Στο άκουσμα του θανάτου του Σόκρατες ασυναίσθητα μεταφέρθηκα σε εκείνες τις μέρες της δεκαετίας του ‘80 με λογική νοσταλγία. Ένα βλέμμα πίσω στην πρόσφατη ιστορία είναι αλήθεια πως γίνεται μόνιμα μέσω του παράξενου φίλτρου που ενστικτωδώς μας προστατεύει στα μακροβούτια στο παρελθόν.

Βλέπετε, η ανθρώπινη φύση έχει την τάση να λησμονεί πως δεν ήταν μόνιμα τα πάντα ιδανικά. Το παρελθόν δεν είναι κάτι που οποιοσδήποτε μπορεί να μελετήσει με ρηχή ανησυχία, ωστόσο λειτουργεί καθαρτικά για τη ψυχή αν μέσα από αυτά που ανακαλεί η μνήμη καταφέρνεις να κρατήσεις σε αληθινή διάσταση τα σημαντικά αγνοώντας τα δευτερεύοντα. Η καρδιά, που δεν συνάδει συχνά με τη λογική, έχει μία παιχνιδιάρικη μέθοδο για να ανατρέχει στο παρελθόν, επιμένοντας πως ό,τι βλέπαμε κάποτε ήταν πιο ωραίο και πιο σημαντικό.

Γυρίζοντας στο 1982, όμως, ξεκάθαρα εκείνα τα παιχνίδια ξεχείλιζαν από μαγεία. Αυτό που πρόσφερε απλόχερα η Βραζιλία ( χωρίς κουβέντα η καλύτερη ομάδα μαζί με την Ολλανδία του Κρόιφ και την Ουγγαρία του Πούσκας που δεν έγιναν παγκόσμιες πρωταθλήτριες) με αρχηγό τον Σόκρατες στα ισπανικά γήπεδα, κάνει το μυαλό ξεκάθαρα να απορρίπτει όλα τα υπόλοιπα. Ηταν στιγμές μαγείας από σπουδαίους παίκτες που πλαισίωναν τον αρχηγό. Ο Ζίκο, ο Εντερ, ο Ζούνιορ, ο Σερέζο, ο Φαλκάο δεν ήταν μόνο σπουδαίοι μπαλαδόροι αλλά αυτό που λησμονούν πολλοί ήταν και εξαιρετικοί στα θέματα τακτικής. Πλήρωσαν την ανυπαρξία του τερματοφύλακα τους, κάποιου Βαλντίρ Πέρεζ , αλλά η λογική τους ήταν πως μπορείς πάντα να σκοράρεις ένα γκολ παραπάνω από τον αντίπαλο! Πάντα; Όχι, τελικά, όπως αποδείχτηκε στο μοιραίο ματς με την Ιταλία και τα τρία γκολ του Πάολο Ρόσι.

Ωστόσο οι κινήσεις τους πάνω στο χορτάρι δεν περιείχαν μόνο επιδείξεις ατομικής ικανότητας, αλλά όλος ο τρόπος παιχνιδιού ήταν σχεδιασμένος με τέτοιο τρόπο που ακόμη και ο μέτριος σέντερ φορ, ο Σερτζίνιο, είχε ένα ρόλο που το ποδόσφαιρο του νέου millenium τον αποθεώνει! Του σέντερ φορ που δεν σκοράρει αλλά κάνει χώρο για τους υπόλοιπους που βγαίνουν από πίσω, που δίνει μάχες με την πλάτη στα σέντερ μπακ για να δημιουργούνται διάδρομοι. Το γκολ της ισοφάρισης με την Ιταλία , από τη πάσα του Ζίκο στον κενό χώρο και την εκπληκτική έμπνευση του Σόκρατες να σουτάρει στην κλειστή γωνία εκεί που του αφήνει μία χαραμάδα ο Τζοφ, ή η κάθετη πάσα για τον μακ Ζούνιορ που γίνεται σέντερ φορ σκοράροντας με την Αργεντινή ήταν η απόλυτη εικόνα μίας ομάδας του 2012 και όχι του 1982. Εχοντας τον Τέλε Σαντάνα ως προπονητή στον πάγκο, τον πρώτο τεχνικό που αντιλήφθηκε πως η ικανότητα των παικτών του να «κρατάνε» τον χώρο παρότι ήξεραν καντάρια μπάλα τους έδινε τη δυνατότητα να αγωνίζονται με σύστημα 4-5-1, τους έκανε ταυτόχρονα με την Γαλλία του Μισέλ Ινταλγκό που είχε ως μαέστρο τον Πλατινί να πιστώνονται το ξεκίνημα αυτού του τρόπου παιχνιδιού.

Οι πέντε Βραζιλιάνοι χαφ ήταν τόσο σπουδαίοι που οι ακραίοι μπορούσαν να γίνονται είτε εξτρέμ είτε δεύτεροι επιθετικοί ( όπως ο Εντερ) και παρότι είχαν μόλις εναν επιθετικό ακόμη και αν αυτός δεν σκοράρει (Σερτζίνιο), τη διαφορά την έκαναν οι μπακ (Ζούνιορ Λεάντρο) που έβγαιναν και δημιουργούσαν αριθμητική υπεροχή στις επιθέσεις. Και αυτό που διαφοροποιούσε την Βραζιλία ακόμη και από την ποιοτική Γαλλία, όπως φυσικά και από την μετέπειτα παγκόσμια πρωταθλήτρια Ιταλία σε εκείνο το Μουντιάλ, ήταν η παρουσία τεσσάρων επιτελικών όπως ο Σερέζο , ο Φαλκάο, ο Σόκρατες και ο Ζίκο. Οι δύο πρώτοι ήξεραν και να κρατάνε μπάλα και να γίνονται αμυντικοί χαφ αλλά με οργανωτικές ικανότητες (όπως ήδη είχε δείξει μία δεκαετία νωρίτερα ο πρωτοπόρος σε τέτοια θέματα Μίχελς με τον Γιόχαν Νέεσκενς στον Αγιαξ και στην Μπαρτσελόνα) και τους άλλους δύο να αναλαμβάνουν εναλλάξ το ρόλο του δεκαριού ή του εκτελεστή.

Όμως, ο Σόκρατες δεν μένει στο μυαλό μόνο για τις εξαιρετικές του ικανότητες, αλλά ως ολοκληρωμένη προσωπικότητα. Με λατρεία στην Ελλάδα ( έχοντας δώσει ελληνικά ονόματα στα παιδιά του), με τεράστια γκάμα ενδιαφερόντων, έχοντας σπουδάσει γιατρός, έχοντας διαβάσει δεκάδες βιβλία, έχοντας άποψη για πάρα πολλά πράγματα, ο Σόκρατες δεν ήταν ο μέσος όρος του κλασσικού ποδοσφαιριστή. Και αυτό έβγαινε αβίαστα (με εκείνη την αρχοντική κοψιά του) και μέσα στο γήπεδο, εκεί που κατάφερνε να δει μία πάσα ανάμεσα σε δάσος από πόδια. Έκανε τα δύσκολα να μοιάζουν τόσο απλά, τόσο εύκολα. Κάπνιζε πολύ, έπινε υπερβολικά, αλλά δεν ήταν ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος που δεν κατάφερε να ελέγξει τους δαίμονές του. Εμάς μας απομένει μόνο να αποτίσουμε φόρο τιμής σε έναν αληθινό αρτίστα της μπάλας που η παρουσία του , ομόρφυνε τις μέρες μίας δεκαετίας που δεν ήταν και τόσο καλή, παρά το τι πιστεύουμε σήμερα. Και το εξηγώ άμεσα.

Το 1982, υπήρχε στον αέρα της Ευρώπης ένας φόβος. Προερχόταν από πληροφορίες για πιθανό πυρηνικό όλεθρο από διαρροές σε αντιδραστήρες χωρών όχι μόνο του ανατολικού μπλοκ, αλλά και σε σημεία της δυτικής Ευρώπης. Υπήρχε, επίσης, τεράστια αβεβαιότητα στις σχέσεις μεταξύ Ανατολής-Δύσης που είχε κλιμακωθεί με το μποικοτάζ λόγω σοβιετικής εισβολής στο Αφγανιστάν των Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας το 1980 , ενώ ήδη είχε δρομολογηθεί από το Κρεμλίνο η προοπτική αντιποίνων στους αντίστοιχους Αγώνες του 1984 στο Λος Αντζελες. Ο πόλεμος για τα νησιά Φόκλαντς είχε μόλις τελειώσει ανάμεσα σε Βρετανούς και Αργεντινούς, η ανεργία σε πολλές χώρες βρισκόταν σε σημείο ρεκόρ για την μεταπολεμική περίοδο και υπήρχαν ήδη 121 καταγεγραμμένοι θάνατοι από έναν σπάνιο ιό που λεγόταν AIDS, πριν εξελιχτεί σε έναν εφιάλτη! Συνεπώς, μη νομίζουμε πως όλα ήταν πιο ωραία και πιο ανθηρά, απλά στη διαδρομή τους οι αναμνήσεις σμιλεύονται και «στρογγυλεύουν» , αφήνοντας τα ενοχλητικά στην άκρη φέρνοντας μόνο τα ευχάριστα στην επιφάνεια. Α, ναι, μία απλή εξήγηση είναι πως υπήρχαν λιγότερα ΜΜΕ και πιο περιορισμένες δυνατότητες παγκόσμιας επικοινωνίας, οπότε δεν υπήρχε ο καθημερινός σημερινός ψυχολογικός βομβαρδισμός! Όσο και αν αυτό ακούγεται υπερβολικό, απλώς αναλογιστείτε το.

Πηγή: aixmi.gr