Αποτελούν «έργα τέχνης» των μαστόρων. Είναι πανέμορφα και δένουν άριστα με το φυσικό τοπίο. Ο λόγος για πέτρινα γεφύρια της Ελλάδας, τα οποία συναντάς σε διάφορα σημεία της χώρας, ενώ τα περισσότερα κουβαλάνε μία ιστορία, όπως το θρυλικό γεφύρι της Άρτας.
Δείτε παρακάτω ποια είναι τα ιστορικά γεφύρια της Ελλάδας
Γεφύρι Αζίζ Αγά
Λίγο έλειψε κατά την διάρκεια της κατασκευής του ο πρωτομάστορας του να χάσει το κεφάλι του, καθώς το τρίτοξο πέτρινο γεφύρι του Αζίζ Αγά, κοντά στο χωριό Τρίκωμο, στο νομό Γρεβενών, πριν προλάβει να ολοκληρωθεί, κατέρρευσε δύο φορές. Το δύσκολο, ωστόσο, έργο εξαιτίας του μεγάλου μήκους και ύψους κατάφερε να «σταθεί» όρθιο το 1727 και, έτσι, πήρε και το όνομα του χρηματοδότη του, ο οποίος παρήγγειλε την δημιουργία του επί Τουρκοκρατίας.
Το συγκεκριμένο γεφύρι διαθέτει το μεγαλύτερο σε άνοιγμα τόξο από τα μέχρι σήμερα σωζόμενα σε ολόκληρη τη Μακεδονία, αγγίζοντας τα 15 μέτρα. Η θέση που χτίστηκε το γεφύρι ήταν ακριβώς πάνω στον ορεινό δρόμο που συνέδεε τη Μακεδονία με την Ήπειρο και επί τουρκοκρατίας εξυπηρετούσε στο πέρασμα των ντόπιων εμπόρων, των καραβανιών καθώς και τον ξενιτεμένων που αναζητούσαν ένα καλύτερο μέλλον στην ανατολική Ευρώπη. Το γεφύρι του Αζίζ Αγά γεφυρώνει το Βενέτικο ποταμό.
Το γεφύρι της Πόρτιτσας
Είναι δίτοξο με μια μεγάλη καμάρα νότια με άνοιγμα 13,80 μέτρα και μια μικρή βόρεια με άνοιγμα 5 μέτρα. Το συνολικό του μήκος είναι 34 μέτρα και το πλάτος του 2,70 μέτρα, το δε συνολικό του ύψος φτάνει τα 7,80 μ. Βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το χωριό Σπήλαιο του νομού Γρεβενών και κατασκευάστηκε το 1743 με χρήματα της Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου που βρίσκεται στο Σπήλαιο.
Το Γεφύρι της Πορτίτσας είναι ίσως το δημοφιλέστερο του νομού Γρεβενών, λόγω της θέσης στην οποία βρίσκεται και στέκεται στην είσοδο του ομώνυμου φαραγγιού το οποίο επίσης είναι μοναδικής, απαράμιλλης ομορφιάς. Το φαράγγι σχηματίζεται από δύο πανύψηλους βράχους ύψους 150-200 μέτρων και κάτω από την κάμαρα του γεφυριού περνά ο Βενέτικος ποταμός, παραπόταμος του Αλιάκμονα.
Το γεφύρι της Κόνιτσας
Το δεύτερο μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στα Βαλκάνια γενικότερα, προσφέρει εκπληκτικές εικόνες σε όσους το επισκεφτούν. Στο νοτιοδυτικό άκρο της Κόνιτσας, λοιπόν, στην είσοδο της χαράδρας του Αώου, στέκει αγέρωχο και επιβλητικό το περίφημο γεφύρι της Κόνιτσας, μια πινελιά ιστορίας στο εντυπωσιακό, φυσικό τοπίο της περιοχής.
Η κατασκευή του πραγματοποιήθηκε με δωρεές των κατοίκων της πόλης και κυρίως του Γιαννιώτη, Ιωάννη Λούλη, ο οποίος διέθεσε περίπου τα μισά από τα 120.000 γρόσια που κόστισε ολοκληρωτικά. Ένα ποσό τεράστιο για τα οικονομικά δεδομένα της περιοχής. Το σημερινό πέτρινο γεφύρι, κατασκευάστηκε στη θέση που υπήρχε από το 1823 ξύλινο γεφύρι, που όμως δεν μπόρεσε να αντισταθεί στην ορμή του ποταμού. Κάτω από την καμάρα του γεφυριού υπάρχει ακόμα ένα μικρό καμπανάκι, το οποίο προειδοποιούσε τους διαβάτες για τους ισχυρούς ανέμους, στο εσωτερικό της χαράδρας, και τον κίνδυνο που παραμόνευε.
Το γεφύρι Καλογερικό
Το γεφύρι Καλογερικό στα Ζαγοροχώρια στην ουσία λειτουργεί ως «οικοδεσπότης» για τους επισκέπτες του χωριού Κήποι, αφού βρίσκεται στην είσοδο του χωριού και καλωσορίζει το κοινό που αποφάσισε να γνωρίσει αυτόν τον πανέμορφο προορισμό από κοντά. Γνωστό και ως το γεφύρι του Πλακίδα, πρόκειται για ένα από τα λιγοστά τρίτοξα στη χώρα, ενώ δίνει την εντύπωση κινούμενης κάμπιας.
Χρονολογείται από το 1814 και ξεχωρίζει για ένα βασικό χαρακτηριστικό του: διαθέτει τρία, σχεδόν, ολόιδια τόξα. Η αρχική κατασκευή του γεφυριού ήταν ξύλινη, ωστόσο το 1814 μετά από απόφαση του Ηγουμένου της Μονής του Προφήτη Ηλία Βίτσα, Σεραφείμ, το ξύλινο γεφύρι αντικαταστάθηκε με ένα πέτρινο. Χάρη στον ηγούμενο, λοιπόν, πήρε και την ονομασία «Καλογερικό». Δίπλα στο γεφύρι είχε χτιστεί και ένας νερόμυλος, ο οποίος, ωστόσο, σήμερα δεν υπάρχει. Από το 1964 το γεφύρι Καλογερικό έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο, ιστορικό μνημείο.
Το γεφύρι του Κόκκορη
Ένα από τα πιο φημισμένα κι εντυπωσιακά γεφύρια της Ηπείρου είναι αυτό του Κόκκορη ή Νούτσου, στο Ζαγόρι Ιωαννίνων. Το μονότοξο γεφύρι, που δέχεται εκατοντάδες επισκέπτες, βρίσκεται στον ποταμό Βοϊδομάτη μεταξύ των χωριών Κουκούλι, Δίλοφο και Κήποι κι έχει μήκος 24 περίπου μέτρα και ύψος 13 μέτρα. Χτίστηκε το 1750 και πήρε το δεύτερο όνομα του Νούτσου από τον ευεργέτη του καθώς ο Νούτσος Κοντοδήμος από το χωριό Βραδέτο ήταν εκείνος ο οποίος χρηματοδότησε την κατασκευή του.
Όσο για το όνομα Κόκκορη (ή του Κόκκορου) λέγεται ότι το πήρε από τον Κόκκορο, κάτοικο από το χωριό Κουκούλι, ο οποίος διέθεσε το 1910 χρήματα για την επισκευή του. Δίπλα στο γεφύρι ορθώνεται ένας επιβλητικός κατακόρυφος βράχος ενώ από κάτω του ρέει το ποτάμι με τα κρυστάλλινα, πεντακάθαρα νερά του. Κοντά στο γεφύρι του Κόκκορου είχε κατασκευαστεί μια πρόχειρη ξύλινη γέφυρα απ’ όπου περνούσαν φορτωμένες με πυρομαχικά και εφόδια οι γυναίκες της Πίνδου κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το γεφύρι της Άρτας
Το θρυλικό γεφύρι της Άρτας έχει μείνει στην ιστορία για τον τραγικό μύθο που τον συνοδεύει και ήθελε τη θυσία ενός ανθρώπου προκειμένου να ολοκληρωθεί η κατασκευή του. «Σαράντα πέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες γιοφύριν εθεμέλιωναν στης Άρτας το ποτάμι. Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ εγκρεμιζόταν. Μοιρολογούν οι μάστορες και κλαιν’ οι μαθητάδες» λένε οι στίχοι του ξακουστού δημοτικού τραγουδιού. Από τα πιο ωραία δημοτικά, μα συνάμα και πιο τραγικά. Γιατί σύμφωνα με τον μύθο, έπρεπε να θυσιαστεί άνθρωπος για να ολοκληρωθεί η κατασκευή του γεφυριού. Και συγκεκριμένα, η όμορφη γυναίκα του Πρωτομάστορα, την οποία εκείνος παραπλάνησε και τελικά «έχτισε» στο γεφύρι.
Η λιθόκτιστη γέφυρα του ποταμού Αράχθου αποτελεί ένα πραγματικό στολίδι και το δημοφιλέστερο αξιοθέατο της περιοχής της Άρτας. Το μήκος του φτάνει στα 145 μέτρα ενώ το πλάτος του είναι 3,75 μέτρα. Έχει τέσσερις ημικυκλικές καμάρες οι οποίες δεν έχουν συμμετρία μεταξύ τους. Εκτός από ένα μνημείο αρχιτεκτονικής, αποτελεί και ιστορικό μνημείο. Το 1881, όταν απελευθερώθηκε η Άρτα, το γεφύρι ήταν το σύνορο της ελεύθερης Ελλάδας με την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα.
Το γεφύρι της Παλαιοκαρυάς
Βρίσκεται στα Τρίκαλα και ξεχωρίζει για το μαγικό σκηνικό του, το οποίο δημιουργεί την εντύπωση ότι πρόκειται για εικόνες βγαλμένες από κάποιον άρτιο πίνακα ζωγραφικής. Το τοπίο ολόγυρά του συμπληρώνει τη μαγεία, ενώ τα τρεχούμενα νερά του ποταμού δημιουργούν εικόνες που μένουν για πάντα χαραγμένες στη μνήμη.
Δύο φράγματα του 1970 σχηματίζουν δύο τεχνητούς καταρράκτες, που δίνουν μια ξεχωριστή πινελιά στην μαγευτική εικόνα. Η κατασκευή του γεφυριού της Παλαιοκαρυάς τοποθετείται γύρω στα 1500 και έχει μήκος 26 μέτρα, ενώ οι εντυπωσιακοί καταρράκτες φτάνουν τα 12 και τα 2 μέτρα αντίστοιχα. Ο μικρός ποταμός Παλαιοκαρίτης που διαρρέει την χαράδρα –η οποία ονομάζεται και Γκρόπα- ξεκινά από το βουνό Γκρόπα και καταλήγει στον Πορταϊκό.
Το γεφύρι Πραμόριτσας
Στα βόρεια των Γρεβενών πολύ κοντά στα σύνορα των νομών Γρεβενών-Κοζάνης, βρίσκεται ένα μεγάλο τοξωτό γεφύρι με μία λυπηρή και συνάμα συγκινητική ιστορία που ελάχιστοι γνωρίζουν. Πολλά χρόνια πριν, κάποιος μεγάλος τσέλιγκας της περιοχής είχε μία μονάκριβη κόρη που μια μέρα προσπάθησε να διασχίσει το αγριεμένο ποτάμι. Το ποτάμι, όμως, ήταν τόσο αγριεμένο που παρέσυρε την κοπέλα και την έπνιξε αμέσως στα σκοτεινά νερά του.
Βαθιά στεναχωρημένος ο πλούσιος πατέρας έδωσε όλα του τα χρήματα και ζήτησε από τους πρωτομάστορες της περιοχής να φτιάξουν ένα μεγάλο γεφύρι, για να μην ξαναπνιγεί ποτέ ξανά άνθρωπος στον ποταμό Πραμόριτσα και να μη ζήσει κανείς τον πόνο που βίωσε ο ίδιος. Το αποτέλεσμα ήταν ένα τεράστιο γεφύρι -σωστό έργο τέχνης- που στέκει όρθιο μέχρι σήμερα, ενώ αποτελούσε για πολλά χρόνια βασικό δρόμο στα ορεινά των Γρεβενών με το Τσοτύλι. Το γεφύρι λέγεται Τσακνοχωρίου – όπως ήταν η παλιά ονομασία του Ανθοχωρίου – αλλά και Γεφύρι Πραμόριτσα.
