Το ίνδαλμα των ’80s, Ρένα Παγκράτη και το τραγικό φινάλε

Οι μεγαλύτεροι τη θυμούνται από το «Λούνα Παρκ» της δεκαετίας του ’70, οι ακόμα πιο μεγάλοι από τις εμφανίσεις της ως παιδί-θαύμα του θεάτρου και οι μικρότεροι την έμαθαν ως βασίλισσα της βιντεοκασέτας των ’80s να πλαισιώνει τον Στάθη Ψάλτη και τον Σταμάτη Γαρδέλη ως μια χαρακτηριστικότατη κινηματογραφική φιγούρα της εποχής. Ο λόγος για το συμπαθέστατο λαϊκό κορίτσι Ρένα Παγκράτη, τη μούσα του Δαλιανίδη στις κοσμαγάπητες δουλειές του στην τηλεόραση και τον εμπορικό κινηματογράφο που απολαύσαμε στο «Έλα να αγαπηθούμε ντάρλινγκ»! Η ίδια ήταν βέβαια πολλά περισσότερα από την καλτ φυσιογνωμία της βιντεοκασέτας, καθώς ανέβηκε αργά αλλά σταθερά τα σκαλιά της showbiz, κάνοντας πολλά και διάφορα, όπως να βρεθεί για παράδειγμα ακόμα και στις τάξεις των «Νοστράδαμος» στα μέσα των ’70s, δανείζοντας τη φωνή της στα τελευταία ποπ-ροκ σινγκλ της θρυλικής μπάντας. Την Παγκράτη τη θυμούνται οι συνάδελφοί της ως μια γνήσια λαϊκή κοπέλα με απίστευτο πάθος και κέφι για το τραγούδι και τη ζωή γενικότερα, διαθέτοντας μια ανάλαφρη παιδιάστικη αφέλεια μέσα της, η οποία θα τη μετατρέψει εξίσου χαλαρά σε ένα πολύπλευρο ταλέντο τόσο του πενταγράμμου όσο και της υποκριτικής. Παίρνοντας το βάπτισμα του πυρός στο σινεμά σε τρυφερή ηλικία, ακολούθησε τα μουσικά μονοπάτια του ραδιοφώνου και της δισκογραφίας, πριν μεταπηδήσει στον εμπορικό κινηματογράφο της δεκαετίας του 1980 και αφήσει το χνάρι της στις πιο καλτ στιγμές της αρπαχτής που είπανε βιντεοκασέτα. Η Παγκράτη δεν ήταν ποτέ το σέξι θηλυκό της εποχής ούτε το κορίτσι-πειρασμός, αλλά μια ταλαντούχα ηθοποιός που αρεσκόταν να πειραματίζεται με τα εκκεντρικά στιλ γεννώντας στην πορεία ένα στιλιστικό πρότυπο που πολλά κορίτσια έσπευσαν να μιμηθούν. Χίπισσα, φρικιό, πανκ και άλλα πολλά (και όλα μαζί), η Παγκράτη φορούσε ξανθό πλατινέ μαλλί, φράντζα που μπλόκαρε την όραση ή μεγάλους φιόγκους στα μαλλιά, πλαισιώνοντας τις εμφανίσεις της με φωσφοριζέ κολάν, ελαστικά κορμάκια ή δερμάτινα μηχανόβιου δημιουργώντας ένα σύμβολο μόδας της περιόδου. Όπως θυμόμαστε, η Ρένα Παγκράτη βρέθηκε νεκρή στο διαμέρισμά της αφήνοντας πίσω μια λιτή επιστολή για το πόσο την είχαν λησμονήσει όλοι, αν και αυτό δεν είναι αλήθεια, όχι τουλάχιστον με τον τρόπο που το εννοούσε εκείνη. Πάντα θα τη θυμάται το ελληνικό κοινό ως έναν άνθρωπο ευαίσθητο και αυθεντικό που έλαμψε σαν κομήτης στη showbiz και έχασε τελικά τη μάχη με το σκληρό πρόσωπο της καθημερινότητας. Αυτό το διψασμένο για χαρά και δουλειά κορίτσι μάς τραγουδάει ακόμα από ψηλά πως «είναι φάση το αγόρι» όπως μόνο εκείνη ήξερε…

Πρώτα χρόνια

Η Ρένα Παγκράτη γεννιέται στις 13 Μαρτίου 1949 στη Δάφνη της Αθήνας μέσα σε οικογένεια κερκυραϊκής καταγωγής. Για τις πρώτες στιγμές της ζωής της δεν είναι και πολλά γνωστά, μέχρι να παίξει τουλάχιστον στα μέσα της δεκαετίας του 1960 στις ταινίες του Γιώργου Αρίωνα «Η γέφυρα της ευτυχίας» και «Όταν η ευτυχία προστάζει» (1964 αμφότερες) και να χαρακτηριστεί από την εγχώρια κινηματογραφία ως παιδί-θαύμα! Μέχρι τότε είχε βέβαια μπόλικα χρονάκια στην πλάτη της στο θεατρικό σανίδι, αφού ήδη από 11 χρονών έπαιζε σταθερά σε παραστάσεις παιδικού θεάτρου. Οι μεγαλύτερες στιγμές της στην τρυφερή αυτή περίοδο θα έρθουν το 1961, όταν θα περιληφθεί στον θίασο της Έλλης Λαμπέτη, και το 1962, όταν θα βρεθεί στο Εθνικό Θέατρο να πλαισιώνει τον Αλέξη Μινωτή και την Κατίνα Παξινού! Ο χαρακτηρισμός «παιδί-θαύμα» ήταν ομολογουμένως δικαιολογημένος για τη μικρή σταρ, που μεγαλώνοντας έκανε όνειρα για μεγάλη καριέρα έχοντας ήδη βάλει γερές βάσεις γι’ αυτό. Την ώρα που σπουδάζει λοιπόν υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Θεοδοσιάδη, έρχεται η μεγαλύτερη επιτυχία της περιόδου, όταν συμμετέχει στα 20 της στη θρυλική και μακρόβια ραδιοφωνική εκπομπή «Τα παραμύθια της θείας Λένας» με την Αντιγόνη Μεταξά-Κροντηρά, ένα πρόγραμμα που άφησε τη δική του εποχή…

Το διακριτικό φαινόμενο της showbiz

Μεγαλώνοντας, η πολυτάλαντη Παγκράτη θέλησε να ασχοληθεί με πολλά και διάφορα, καθώς τα όνειρά της ήταν ποικίλα. Κι έτσι το 1974 θα βρεθεί μέλος της θρυλικής μπάντας «Νοστράδαμος», κατά την τελευταία της φάση πριν από την οριστική διάλυσή της. Παρά το γεγονός ότι η καριέρα της στο ροκ πεντάγραμμο δεν έμελλε να μακροημερεύσει, μια νέα σταδιοδρομία στον κινηματογράφο είναι έτοιμη να ξεκινήσει, καθώς ο Δαλιανίδης θα την ανακαλύψει ως μέλος των «Νοστράδαμος» και θα της προτείνει το συμβόλαιο για τη δουλειά που θα της άνοιγε διάπλατα τις πόρτες του ελληνικού θεάματος: να παίξει τη χίπισσα Κάθριν στο λατρεμένο σίριαλ «Λούνα Παρκ»! Η αξέχαστη τηλεοπτική σειρά που προβαλλόταν ως το 1981 έκανε την Παγκράτη πρώτο όνομα της τηλεόρασης, δίνοντάς της το πασπαρτού για να κάνει ό,τι θελήσει. Και η αλήθεια είναι ότι θέλει πολλά: παίζει επιθεώρηση στο θέατρο, κάνει δισκογραφία και ονειρεύεται το πέρασμα στο σινεμά. Το 1976, για παράδειγμα, θα τη βρει να διασκευάζει στα ελληνικά αγαπημένα τραγούδια της Eurovision πλάι στον Ρόμπερτ Ουίλιαμς, τον Τάκη Αντωνιάδη και την Μπέσσυ Αργυράκη.

Η Παγκράτη μεταπήδησε στο σινεμά το 1979 με την ταινία «Γυναίκες στα Όπλα», επαναλαμβάνοντας την επιτυχία του ξανθού σαχλοκούδουνου που τόσο είχε αγαπήσει το ελληνικό κοινό στο «Λούνα Παρκ». Το ατίθασο ξανθό παρτσακλό της μεγάλης και μικρής οθόνης είχε μόλις γεννηθεί! Είμαστε πια στην εποχή του ανάλαφρου εμπορικού σινεμά και οι ρόλοι για την Παγκράτη έρχονται βροχή: «Ξεβράκωτος Ρωμιός» (1980), «Η Μανούλα, το Μανούλι και ο Παίδαρος» (1982) κ.λπ.

Η Ρένα ξανασυνεργάζεται με τον Δαλιανίδη στα τέλη της εποχής του εμπορικού κινηματογράφου και μετατρέπεται αίφνης σε μια από τις πριγκίπισσες των φτηνών καλτ παραγωγών των αρχών της δεκαετίας του 1980, με τίτλους που κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει: «Βασικά καλησπέρα σας» (1982), «Καμικάζι αγάπη μου» (1983) και «Έλα να αγαπηθούμε ντάρλινγκ»! Η Παγκράτη παίζει, τραγουδά και κάνει λίγο πολύ τα πάντα, γεννώντας ένα πραγματικό είδωλο της εποχής. Οι συνεργασίες της με τους άλλους σταρ μένουν θρυλικές και σφραγίζουν την περίοδο…

Παρά τη λαοφιλία της βέβαια, η γενική επικράτηση της βιντεοκασέτας στα μέσα των ’80s θα σημάνει και το προοδευτικό της τέλος. Πλέον δυσκολεύεται ολοένα και περισσότερο να βρει δουλειά και όταν το κάνει, οι βιντεοταινίες της περνούν σχετικά απαρατήρητες μέσα στον ορυμαγδό του VHS. Ξεχωρίζει ίσως η ταινία «Οι σκληρές της πενιάς και του ροκ» (1986), όπου παίζει τη ροκού. Η τελευταία της βιντεοκασέτα είναι πιθανότατα «Η Μαντόνα από τη Δραπετσώνα» του 1989… Με το σινεμά να είναι πια μια μακρινή ανάμνηση, η Ρένα Παγκράτη μπαίνει στη δύσκολη επαγγελματικά δεκαετία του 1990 επιστρέφοντας στη δισκογραφία και τις ζωντανές εμφανίσεις σε νυχτερινά κέντρα. Βγάζει ένα προσωπικό άλμπουμ το 1992, «Της αγάπης το παιχνίδι», κάνει μια guest star εμφάνιση στην αλησμόνητη «Λάμψη» του Φώσκολου, οργώνει τα θέατρα της επαρχίας και αυτά είναι λίγο πολύ όλα.

Το τέλος

Οι εφημερίδες θα ξανασχοληθούν με τη Ρένα Παγκράτη στις 25 Ιουνίου 1998, όταν θα δώσει τέλος στη ζωή της με υπερβολική κατανάλωση χαπιών. Φαρμακευτική δηλητηρίαση είναι το επίσημο ανακοινωθέν για τους τίτλους τέλους της ζωής της, με τις υποθέσεις για την αυτοκτονία της να δίνουν και να παίρνουν. Η Παγκράτη αφήνει ένα σημείωμα για τους λόγους του απονενοημένου διαβήματός της και επικαλείται τον πρόωρο θάνατο της καριέρας της και τη λησμονιά της απ’ όλους. Η καλοσυνάτη Ρένα δεν άντεξε μια ζωή μακριά από τα φώτα της showbiz, κι αυτό το προσωπικό αδιέξοδο το προσυπέγραψαν οι λίγοι που τη γνώριζαν καλά. Ο Μάκης Δελαπόρτας δήλωσε σχετικά: «Η Ρένα Παγκράτη είχε φτάσει στα 49, είχε μείνει άνεργη, είχαν πεθάνει οι γονείς της και είχε χάσει τον αγαπημένο της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα … Δεν μπορούσε να ακολουθήσει και την εποχή της σωστά. Της λέγαμε όλοι ότι έχει ένα συγκεκριμένο στιλ που πρέπει να αλλάξει, δεν ήταν εύκολο. Πολλοί δεν μπόρεσαν να το κάνουν». «Είναι η πρώτη φορά που το λέω αυτό, με τη Ρένα Παγκράτη πήγαμε μαζί σε ένα κατάστημα καλλυντικών για να πιάσει δουλειά. Δεν έφταιξαν οι άνθρωποι, όμως δεν μπόρεσαν να συνειδητοποιήσουν πόσο ανάγκη μπορεί να είχε αυτή η κοπέλα να βρει δουλειά. Δεν την πίστεψαν… Ο Δαλιανίδης μου είπε τότε ότι θα της πληρώνει αυτός το ενοίκιο. Η Άννα Φόνσου μου είπε θα κοιτάξω να της βγει μια σύνταξη αναπηρική, όμως δεν μπορείς να βγάλεις σύνταξη σε έναν άνθρωπο που έχει ψυχολογικά. Έτσι αποφάσισε να δώσει τέλος στη ζωή της. Αισθάνθηκα πάρα πολύ άσχημα και δε βγήκα ποτέ να μιλήσω, ενώ ήξερα τα πάντα. Επίσης ένας μεγάλος πρωταγωνιστής τής είχε υποσχεθεί πως θα τη βοηθήσει, θα της πήγαινε λεφτά, δεν της τα πήγε ποτέ. Αυτό ίσως ήταν και η αφορμή που είπε ‘‘δεν μπορώ να περιμένω τίποτα από κανέναν. Τέλος!’’»… Ο ανιψιός της Γιάννης Γραμματικός είπε πολύ αργότερα για τα αίτια της αυτοκτονίας: «Είναι ψέματα ότι πεινούσε και δεν είχε χρήματα. Είχε κάνει το κουμάντο της … Αποφεύγουμε τόσα χρόνια να μιλήσουμε ως οικογένεια γιατί θέλουμε να προφυλάξουμε τη μνήμη της … Η θεία μου είχε μεγάλο άγχος με τη δουλειά της. Προσπαθούσε μέσω αυτής να ξεφύγει. Είχε κάνει πολλές προσπάθειες να ενταχθεί σε κάποιες σειρές. Τελευταία φορά είχε παίξει σε ένα επεισόδιο στη ‘‘Λάμψη” του Φώσκολου. Έβλεπε, λοιπόν, ότι δεν της έδιναν ρόλους και είχε απογοητευτεί. Θα έλεγα ότι είχε πάθει κατάθλιψη εξαιτίας αυτού. Η δουλειά της ήταν το φως της. Συχνά πυκνά έλεγε: “Τι γίνεται με εμένα; Ήρθε το τέλος; Δεν με θέλουν πλέον; Δεν θα ξαναπαίξω;”». «Απ’ ό,τι ξέρω από τη μητέρα μου, εκτός από την ανεργία που βίωνε, υπήρχε και ένα ερωτικό ζήτημα το οποίο της δημιούργησε όλα αυτά. Την είχε καταβάλει, την είχε εξουθενώσει … Τα αισθηματικά της Ρένας ήταν λίγο μπερδεμένα γιατί πολλοί ήθελαν να την αγαπήσουν, όμως δεν ξέρω πόσο ήθελαν την αγάπη της. Γιατί γενικά έβλεπαν το όνομα Ρένα και δεν έβλεπαν τον άνθρωπο Ρένα». Η 49χρονη Παγκράτη κηδεύτηκε στο Νεκροταφείο του Βύρωνα… Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr