«Είναι αλήθεια ότι μακρόχρονα και ουσιώδη προβλήματα δεν μπορούν να επιλυθούν σε μία νύχτα, είναι ανάγκη να εστιάσουμε στην επίλυση των προβλημάτων μέσα από τον διάλογο», ήταν η παραδοχή με την οποία ο στενός του συνεργάτης του Ταγίπ Ερντογάν και πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας Εγκεμέν Μπαγίς έκλεισε την τοποθέτησή του στην 1η ενότητα του Thessaloniki Summit 2018, με θέμα το γεωπολιτικό μέλλον των Βαλκανίων.
Αναφερόμενος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ο κ. Μπαγίς επισήμανε: «Ελλάδα και η Τουρκία είναι δύο γειτονικά κράτη που διαδραματίζουν κεντρικούς ρόλους στην περιοχή, έχουμε κοινή ιστορία, μα πιο σημαντικό έχουμε κοινό μέλλον».
Αναφερόμενος στο Κυπριακό, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, σημείωσε η Τουρκία συμμετείχε στις συναντήσεις που έγιναν στο Κρανς Μοντανά και «η θετική της προσέγγιση και πρόθεση που εξέφρασε, όπως και οι Τουρκοκύπριοι είναι σε γνώση σχεδόν του συνόλου της διεθνούς κοινότητας. Μόνο μία συμφωνία βασισμένη στον διάλογο και τη διπλωματία μπορεί να οδηγήσει σε μία βιώσιμη λύση στο Κυπριακό και η Τουρκία και η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσουν να εργάζονται στην κατεύθυνση αυτή», υπογράμμισε, εκτιμώντας, ωστόσο, ότι «στο θέμα της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων η επιμονή σε μονομερείς δραστηριότητες με στόχο την απομόνωση των Τουρκοκυπρίων του νησιού, σαφέστατα δεν θα είναι παραγωγική για τις μακροπρόθεσμες θετικές προσδοκίες μας σε ό,τι αφορά την περιοχή».
Σε ό,τι αφορά τα Δυτικά Βαλκάνια ο κ. Μπαγίς επισήμανε ότι η Τουρκία πλήρως και ενεργά υποστηρίζει την ενσωμάτωση των βαλκανικών χωρών στους ευρωατλαντικούς θεσμούς και στο πλαίσιο αυτό εξήγησε ότι «βλέπουμε τη συμφωνία των Πρεσπών ως ένα σημαντικό βήμα στην επίλυση του ονοματολογικού ζητήματος, υποστηρίζουμε πλήρως τον διάλογο Βελιγραδίου- Πρίστινας, έχοντας την πεποίθηση ότι η εξομάλυνση των σχέσεων Σερβίας- Κοσόβου είναι το κλειδί για τη σταθερότητα στα Βαλκάνια». «Επίσης, υποστηρίζουμε σθεναρά την ενότητα, εδαφική ακεραιότητα και σταθερότητα της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης και την ενσωμάτωσή της στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Παρόλα αυτά διάφοροι κύκλοι και δυστυχώς κάποιοι από αυτούς εταίροι μας, προσπαθούν σθεναρά να να προσδώσουν στην Τουρκία την ετικέτα του παράγοντα αποσταθεροποίησης στα Βαλκάνια. Αυτές οι προσπάθειες είναι ανεδαφικές και παράλογες, εκτός αν εξυπηρετούν άλλους σκοπούς και στόχους», κατέληξε.
Κ. Σμιθ: Το Ηνωμένο Βασίλειο αναγνωρίζει το δικαίωμα της δημοκρατίας της Κύπρου για την αξιοποίηση των πόρων»
Κάνοντας αναφορά στις επετειακές εκδηλώσεις του σαββατοκύριακου για τα 100 χρόνια από τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου η πρέσβης του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ελλάδα χαρακτήρισε αξιοσημείωτο πως «ερχόμαστε και συζητάμε για την ίδια περιοχή, με άλλη ατζέντα βασισμένη στη συνεργασία», αναγνωρίζοντας παρόλα αυτά πως η περιοχή παραμένει ευάλωτη, καθώς φαινόμενα όπως η διαφθορά δημιουργούν εύφορο έδαφος για το οργανωμένο έγκλημα, την παράνομη μετανάστευση, ενώ εθνικιστικές δυνάμεις στρέφονται κατά της σταθερότητας στην περιοχή.
Αναφερόμενη στην αύξηση της ρωσικής επιρροής στα Βαλκάνια και τις επιπτώσεις της στις ευρωατλαντικές σχέσεις υπογράμμισε τη δέσμευση της Βρετανίας σε ό,τι πρεσβεύει η συμμαχία του ΝΑΤΟ, ενώ εκφράστηκε θετικά για την πρωτοβουλία της «Διαδικασίας του Βερολίνου», που ανέλαβε η Άνγκελα Μέρκελ υπέρ της διεύρυνσης της ΕΕ, κόντρα στο ευρωσκεπτικιστικό κλίμα. Υπογράμμισε δε πως η Βρετανία και μετά το Brexit θα συνεχίσει τη συνεισφορά και υποστήριξη στην ΕΕ για την ενδυνάμωση της δημοκρατίας και της συνεργασίας. Αναγνωρίζοντας πως καθώς θα ολοκληρωθούν οι διαδικασίες και θα φανεί ο τεράστιος αντίκτυπος, επισήμανε πως η συμφωνία για τη μελλοντική συνεργασία, στόχο έχει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις αυτές.
Στη συζήτηση που ακολούθησε τις αρχικές τοποθετήσεις των ομιλητών του πάνελ, ερωτηθείσα σχετικά με την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ, εξήγησε ότι «το Ηνωμένο Βασίλειο ανέκαθεν αναγνωρίζει το δικαίωμα δημοκρατίας της Κύπρου στην αξιοποίηση των πόρων και πιστεύουμε πως πρέπει να είναι προς όφελος δύο κοινοτήτων». Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι οι «οι εγγυήτριες δυνάμεις έχουν ρόλο αλλά το συγκεκριμένο δεν αφορά την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων».
Γ. Πλέτνερ: Συμβατή 100% με το ΝΑΤΟ η αμυντική πολιτική της ΕΕ
Τον αφορισμό που θέλει τα Βαλκάνια πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης απέρριψε ο πρεσβευτής της Γερμανίας στην Ελλάδα Γενς Πλέτνερ, εξηγώντας πως «δεν ακούγεται ωραίο, καθώς τα Δυτικά Βαλκάνια είναι η καρδιά της Ευρώπης και έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζονται στις προτεραιότητες της πολιτικής που χαράσσεται». Εξέφρασε δε τη βεβαιότητα ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση «όλοι μαζί έχουμε συνειδητοποιήσει ότι είναι ευθύνη μας να δούμε ότι πρέπει να υπάρχει προοπτική στο σπίτι μας και τα Δυτικά Βαλκάνια βρίσκονται στο σπίτι μας».
Ο κ. Πλέτνερ εξέφρασε την πεποίθηση του πως για τη Γερμανία η γεωπολιτική, ως όρος, έχει αρνητική χροιά, κυρίως γιατί στηρίζεται στην προσπάθεια κυριαρχίας των ισχυρών παικτών σε ζώνες επιρροής. «Η απάντηση της χώρας μου», εξήγησε, είναι ότι «δεν θέλουμε την επικράτηση της γεωπολιτικής στα Βαλκάνια, αλλά θέλουμε τα Βαλκάνια στο ευρωπαϊκό μας σπίτι», στη βάση των κανόνων δικαίου που διέπουν τις διεθνείς σχέσεις. Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το ΝΑΤΟ, αναγνώρισε πως η Γερμανία οφείλει πολλά στις ΗΠΑ, σημειώνοντας την ανάγκη η Ευρώπη να εργάζεται στην κατεύθυνση ενδυνάμωσης της παρουσίας της μέσα στην ευρωατλαντική συμμαχία, εκφράζοντας την άποψη πως «ό,τι κάνουμε ως Ευρωπαίοι για δημιουργία κοινής αμυντικής πολιτικής, αυτό πρέπει να είναι 100% συμβατό με τον δέσμευση μας στο ΝΑΤΟ».
Γ.Κουμουτσάκος: Μετά τις ευρωεκλογές οι όποιες εξελίξεις στη διεύρυνση της ΕΕ προς τα Βαλκάνια
«Τα Βαλκάνια έχουν τόσες πολλές τραυματικές μνήμες, τις οποίες δύσκολα μπορούν να ξεχάσουν οι λαοί και ταυτόχρονα τόσες πολλές ταυτότητες, θρησκευτικές, γλωσσικές, που δύσκολα μπορούν να συντεθούν», παρατήρησε ο τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας, Γιώργος Κουμουτσάκος.
«Για να ξεπεραστούν οι τραυματικές μνήμες και η ανάγκη επιβεβαίωσης των ταυτοτήτων, που συνιστούν πηγή τριβών και εν δυνάμει συγκρουσιακών καταστάσεων, πρέπει να υπάρχει ένα μεγάλο σχέδιο, ελπίδα, προοπτική για την ενσωμάτωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι ταυτόχρονα σχέδιο στόχος, αλλά και κίνητρο», εξήγησε ο κ.Κουμουτσάκος, εκτιμώντας, όμως, πως αυτή τη στιγμή οι λαοί των βαλκανικών κρατών θεωρούν την ένταξη του στην ΕΕ μακρινό όνειρο και η ΕΕ έχει να αντιμετωπίσει την πρόκληση αυτή, ώστε το σχέδιο διεύρυνσης της ΕΕ στα Δυτικά Βαλάνια να καταστεί αξιόπιστο και εφαρμόσιμο. Εξέφρασε, όμως, τη βεβαιότητα πως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει τουλάχιστον μέχρι τις ευρωεκλογές. «Δεν μπορούμε να περιμένουμε κάτι θετικότερο, όλα πάνε από το φθινόπωρο του 2019 και θέλω να ελπίζω ότι δεν θα υπάρχουν πολιτικά αποτελέσματα που θα γίνουν φρένο στην πορεία της πορείας ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στη Ευρώπη», είπε.
Δ. Κούρκουλας: Να συνεχιστεί η προσπάθεια για αυτόνομη αμυντική πολιτική της ΕΕ
Από την πλευρά του ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Κούρκουλας, κάνοντας μία ιστορική αναφορά στις προσπάθειες διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τα Βαλκάνια, παρατήρησε ότι η διεθνής οικονομική κρίση αποτρέπει τη συζήτηση για την γεωπολιτική σημασία της διεύρυνσης». Ο εξευρωπαϊσμός των Βαλκανίων δεν είναι μία αυτόματη και αυτονόητη πορεία, αποτέλεσμα κάποιας ιστορικής διαδικασίας, είναι αποτέλεσμα συνειδητής επιλογής και δράσης ανθρώπων που πιστεύουν στη φιλελεύθερη δημοκρατία και τις ευρωπαϊκές αξίες», επισήμανε, χαρακτηρίζοντας την περίπτωση της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης «κλασικό παράδειγμα αποτυχίας, όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπόρεσε να φέρει θετικά αποτελέσματα».
Αναφερόμενος στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις ΗΠΑ και την Τουρκία σημείωσε πως τις δύσκολες σχέσεις μπορεί πολλοί να τις αποδίδουν στην ιδιοσυγκρασία των ηγετών, αλλά ίσως υπάρχουν και βαθύτεροι λόγοι. Σημείωσε, δε, ότι πρέπει να συνεχιστεί η προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναπτύξει δική της πιο αυτόνομη αμυντική διάταξη, χωρίς αυτό να στρέφεται κατά των ΗΠΑ.