Ο «γίγαντας» του μποξ Μοχάμεντ Άλι

Λένε ότι ο Μοχάμεντ Άλι κατέκτησε το ρινγκ με τις μπουνιές του και τον κόσμο όλο με την καρδιά του, και μάλλον έχουν δίκιο. Για τα αθλητικά του επιτεύγματα δεν χωράει άλλωστε αμφιβολία: ένας από τους κορυφαίους πυγμάχους βαρέων βαρών όλων των εποχών, ο Κάσιους Κλέι παραμένει ακόμα και σήμερα ο πρώτος και ο μόνος πρωταθλητής που κατέκτησε τον σπουδαίο τίτλο 3 φορές (και τον υπερασπίστηκε με επιτυχία άλλες 19!), την ίδια στιγμή που χάρισε στο παγκόσμιο κοινό μια σειρά από μνημειώδεις αγώνες που διαφήμισαν το σπορ πιο πολύ από οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια! Ο Άλι δεν εξαντλήθηκε ωστόσο μέσα στο ρινγκ, μεταφέροντας τους θρυλικούς του αγώνες και στην κοινωνία: βιώνοντας τον ρατσισμό και την προκατάληψη, αρνήθηκε να πάρει μέρος στον Πόλεμο του Βιετνάμ, γεγονός που θα του στερούσε όχι μόνο τον τίτλο του πρωταθλητή, αλλά και την ίδια τη συμμετοχή του στο σπορ, στην ηλικιακή ακμή μάλιστα της καριέρας του. Σκληροπυρηνικός κοινωνικός ακτιβιστής, ο Μαχάμεντ Άλι δεν έπαψε ποτέ να μάχεται για θρησκευτική ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη και φυλετική εξίσωση, κάνοντας τη ζωή του ένα χρονικό θριάμβου των ηθικών αρχών πάνω στις λογής σκοπιμότητες. Ο σκληροτράχηλος μποξέρ είναι σαφώς πολλά περισσότερα από μια κορυφαία αθλητική φυσιογνωμία του 20ού αιώνα, γεγονός που αποδεικνύει και η αφοσίωσή του στη φιλανθρωπία μετά την οριστική απόσυρσή του από τα ρινγκ… Πρώτα χρόνια Ο Μοχάμεντ Άλι γεννιέται ως Κάσιους Μαρσέλους Κλέι στις 17 Ιανουαρίου 1942 στο Λούισβιλ του Κεντάκι. Ζώντας σε πολιτεία του αμερικανικού Νότου, με τις φυλετικές διακρίσεις στα φόρτε τους, ο μικρός Κάσιους έρχεται από νωρίς σε επαφή με τον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις, δείχνοντας ωστόσο ότι δεν φοβάται κανέναν -τόσο μέσα όσο και έξω από τα ρινγκ. Το πρόωρο πάθος του με την πυγμαχία μπορεί να είχε να κάνει και με τα ζοφερά περιστατικά που έζησε στον δρόμο, γινόμενος στόχος της πολιτικής διαχωρισμού λευκών και μαύρων στην Αμερική της εποχής. Σε ηλικία 12 ετών, ο Κάσιους ανακαλύπτει το ταλέντο του στο μποξ μέσα από μια περίεργη τροπή της μοίρας: του κλέβουν το ποδήλατο και διαμαρτύρεται στον αστυφύλακα Joe Martin ότι θέλει να σπάσει στο ξύλο τον κλέφτη. «Καλό θα ήταν να μάθεις πρώτα να παλεύεις πριν αρχίσεις να προκαλείς τον κόσμο», του είπε ο αστυνόμος, που προπονούσε ταυτόχρονα και πιτσιρικάδες στο μποξ στο τοπικό γυμναστήριο. Ο Κάσιους αρχίζει λοιπόν να μαθαίνει τα μυστικά της πυγμαχίας στο πλευρό του Martin και σύντομα θα ξεκινήσει την εκπληκτική του καριέρα. Στο πρώτο του ερασιτεχνικό ματς το 1954, κερδίζει τον αγώνα στα σημεία, ενώ το 1956 θα κερδίσει το πρώτο του πρωτάθλημα: τα Χρυσά Γάντια για αρχάριους! Τρία χρόνια αργότερα, θα κατακτήσει τα Χρυσά Γάντια στο Εθνικό Πρωτάθλημα Πρωταθλητών των ΗΠΑ, καθώς και τον εθνικό τίτλο της Ερασιτεχνικής Αθλητικής Ένωσης, γινόμενος ένα μικρό αλλά σεβαστό όνομα στον χώρο της ερασιτεχνικής πυγμαχίας με τις σερί νίκες του… Ολυμπιακό μετάλλιο Το 1960, η Ομοσπονδία Πυγμαχίας της Αμερικής δεν μπορούσε να αγνοήσει τον Κάσιους Κλέι και του εξασφαλίζει συμμετοχή στην ολυμπιακή ομάδα πυγμαχίας των ΗΠΑ. Ο ίδιος ταξιδεύει στη Ρώμη για να διαγωνιστεί, με την επιβλητική του φιγούρα στο ρινγκ να ξεκαθαρίζει αμέσως το τοπίο: αφού κερδίζει τους 3 πρώτους αγώνες, αντιμετωπίζει στον τελικό τον πολωνό πρωταθλητή Zbigniew Pietrzkowski, τον οποίο νικά και κατακτά το χρυσό μετάλλιο! Μετά την κατάκτηση του βαρύτιμου ολυμπιακού τροπαίου, ο Κάσιους Κλέι χαιρετίστηκε ως ήρωας στην Αμερική… Παγκόσμιος πρωταθλητής Δεν θα έπαιρνε πολύ στον δαιμόνιο πυγμάχο να στραφεί στο επαγγελματικό μποξ, με την υποστήριξη της τοπικής οργάνωσης Louisville Sponsoring Group. Στη δεκαετία του 1960 ο Κάσιους ήταν πραγματικά ασταμάτητος! Κέρδισε όλους τους αγώνες που συμμετείχε, με την πλειονότητά τους να καταλήγει σε νοκ-άουτ του αντιπάλου. Και αφού «ξεπάστρεψε» τον βρετανό πρωταθλητή βαρέων βαρών Henry Cooper το 1963, σειρά είχε κατόπιν ο φημισμένος πυγμάχος Sonny Liston, τον οποίο κερδίζει το 1964 και στέφεται παγκόσμιος πρωταθλητής βαρέων βαρών! Ο παγκόσμιος αθλητικός Τύπος αρχίζει να τον αποκαλεί «Ο Μεγαλύτερος», με τον Κάσιους να κάνει τη διαφορά τόσο μέσα όσο και έξω από το ρινγκ: καυχιέται όπου σταθεί κι όπου βρεθεί για τις ικανότητές του, προκαλεί τους αντιπάλους του με «γαλλικά» και μοιάζει ασυγκράτητος στη δημόσια εικόνα του. Όπως το έλεγε καλύτερα και ο ίδιος στους δημοσιογράφους, «μέσα στο ρινγκ πετάω σαν πεταλούδα και τσιμπάω σαν μέλισσα»! Και πράγματι αυτό έκανε… Μεταστροφή στο Ισλάμ και Πόλεμος του Βιετνάμ Η ζωηρή και τολμηρή δημόσια περσόνα του Κάσιους Κλέι έκρυβε ωστόσο καλά όσα εκτυλίσσονταν στην προσωπική του ζωή. Αφού αναζήτησε πνευματική καθοδήγηση, αποφάσισε το 1964 να προσχωρήσει στο «Έθνος του Ισλάμ», τη θρησκευτική μειονότητα των μουσουλμάνων Αφρο-Αμερικανών. Σειρά έχει κατόπιν το όνομά του, το οποίο βλέπει ως «όνομα σκλάβου» και αποφασίζει να το αλλάξει: αυτοαποκαλείται αρχικά «Κάσιους Χ», πριν καταλήξει τελικά στο όνομα που θα τον γνώριζε όλος ο πλανήτης: Μοχάμεντ Άλι. Δύο χρόνια αργότερα, θα ξεκινούσε ένα διαφορετικό είδος αγώνα, όταν αρνήθηκε να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία, τόσο εξαιτίας των θρησκευτικών του πεποιθήσεων όσο και λόγω του Πολέμου του Βιετνάμ, στον οποίο δεν έβλεπε κανέναν λόγο να προσχωρήσει: «κανένας Βιετκόνγκ δεν με έχει αποκαλέσει αράπη», θα πει εμφατικά στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης. Ήταν το 1967 λοιπόν όταν θα έβαζε την προσωπική του ηθική πάνω από την καριέρα του, εγκαινιάζοντας μια περίοδο προσωπικών συγκρούσεων και δικαστικών μαχών. Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ θα τον έσερνε σε δίκη για την άρνηση στράτευσης, μη δεχόμενο τους λόγους που τον έκαναν αντιρρησία συνείδησης. Το σχετικό δικαστήριο θα τον έβρισκε πρωτόδικα ένοχο, έπειτα ωστόσο από μια μακρά δικαστική περιπέτεια το όνομά του θα καθάριζε (1971). Επαγγελματικά πάντως η ζημιά είχε γίνει: η Ομοσπονδία Πυγμαχίας τον τιμωρεί στερώντας του τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή, την ίδια ώρα που του απαγορεύει τη συμμετοχή στο άθλημα για 3,5 χρόνια. Ο ίδιος είναι εξοργισμένος και απαρηγόρητος… Επιστροφή στα ρινγκ Επιστρέφοντας στο επαγγελματικό μποξ στα τέλη του 1970, ο Άλι κέρδισε τον πρώτο του αγώνα μετά την επιβεβλημένη απουσία του από τα μεγάλα σαλόνια της πυγμαχίας και ήταν έτοιμος να μας χαρίσει μια σειρά από μνημειώδεις μάχες! Αφού έριξε νοκ-άουτ τον Jerry Quarry στην Ατλάντα τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, αντιμετώπισε το 1971 τον Joe Frazier σε αυτό που θα έμενε στην ιστορία του σπορ ως «η Μάχη του Αιώνα»: ο νυν παγκόσμιος πρωταθλητής και ο Άλι θα μάτωναν για 15 γύρους πριν ο Frazier κερδίσει τελικά τον αγώνα στα σημεία. Ο Άλι θα έπαιρνε ωστόσο την εκδίκησή του από τον επίσης «γίγαντα» Frazier το 1974…

Ο επόμενος θρυλικός αγώνας του Άλι θα λάβει χώρα το 1974 στην Κινσάσα του τότε Ζαΐρ και θα πάρει τον τίτλο «Rumble in the Jungle»: ο περίφημος μάνατζερ Ντον Κινγκ κανόνισε τη συνάντηση του Άλι και του νέου παγκόσμιου πρωταθλητή George Foreman. Για πρώτη φορά στην καριέρα του, ο Άλι ήταν το αουτσάιντερ του ματς, με τον νεότερο και πανίσχυρο Foreman να μοιάζει το αδιαφιλονίκητο φαβορί. Κι όμως, ο Άλι έκλεισε όλα τα στόματα νικώντας τον πρωταθλητή και γινόμενος για δεύτερη φορά στην καριέρα του παγκόσμιος πρωταθλητής βαρέων βαρών! Η μεγάλη επιστροφή του Μοχάμεντ Άλι στην πυγμαχία θα κλιμακωνόταν στον δυσκολότερο ίσως αγώνα που έπαιξε ποτέ: ήταν το 1975 όταν αντιμετώπισε για μια ακόμα φορά τον αιώνιο αντίπαλό του Joe Frazier στις Φιλιππίνες, στον αγώνα που θα έμενε στην Ιστορία ως «Thrilla in Manila»: στους 14 αιματοβαμμένους γύρους οι δύο πυγμάχοι θα τα έδιναν κυριολεκτικά όλα, με τον Άλι να φεύγει ωστόσο νικητής στο τέλος.

Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970, η καριέρα του άρχισε να φθίνει, με τον ίδιο να μην είναι εμφανώς στην ατσάλινη κατάσταση που τον ήξερε ο πλανήτης. Αφού ηττήθηκε από τον Leon Spinks το 1978, έχασε και από τον Larry Holmes το 1980.

Το 1981, ο Άλι θα έδινε τον τελευταίο του αγώνα, χάνοντας τον τίτλο του πρωταθλητή βαρέων βαρών από τον Trevor Berbick.

Την επόμενη μέρα ανακοίνωσε την οριστική απόσυρσή του από το σπορ… Φιλανθρωπία και κληρονομιά Από το κρέμασμα των γαντιών του και έκτοτε, ο Άλι αφοσιώθηκε στη φιλανθρωπία. Αφού ανακοίνωσε ότι έπασχε από τη νευροεκφυλιστική νόσο του Πάρκινσον το 1984, ίδρυσε το κέντρο Muhammad Ali Parkinson Center στο Φοίνιξ της Αριζόνα και αφιερώθηκε στην εξεύρεση κονδυλίων για το φιλανθρωπικό έργο του σωματείου του. Στα επόμενα χρόνια θα συστράτευε τη δημόσια εικόνα του με μια σειρά από οργανώσεις και φιλανθρωπικούς θεσμούς, μεταξύ των οποίων το Special Olympics και το Make a Wish Foundation, ενώ θα ταξίδευε στα πέρατα του κόσμου για να βοηθήσει όσους είχαν ανάγκη. Για το έργο του μάλιστα στις αναπτυσσόμενες χώρες ο ΟΗΕ θα τον έκανε το 1998 πρεσβευτή καλής θελήσεως. Το 2005, ο Μοχάμεντ Άλι θα τιμηθεί με το Προεδρικό Μετάλλιο Ελευθερίας από τον πρόεδρο Μπους, ενώ την ίδια χρονιά θα ιδρύσει άλλο ένα κέντρο, το Muhammad Ali Center στη γενέτειρά του στο Κεντάκι. Στα τελευταία χρόνια, παρά την εξέλιξη της νόσου του, ο ίδιος παραμένει ενεργός στα δημόσια πράγματα, ενσαρκώνοντας το πραγματικό νόημα του πρωταθλητή: του ανθρώπου δηλαδή που αφοσιώνεται ολόψυχα σε έναν σκοπό και δουλεύει πυρετωδώς για την επίτευξή του. Ο Άλι ήταν παρών στην ορκωμοσία του πρώτου αφρο-αμερικανού προέδρου των ΗΠΑ το 2009, χαιρετίζοντας τη διακυβέρνηση Ομπάμα. Έκτοτε έχει τιμηθεί εκτεταμένα, μην προλαβαίνοντας να μαζεύει επαίνους και βραβεία κάθε χρόνο! Σήμερα ζει στο πλευρό της τέταρτης συζύγου του, Yolanda Williams, με την οποία είναι παντρεμένος από το 1986. Το ζευγάρι έχει έναν γιο, τον Asaad, ενώ ο Άλι έχει μπόλικα ακόμα παιδιά από τις προηγούμενες σχέσεις του (7 κόρες και 2 γιους). Η κόρη του Laila ακολούθησε μάλιστα τα βήματά του στην επαγγελματική πυγμαχία… Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr