Η πορεία του Αλέξη Τσίπρα στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ: Πήρε το κόμμα από το 4,13%, και το πήγε στο 36,3% πριν τις ακόλουθες δεινές ήττες

Δεκαπέντε χρόνια στην προεδρία του κόμματος παρέμεινε ο Αλέξης Τσίπρας και στο μεσοδιάστημα αυτό ο πολιτικός φορέας του οποίου ηγήθηκε, μετασχηματίστηκε αρκετές φορές ακόμη και σε επίπεδο ονόματος, καθώς ο Συνασπισμός της Αριστεράς, των Κινημάτων μετεξελίχθηκε μαζί με άλλους ανάλογης ιδεολογίας σχηματισμούς σε Συνασπισμό της Ριζοσπαστικής Αριστεράς και ακολούθως σε ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία.

Το κόμμα κατήλθε με τον ίδιο επικεφαλής, σε συνολικά 8 εθνικές εκλογές όπου σταδιακά αύξανε τα ποσοστά του με κορύφωση τον Ιανουάριο του 2015 που ορκίστηκε πρωθυπουργός, και ακολούθως ξεκίνησε η πτώση. Ειδικότερα, στις βουλευτικές εκλογές του 2009 το κόμμα είχε πάρει μόλις 4,13%, στις πρώτες εκλογές του 2012 πήγε στο 16,78% στις δεύτερες του ίδιου έτους στο 26,89%, στις πρώτες του 2015 στο 36,34% που ήταν και η κορύφωση και ύστερα άρχισε να μειώνει τα ποσοστά. Στις δεύτερες εκλογές του 2015 έλαβε 35,46% το 2019 31.53%, τον περασμένο Μάιο 20,07% και την περασμένη Κυριακή 17,83%.

Η ημέρα που έγινε πρόεδρος

Όλα αυτά τα χρόνια συνέβησαν πολλά στα οποία πάντα είχε ως μόνιμο συνοδοιπόρο τη σύντροφό του, Μπέτυ Μπαζιάνα. Πρόεδρος του Συνασπισμού εξελέγη στο 5^ο συνέδριο του κόμματος, στις 10 Φεβρουαρίου του 2008 με 840 ψήφους (70,4%) έναντι 342 του Φώτη Κουβέλη (28,7%). Ήταν μόλις 33 ετών. Ο νεότερος αρχηγός πολιτικού κόμματος στην ιστορία της μεταπολεμικής Ελλάδας.

Στις ευρωεκλογές του 2009, ο ΣΥΡΙΖΑ απέσπασε το 4,7% των ψήφων, ποσοστό χαμηλότερο από εκείνο των προηγούμενων εθνικών εκλογών, κάτι που συνέβαινε για πρώτη φορά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ξεσπάσουν εσωκομματικές διαφωνίες. Τον Αύγουστο, μετά από εισήγηση του γραμματέα του Συνασπισμού, Δημήτρη Βίτσα, ο Τσίπρας έκανε πρόταση για έκτακτο συνέδριο που θα έκρινε το ζήτημα της ηγεσίας, η οποία όμως απορρίφθηκε από τα αρμόδια όργανα.

Στις εκλογές του Οκτωβρίου 2009 ο ΣΥΡΙΖΑ μπήκε στη Βουλή με 4,6%, με τον Τσίπρα να εκλέγεται βουλευτής για πρώτη φορά (Α΄ Αθηνών) κι ταυτόχρονα -ομόφωνα- πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας.

Η διάσπαση του Συνασπισμού

Τα αποτελέσματα των εκλογών θεωρήθηκαν μεγάλη αποτυχία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τέσσερις βουλευτές της «Ανανεωτικής Πτέρυγας» του Συνασπισμού να αποχωρούν από την ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, με πρωτοστάτη τον Φώτη Κουβέλη. Οι συγκεκριμένες κινήσεις αποτέλεσαν ιστορικό γεγονός για τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς τα μέλη αυτά θεωρούνταν ως αναπόσπαστο κομμάτι της κοινοβουλευτικής ομάδας. Ο Τσίπρας χαρακτήρισε τις αποχωρήσεις ως «παραδοξότητες».

Η άνοδος στις εκλογές του 2012

Αξιοποιώντας τη λαϊκή δυσαρέσκεια για τις «πολιτικές του Μνημονίου», που από πολλούς θεωρούντο ως επιβλαβείς για την οικονομία της χώρας, ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Μαΐου 2012 έλαβε ποσοστό 16,78%, επιτυγχάνοντας ένα ιστορικό ρεκόρ στα μεταπολιτευτικά εκλογικά χρονικά της Ελλάδας για κόμμα της Αριστεράς. Ο νεαρός πολιτικός χαρακτήρισε την επιτυχία αυτή ως μια «ειρηνική επανάσταση» και δήλωσε ότι οι Έλληνες ζήτησαν με την ψήφο τους μια «Κυβέρνηση της Αριστεράς». Στις εκλογές αυτές ήταν υποψήφιος στην εκλογική περιφέρεια της Αχαΐας όπου και εξελέγη.

Τις επόμενες ημέρες, τα διεθνή Μέσα έστρεψαν για πρώτη φορά τα φώτα τους στον Αλέξη Τσίπρα, παρουσιάζοντας πορτραίτα του. Μετά τις εκλογές του Μαΐου 2012, τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ ανέβηκαν κι άλλο στις δημοσκοπήσεις, σε ορισμένες από τις οποίες εμφανιζόταν ως πρώτο κόμμα. Λόγω αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης, προκηρύχθηκαν νέες εκλογές για τις 17 Ιουνίου, για τις οποίες οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι θα εξελίσσονταν σε μονομαχία μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας και του ΣΥΡΙΖΑ.

Παράλληλα, η κεντροαριστερή βρετανική εφημερίδα Guardian, εμφάνιζε τον Αλέξη Τσίπρα ως ένα από τα φαβορί των εκλογών, χωρίς να παραλείπει όμως να αναφέρει ότι κατηγορείται για δημαγωγία και λαϊκισμό. Τελικά, στις επαναληπτικές εκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ κατετάγη δεύτερο κόμμα (26,89%) με διαφορά μικρότερη των 3 μονάδων από τη ΝΔ, η οποία σχημάτισε κυβέρνηση συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ.

Τον Ιούλιο του 2013 πραγματοποιείται το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ως ενιαίου πλέον πολιτικού κόμματος, κατά το οποίο εξελέγη πρόεδρος με ποσοστό 74%.

Η πορεία προς την εξουσία

Εν όψει των εκλογικών αναμετρήσεων του 2014 (αυτοδιοικητικές εκλογές και ευρωεκλογές), ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε να αναβαθμίσει την σημασία του αποτελέσματος, προσδίδοντάς του χαρακτήρα δημοψηφίσματος, μια πολιτική απόφαση που δέχτηκε να ακολουθήσει και η πλευρά του Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά. Παράλληλα, τον Δεκέμβριο του 2013, το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς επέλεξε τον Αλέξη Τσίπρα ως υποψήφιο για τη θέση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κομισιόν.

Ο ΣΥΡΙΖΑ κατέλαβε την πρώτη θέση στις ευρωεκλογές (26,56% έναντι 22,72% της ΝΔ) και κέρδισε τις περιφέρειες Αττικής και Ιονίων Νήσων. Όμως τα υψηλά, σε σχέση με τις δημοσκοπήσεις, ποσοστά της Ελιάς – Δημοκρατική Παράταξη (νυν ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής) και η επικράτηση της ΝΔ σε περισσότερες περιφέρειες και δήμους της χώρας θεωρήθηκαν ικανοποιητικά αποτελέσματα από την δικομματική πλέον κυβέρνηση. Ως εκ τούτου, η ισχύς της πρότασης για άμεσες εθνικές εκλογές αποδυναμώθηκε.

Τον Σεπτέμβριο του 2014 παρουσίασε σε ομιλία του στη ΔΕΘ το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ («Πρόγραμμα Θεσσαλονίκης»), που συνίστατο στη διαπραγμάτευση του ελληνικού δημόσιου χρέους και μία δέσμη πολιτικών και οικονομικών μέτρων, το κόστος εφαρμογής των οποίων υπολογίστηκε από το κόμμα σε 11,3 δισ. ευρώ και από το Υπουργείο Οικονομικών σε 17 έως 27 δισ.

Πρωθυπουργός της χώρας

Στις βουλευτικές εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ αναδείχθηκε πρώτο κόμμα με 36,3% και 149 έδρες. Το πρωί της επομένης, ο κ. Τσίπρας συναντήθηκε με τον Πάνο Καμμένο, πρόεδρο των Ανεξάρτητων Ελλήνων, ο οποίος ανακοίνωσε την πρόθεση συνεργασίας για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Την ίδια μέρα συναντήθηκε και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια, που του έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης και τον όρκισε Πρωθυπουργό.

Η πρώτη του κίνηση μετά την ορκωμοσία του, ήταν η απότιση φόρου τιμής στους εκτελεσθέντες στο σκοπευτήριο της Καισαριανής και την επόμενη σχηματίστηκε κυβέρνηση.

Κατά την πρώτη συνάντηση του νέου υπουργικού συμβουλίου, ο Τσίπρας δήλωσε ότι οι προτεραιότητες της κυβέρνησής του είναι η καταπολέμηση της «ανθρωπιστικής κρίσης» στην Ελλάδα, οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και η εφαρμογή των υποσχέσεων του ΣΥΡΙΖΑ, όπως η κατάργηση των πολιτικών ιδιωτικοποίησης της προηγούμενης κυβέρνησης.

Οι δύσκολες διαπραγματεύσεις

Στις 3 Φεβρουαρίου 2015, πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στον Ιταλό ομόλογό του, Ματέο Ρέντσι, στη Ρώμη. Διεξήγαγαν κοινή συνέντευξη Τύπου εκφράζοντας ανησυχίες σχετικά με τα μέτρα λιτότητας που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Έλληνας πρωθυπουργός δήλωσε ότι η ανάπτυξη είναι ο μόνος τρόπος για να βγούμε από την οικονομική κρίση. Ο Τσίπρας επίσης ταξίδεψε στη Μόσχα, στις 8 Απριλίου, σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει την στήριξη της ρωσικής κυβέρνησης και στις 22 Ιουνίου, παρουσίασε μια νέα ελληνική πρόταση στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., η οποία περιελάμβανε την σταδιακή αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67 έτη και τον περιορισμό της πρόωρης συνταξιοδότησης. Προσφέρθηκε επίσης να μεταρρυθμίσει το σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας για να καθορίσει το βασικό επιτόκιο στο 23%.

Το δημοψήφισμα

Στις 26 Ιουνίου του 2015, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να προχωρήσει στη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, το οποίο ενέκριναν 178 βουλευτές και προκηρύχθηκε από τη Βουλή στις 28 Ιουνίου 2015. Στις 29 Ιουνίου οι ελληνικές τράπεζες παρέμειναν κλειστές, ώστε να επιβληθεί έλεγχος κεφαλαίων και η διαπραγμάτευση των μετοχών και των ομολόγων στην Ελλάδα σταμάτησε. Το δημοψήφισμα, που διεξήχθη στις 5 Ιουλίου 2015, είχε το ερώτημα εάν έπρεπε να εγκριθούν τα μέτρα λιτότητας που απέστειλαν με τη μορφή τελεσιγράφου οι δανειστές στην κυβέρνηση. Ο ίδιος, ο Τσίπρας, πήρε σαφή θέση υπέρ του «ΟΧΙ». Στις 3 Ιουλίου, κατά τη διάρκεια της κεντρικής συγκέντρωσης στην πλατεία Συντάγματος μπροστά στο κοινοβούλιο, απέρριψε τις προειδοποιήσεις ορισμένων ηγετών ότι ένα «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα θα μπορούσε να οδηγήσει την Ελλάδα να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν 61,31% υπέρ του «ΟΧΙ».

Τρίτο μνημόνιο

Μετά από εφτά ημέρες διαπραγμάτευσης, στις 13 Ιουλίου 2015, ο Τσίπρας κατέληξε σε συμφωνία με τους δανειστές. Η Ελλάδα έλαβε δάνειο ύψους έως 86 δισ. ευρώ, το οποίο παραδόθηκε σταδιακά από τον Αύγουστο του 2015 μέχρι τον Ιούνιο του 2018. Σε αντάλλαγμα, έπρεπε να αυξήσει τον ΦΠΑ, να μεταρρυθμίσει το συνταξιοδοτικό σύστημα, να διασφαλίσει την ανεξαρτησία της ΕΛΣΤΑΤ, να μειώσει αυτόματα τις δημόσιες δαπάνες για να πάρει πρωτογενή πλεονάσματα, να μεταρρυθμίσει τη δικαιοσύνη, να ακολουθήσει τις μεταρρυθμίσεις που πρότεινε ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, να ανακαλέσει τους νόμους που ψήφισε ο Τσίπρας, εκτός από τον νόμο που αφορά την «ανθρωπιστική κρίση», να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες, να ιδιωτικοποιήσει 50 δισεκατομμύρια περιουσιακά στοιχεία του κράτους και να μειώσει το κόστος του δημόσιου τομέα. Σε αντάλλαγμα, η Ελλάδα έλαβε το πακέτο Γιούνκερ (35 δισ. ευρώ), που προορίζονταν να βοηθήσει στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Στις 14 Αυγούστου, το ελληνικό κοινοβούλιο υποστήριξε τη νέα συμφωνία διάσωσης της χώρας, αν και περισσότεροι από 40 βουλευτές από τον ΣΥΡΙΖΑ ψήφισαν κατά της συμφωνίας. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Τσίπρας στηρίχθηκε στη ψήφιση του μνημονίου σε άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης (Νέα Δημοκρατία, Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα και Ποτάμι).

Μετά από αίτημα της πλειοψηφίας των μελών της, στις 30 Ιουλίου συνεδρίασε η ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ, όπου ο Τσίπρας πρότεινε τη διεξαγωγή έκτακτου συνεδρίου του κόμματος το Σεπτέμβριο και όχι την άμεση σύγκλησή του τον Αύγουστο, όπως πρότεινε η Αριστερή Πλατφόρμα. Η πρόταση του Τσίπρα έγινε αποδεκτή με μεγάλη πλειοψηφία.

Νέες εκλογές σε λίγους μήνες

Τον Αύγουστο του 2015, ανακοίνωσε σε τηλεοπτικό διάγγελμα την παραίτηση της κυβέρνησης, με σκοπό τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών τον επόμενο μήνα. Μετά την αποτυχία των κομμάτων της αντιπολίτευσης να σχηματίσουν κυβέρνηση, υπηρεσιακή πρωθυπουργός της Ελλάδας ανέλαβε η πρόεδρος του Αρείου πάγου, Βασιλική Θάνου. Αυτή η απόφαση προκάλεσε την αποχώρηση μελών της κυβέρνησης και βουλευτών από τον ΣΥΡΙΖΑ και την προσχώρηση πολλών από αυτών στη Λαϊκή Ενότητα.

Δεύτερη πρωθυπουργία

Στις εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 20 Σεπτεμβρίου 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ αναδείχθηκε και πάλι πρώτο κόμμα, αυτήν τη φορά με ποσοστό 35,5% και 145 έδρες και συνεργάστηκε ξανά με τους ΑΝΕΛ, σχηματίζοντας κυβέρνηση υποστηριζόμενη από 155 βουλευτές. Από τον Ιούνιο του 2018 και έπειτα, λόγω ανεξαρτητοποιήσεων, η κυβερνητική πλειοψηφία αποτελούνταν από 152 συνολικά βουλευτές.
Στις 22 Οκτωβρίου 2015, η ανώτερη υπάλληλος είσπραξης φόρου της Ελλάδας, Κατερίνα Σαββαΐδου, απολύθηκε από το υπουργικό συμβούλιο, ύστερα από εισήγηση του πρωθυπουργού, λόγω άσκησης ποινικής δίωξης για δύο υποθέσεις, για μια εκ των οποίων απαλλάχθηκε αργότερα. Εκείνη την περίοδο, τα μέτρα που είχε ψηφίσει η κυβέρνηση προκάλεσαν αντιδράσεις. Οι αγρότες απειλούσαν να φέρουν τους ελκυστήρες τους στην Αθήνα και οι φαρμακοποιοί έκαναν απεργίες.

Στις 18 Νοεμβρίου 2015, ο Τσίπρας, ως ο πρώτος πρωθυπουργός της Ελλάδας που επισκέπτεται την τουρκική επαρχία Αιγαίου της Σμύρνης από τις ημέρες της Μικρασιατικής Καταστροφής, συναντήθηκε με τον Τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου. Εκεί, συμφώνησαν να συνεργαστούν και ότι θα υπάρξει τεχνική συνεργασία μεταξύ των Ελλήνων και των τουρκικών παράκτιων φρουρών.

Στις 8 Μαΐου 2016, η Βουλή ενέκρινε νέα μέτρα λιτότητας που περιελάμβαναν την αύξηση των φόρων για τους μεσαίους και υψηλού επιπέδου εισοδηματίες και την πραγματοποίηση περικοπών που θα εξοικονομούσαν περίπου το 3% του ΑΕΠ της Ελλάδας. Οι μεταρρυθμίσεις περιλάμβαναν επίσης την κατάργηση των εκπτώσεων φόρου προστιθέμενης αξίας, τη μείωση των συντάξεων και την αύξηση της απορρύθμισης. Στις 22 Μαΐου 2016, πέρασε περαιτέρω μέτρα λιτότητας. Η νομοθεσία περιλάμβανε μια διάταξη για μέτρα «έκτακτης ανάγκης», συμπεριλαμβανομένων των περικοπών των μισθών και των συντάξεων, που θα τίθονταν σε εφαρμογή αυτομάτως, εάν οι δημοσιονομικοί στόχοι δεν είχαν εκπληρωθεί το επόμενο έτος. Οι φόροι επί των τσιγάρων, του καφέ και της μπίρας αυξήθηκαν επίσης, ενώ ένας μη δημοφιλής φόρος περιουσίας αναδιαρθρώθηκε για να αυξήσει τα έσοδα από μεγαλύτερα κτίρια. Επίσης, δημιουργήθηκε ένας νέος οργανισμός ιδιωτικοποίησης, ο οποίος θα είχε 99ετή θητεία για την ανάπτυξη και πώληση κρατικής ιδιοκτησίας. Ο Τσίπρας υπερασπίστηκε την υιοθέτηση νέων φορολογικών μέτρων, δηλώνοντας: «Η άνοιξη μπορεί να έχει σχεδόν τελειώσει, αλλά προσβλέπουμε σε μια οικονομική άνοιξη και μια επιστροφή στην ανάπτυξη φέτος».

Η συνάντηση με τον Τραμπ

Στις 17 Οκτωβρίου του 2017, ο Τσίπρας συναντήθηκε με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσινγκτον. Ο ένοικος του Λευκού Οίκου είπε στον Έλληνα πρωθυπουργό ότι υποστηρίζει ένα σχέδιο «υπεύθυνης ελάφρυνσης του χρέους» για την Ελλάδα. Μπροστά στο Λευκό Οίκο, ο κ. Τραμπ δήλωσε ότι ο αμερικανικός λαός «στέκεται με τον ελληνικό λαό καθώς ανακάμπτει από την οικονομική κρίση».

Στις 22 Ιουνίου 2018, ο Τσίπρας ανακοίνωσε την οριστική έξοδο από τη δανειακή σύμβαση στις 20 Αυγούστου 2018,[74] καθώς και τη λήξη του μηχανισμού στήριξης της χώρας, αλλά με πολυετή επιτήρηση. Με τη νέα συμφωνία, η Ελλάδα πέρασε σε ένα νέο καθεστώς το οποίο απομάκρυνε τις ασφυκτικές ανάγκες χρηματοδότησης. Επίσης, ο Τσίπρας χαριτολογώντας στην εκδήλωση που έλαβε χώρα στο Ζάππειο, εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη πολιτική του καριέρα με γραβάτα τονίζοντας ότι: «Έχω μία δυσκολία αλλά θα το συνηθίσω. Τα στοιχήματα είναι για να υλοποιούνται, όταν κερδίζονται».

Κόμματα του εξωτερικού και Ευρωπαίοι ηγέτες χαιρέτισαν τη συμφωνία και μίλησαν για πρόοδο της Ελλάδας. Αντίθετα, τα εγχώρια κόμματα της αντιπολίτευσης κατέκριναν έντονα τη συμφωνία, ενώ έκαναν λόγο για αυστηρή επιτήρηση και συμβόλισαν την έξοδο ως νέο μνημόνιο για τη χώρα.

Η Συμφωνία των Πρεσπών

Ακόμη και σήμερα, κατά τη δήλωση παραίτησής του από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, ο . Τσίπρας έκανε ειδική μνεία στη Συμφωνία των Πρεσπών που θεωρεί ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματά της κυβέρνησής του. Από τις 20 Οκτωβρίου 2018 που ήταν πρωθυπουργός, είχε αναλάβει παράλληλα και το Υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο παρέδωσε στον Γιώργο Κατρούγκαλο μετά τον ανασχηματισμό τον Φεβρουάριο του 2019. Εκείνο το έτος η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ολοκλήρωσε την επίλυση του ζητήματος της ονομασίας της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, που πήρε το όνομα Βόρεια Μακεδονία. Σύσσωμη η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ τάχθηκε ανοιχτά υπέρ της ονομασίας με τον όρο Μακεδονία και υπερψήφισε τη συμφωνία, αλλά κόμματα της αντιπολίτευσης και στελέχη των ΑΝΕΛ αντέδρασαν σε αυτό το σενάριο και άσκησαν έντονη κριτική στον Αλέξη Τσίπρα για τις επιλογές της κυβέρνησης.

Τον Ιούνιο του 2018 ο κ. Τσίπρας συμφώνησε με τον Ζόραν Ζάεφ για την αποδοχή της ονομασίας «Βόρεια Μακεδονία», που αποτέλεσε υποχώρηση των δύο πλευρών και ιστορική συνάντηση μεταξύ των δύο κρατών. Η συμφωνία υπογράφηκε στις Πρέσπες στις 17 Ιουνίου 2018. Ο Αμερικανικός και Ευρωπαϊκός τύπος, ηγέτες κρατών, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αλλά και όλα τα κόμματα του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, χαιρέτισαν τη συμφωνία Στις 25 Ιανουαρίου 2019, η Συνθήκη των Πρεσπών υπερψηφίστηκε στη Βουλή με 153 ψήφους.

Από την πρωθυπουργία αποχώρησε τον Ιούλιο του 2019 όταν το κόμμα του ηττήθηκε από τη Νέα Δημοκρατία και πρόεδρος της κυβέρνησης ανέλαβε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ακολούθησαν οι δύο απανωτές ήττες στις φετινές εθνικές εκλογές και εν τέλει η παραίτησή του από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία.