 άντρες κατέφυγαν στο εσωτερικό του, αρνούμενα να παραδοθούν στον εχθρό. Όταν ο Χουσείν Μπέης πληροφορήθηκε για τη κρυψώνα, κύκλωσε το σπήλαιο με το στρατό του και τους ζήτησε να παραδοθούν.
Εκείνοι αρνήθηκαν και μετά από πολιορκία μηνών, οι Τούρκοι έριξαν εύφλεκτες ύλες από το άνοιγμα της κορυφής του σπηλαίου και έβαλαν φωτιά. Οι γενναίοι Κρήτες πέθαναν από ασφυξία.
Τα οστά των μαρτύρων φυλάσσονται σε οστεοφυλάκιο στην πρώτη αίθουσα του σπηλαίου, στην οποία έχει δοθεί το όνομα «Αίθουσα των Ηρώων», κρατώντας άσβεστη τη μνήμη της τραγωδίας.
