Τι θα κάνει ο Λαφαζάνης όταν έρθει η συμφωνία στη Βουλή

Σε ερώτημα του ενός εκατομμυρίου δολαρίων εξελίσσεται η στάση που θα τηρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ και οι διαφωνούντες στη συμφωνία που θα φέρει ο Αλέξης Τσίπρας στη Βουλή. Το ερώτημα δεν απασχολεί μόνο τον πρωθυπουργό αλλά σύσσωμο το πολιτικό σύστημα και τα ευρωπαϊκά και υπερατλαντικά κέντρα εξουσίας, καθώς τυχόν διαφωνία που θα συνοδευθεί με καταψήφισή της θα αποτελέσει θρυαλλίδα ραγδαίων πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων με άγνωστη κατάληξη.

Του Νίκου Ανδριόπουλου

Το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων και η διαφαινόμενη συμφωνία μονοπωλούν την Κεντρική Επιτροπή, η οποία συνεδριάζει αυτό το Σαββατοκύριακο και αναμένεται να ανεβάσει κατακόρυφα τους τόνους στο κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Από τη μία οι επικριτές των μέχρι στιγμής διαπραγματευτικών πρακτικών θα απευθύνουν έκκληση στον πρωθυπουργό να τηρήσει στο ακέραιο τις «κόκκινες γραμμές» της κυβέρνησης, υλοποιώντας στην ολοκληρία του το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, ενώ από την άλλη πλευρά, ο Αλέξης Τσίπρας θα παραθέσει ενδελεχώς το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων, την οριακή κατάσταση της οικονομίας και θα ζητήσει με μία επιβλητική ηγετική εμφάνιση να μπει ένα τέλος στην πολυφωνία που βλάπτει τις προσπάθειες του κυβερνητικού συνασπισμού.

Μία στρεβλή εντύπωση που έχει δημιουργηθεί είναι ότι ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και η Αριστερή Πλατφόρμα της οποίας ηγείται ο υπουργός ΠΑΠΕΝ είναι οι μόνοι στο ΣΥΡΙΖΑ που εκφράζουν τη διαφωνία τους για τη διαφαινόμενη συμφωνία, η οποία έρχεται σε αναντιστοιχία – μερική ή ολική μένει να φανεί από την ίδια τη συμφωνία – με τις προγραμματικές θέσεις της κυβέρνησης και το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, το οποίο έδωσε τη νίκη στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου.

Μέχρι στιγμής, την ώρα που ο πρωθυπουργός επιχειρεί να δώσει ένα τέλος στην δημοσιονομική ασφυξία που εκπορεύεται σύμφωνα με κύκλους της κυβέρνησης από τα «σκληρά» κέντρα της Ευρώπης που λειτουργούν ως δορυφόροι του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ «βράζει» εν αναμονή του περιεχομένου της συμφωνίας.

Ο προβληματισμός που επικρατεί σε μεγάλο μέρος του κόμματος της Κουμουνδούρου έχει φανεί τόσο στις δημόσιες τοποθετήσεις στελεχών και βουλευτών όσο και από τις συνεδριάσεις των κομματικών οργάνων, οι οποίες ειδικά το τελευταίο χρονικό διάστημα χαρακτηρίζονται από έντονη εσωστρέφεια.

Ωστόσο, οι σχέσεις του πρωθυπουργού με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη χαρακτηρίζονται πολύ καλές, με τον κ. Τσίπρα να αναγνωρίζει το γεγονός ότι ο υπουργός ΠΑΠΕΝ κινείται αυστηρά εντός των κομματικών γραμμών και των συλλογικών αποφάσεων των οργάνων του ΣΥΡΙΖΑ, με αποτέλεσμα να έχουν συχνές επαφές. Σε αυτή την καλή σχέση και τον αλληλοσεβασμό οφείλεται και το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός καλεί ξεχωριστά στο Μέγαρο Μαξίμου τον Παναγιώτη Λαφαζάνη για ενημέρωση πριν από κάθε σημαντική απόφαση, η οποία ενδεχομένως να προκαλέσει αντιδράσεις.

Αυτό που ωστόσο είναι ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο για το ΣΥΡΙΖΑ είναι η προέλευση της κριτικής που αν και στο μεγάλο ποσοστό της προέρχεται από τις συνιστώσες που βρίσκονται κάτω από τη σκέπη της Αριστερής Πλατφόρμας, δεν περιορίζονται μόνο εκεί αλλά διευρύνονται και σε μεμονωμένους βουλευτές πέραν του «λαφαζανικού μπλοκ».

Μπορεί μέχρι στιγμής όλες οι τοποθετήσεις των «λοχαγών» του Παναγιώτη Λαφαζάνη να επαναφέρουν τις κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης, ζητώντας ακόμα και ρήξη με τους δανειστές, ή και προκρίνοντας την επιστροφή σε εθνικό νόμισμα, όπως ο Κώστας Λαπαβίτσας με τον οποίο είναι σε ανοιχτή επικοινωνία, ωστόσο ο προβληματισμός για τη στάση των περίπου 25 βουλευτών που αριθμεί η Πλατφόρμα είναι διάχυτος.

«Ο έντιμος συμβιβασμός είναι κάτι αόριστο και χαρακτηρίζεται από… δημιουργική ασάφεια. Πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί για να φανεί κατά πόσο τηρούνται οι κόκκινες γραμμές για το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης» σημειώνει δηκτικά κορυφαίο στέλεχος της Αριστερής Πλατφόρμας.

Σε συζητήσεις τους πάντως, προεξοφλούν πως ακόμα και στο ενδεχόμενο καταψήφισης η συμφωνία θα περάσει με τις ψήφους της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του Ποταμιού.

Έτσι, τυχόν καταψήφιση της συμφωνίας, εάν κριθεί ότι δεν εντάσσεται στο πλαίσιο του «έντιμου συμβιβασμού» που προωθεί το Μέγαρο Μαξίμου, φέρνει την Αριστερή Πλατφόρμα στη δυσχερή θέση να οδηγήσει στην απώλεια της δεδηλωμένης του κυβερνητικού συνασπισμού, στρώνοντας το έδαφος για την υλοποίηση ενός σεναρίου κυβέρνησης Παπαδήμου που διακινείται ευρέως τον τελευταίο καιρό από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, όπως φάνηκε και από τις σχετικές δηλώσεις του Λεωνίδα Γρηγοράκου και του Κυριάκου Μητσοτάκη την περασμένη Τρίτη.

Παρά το γεγονός ότι το εν λόγω «φορτίο» είναι βαρύ, σε συζητήσεις μεταξύ των διαφωνούντων έχει ακουστεί και το ενδεχόμενο να «βγουν» μπροστά με ένα πλάνο για την επόμενη ημέρα της ρήξης με τους δανειστές.

Την ίδια ώρα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, πέραν της Αριστερής Πλατφόρμας, με τροχιοδεικτικά πυρά βάλλουν κατά των κυβερνητικών χειρισμών και το ενδεχόμενο «άτακτης υποχώρησης» και άλλοι βουλευτές. Η συνεργαζόμενη με το ΣΥΡΙΖΑ, Ραχήλ Μακρή με ανάρτησή της στο Facebook τόνισε την πρόθεσή της να ψηφίσει μόνο βάσει συνείδησης και όχι κομματικής πειθαρχίας, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο καταψήφισης. Οι «πασοκογενείς» Γιάννης Μιχελογιαννάκης και Αλέξης Μητρόπουλος κλιμακώνουν την κριτική τους κάνοντας λόγο για υποχωρήσεις της κυβέρνησης, ενώ την ίδια ώρα η Πρόεδρος της Βουλής, Ζωή Κωνσταντοπούλου αποτελεί ένα ολόκληρο κεφάλαιο… αντιπαράθεσης με το Μαξίμου, καθώς παρά τις όποιες διαψεύσεις, το κλίμα στο κυβερνητικό επιτελείο για τις πρωτοβουλίες της και την προσωπική πολιτική ρότα που φαίνεται να χαράζει, έχει προκαλέσει έντονο εκνευρισμό.

«Παρά τις όποιες αντιδράσεις και απειλές για καταψήφιση, τη στιγμή που θα έρθει η συμφωνία στη Βουλή και θα αποτελεί έναν έντιμο συμβιβασμό για τη χώρα, θα τεθούν όλοι προ των ιστορικών ευθυνών τους» σημειώνει κορυφαίο στέλεχος της κυβέρνησης, εκφράζοντας τη σιγουριά του ότι η συμφωνία θα εντάσσεται στο πλαίσιο του έντιμου συμβιβασμού και θα υπερψηφιστεί από όλους τους βουλευτές της Κουμουνδούρου.

Το ενδεχόμενο συντεταγμένης κίνησης των διαφωνούντων για καταψήφιση της συμφωνίας θεωρείται ότι συγκεντρώνει μικρές πιθανότητες. Ο σκληρός «κομματικός» Παναγιώτης Λαφαζάνης δύσκολα θα δώσει «ντιρεκτίβα» για την πτώση της κυβέρνησης. Ωστόσο συνομιλητές του σημειώνουν ότι κανείς, ούτε ο ίδιος, δεν μπορεί να εξασφαλίσει ότι βουλευτές που είναι στα «κάγκελα» θα ακολουθήσουν γραμμές σε μία τόσο κρίσιμη ψηφοφορία, εφόσον διαφωνούν με το περιεχόμενο της συμφωνίας. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα της συμφωνίας, τα οποία ωστόσο είναι ευμετάβλητα μέχρι να οριστικοποιηθούν οι όροι της, οι διαρροές εκτιμάται ότι θα υπάρξουν αλλά σε μικρό και διαχειρίσιμο αριθμό, χωρίς να δημιουργήσουν θέμα δεδηλωμένης στην κυβέρνηση.

Την ίδια ώρα ανώτατοι αξιωματούχοι εκλαμβάνουν σε αρκετές περιπτώσεις τις αντιπολιτευτικές φωνές μέσα από το ΣΥΡΙΖΑ ως πίεση για επιμονή στη σκληρή διαπραγματευτική γραμμή και όχι ως πραγματική έκκληση για ρήξη.

Πάντως, συνομιλητές του Αλέξη Τσίπρα στο Μέγαρο Μαξίμου έχουν εισηγηθεί την υιοθέτηση σκληρής στάσης απέναντι σε όσους καταψηφίσουν, παραπέμποντας με νόημα στο περίφημο «έθεσεν εαυτόν εκτός Κινήματος» του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος διέγραψε μεν κατά καιρούς 13 βουλευτές του αλλά στη διάρκεια μιας αρχηγικής θητείας 21 και πλέον ετών καθώς και στις εννέα διαγραφές βουλευτών του Κώστα Καραμανλή κατά τα τρία μόνο πρώτα χρόνια στην αρχηγία της ΝΔ…