Σάρκα και οστά επιχειρούν να δώσουν ευρωπαίοι ηγέτες χωρών της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένου και του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, στο σχέδιο για «άξονα του Νότου» με αφορμή τη Σύνοδο Κορυφής για το Brexit.
Του Νίκου Ανδριόπουλου
Θετικό πρόσημο δίνουν από το Μέγαρο Μαξίμου στις επαφές που είχε ο πρωθυπουργός στις Βρυξέλλες, εστιάζοντας στην κοινή γραμμή που φαίνεται πως διαμορφώνεται μεταξύ των χωρών του ευρωπαϊκού νότου απέναντι στις πολιτικές της λιτότητας που, όπως τονίζουν, οδήγησαν την ΕΕ στο αδιέξοδο του Brexit. Στο κυβερνητικό επιτελείο γνωρίζουν καλά ότι οι συσχετισμοί δυνάμεων και η αντίθεση στο Βερολίνο αποτελεί εξαιρετικά δύσκολο στόχο. Ωστόσο, επισημαίνουν ότι οι συμμαχίες που είχαν ξεκινήσει να χτίζονται από το 2015 πίσω από τις κλειστές πόρτες των Βρυξελλών και ενώ παιζόταν το θρίλερ του Grexit, πλέον περνούν στο επόμενο στάδιο μίας πιο συμπαγούς οντότητας εντός της ΕΕ με κοινή στόχευση την αλλαγή ρότας προς την ανάπτυξη, τη δημοκρατία και την κοινωνική πολιτική για τη διάσωση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Ενδεικτικά, κατά την παρέμβασή του στη Σύνοδο ο κ. Τσίπρας αναφερόμενος στο Brexit έκανε λόγο για «σοκ ιστορικών διαστάσεων», τονίζοντας ωστόσο ότι «δεν πρέπει να παριστάνουμε τους αιφνιδιασμένους», διότι «τα αίτια της εθνικής αναδίπλωσης και του ευρωσκεπτικισμού είναι βαθιά και δεν είναι άλλα από το δημοκρατικό έλλειμμα, τη λιτότητα και την κοινωνική κρίση».
Ο ρόλος του Έλληνα πρωθυπουργού, ο οποίος είχε εκτός των άλλων και σειρά επαφών με αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, είναι να αποτελέσει το συνδετικό κρίκο μεταξύ της Αριστεράς και της Σοσιαλδημοκρατίας απέναντι στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και τις ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις που ενισχύονται εντός της ΕΕ.
Σε αυτό το κλίμα, η διαμόρφωση ενός «νοτίου άξονα», με τη συμμετοχή των χωρών Μεσογείου, βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης που είχε στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής, ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με τον Ιταλό ομόλογό του Ματέο Ρέντσι.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι δύο ηγέτες στάθηκαν στην ανάγκη διαμόρφωσης αναπτυξιακής πρότασης από τις χώρες του νότου, ιδέα την οποία φέρονται να στηρίζουν ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ και ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα. Κατά τις ίδιες πηγές, οι δύο άνδρες συμφώνησαν ότι στην προσπάθεια δημιουργίας ενός μεσογειακού πόλου, για να υπάρξει μια νέα ισορροπία στην Ευρώπη, μπορούν να ενταχθούν κι άλλες χώρες, όπως η Ισπανία.
Περαιτέρω συζητήσεις για το υπό διαμόρφωση «μπλόκο» της ευρωπαϊκής Κεντροαριστεράς αναμένεται να έχει ο πρωθυπουργός και με τον αντικαγκελάριο της Γερμανίας, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ο οποίος επισκέπτεται την Αθήνα την προσεχή Παρασκευή. Σημειώνεται ότι ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας στην τοποθέτησή του τόνισε ότι «εάν θέλουμε να σώσουμε την Ευρώπη πρέπει να επανέλθουμε σε μία ατζέντα με έμφαση στη δημοκρατία, την ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη». Το επόμενο επεισόδιο για τον ευρωπαϊκό νότο πάντως αναμένεται να παιχτεί στις 9 Ιουλίου στο Παρίσι, μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία. Εκεί, ο Αλέξης Τσίπρας θα βρεθεί προσκεκλημμένος για δεύτερη φορά στη Σύνοδο των Ευρωπαίων Προοδευτικών ηγετών και αξιωματούχων.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός πάντως εμφανίστηκε επικριτικός απέναντι στους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές αναφορικά με τα δύο μέτρα και τα δύο σταθμά που τηρούν στο βρετανικό δημοψήφισμα σε αντιπαραβολή με το ελληνικό πριν από έναν χρόνο.
Προβληματισμός για τις διαπραγματεύσεις με το Λονδίνο
Παράλληλα, σαφείς αιχμές προς το Βερολίνο και συγκεκριμένα τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε άφησε ο πρωθυπουργός, τόσο κατά την παρέμβασή του στην Ευρωομάδα των Σοσιαλιστών όσο και κατά το δείπνο της Συνόδου Κορυφής. Ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι τις διαπραγματεύσεις με το Λονδίνο για το Brexit πρέπει να τις αναλάβουν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Ζαν Κλοντ Γιούνκερ) και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς αποτελούν τα μόνα δημοκρατικά νομιμοποιημένα όργανα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι εάν η διαπραγμάτευση διεξαχθεί σε επίπεδο αρχηγών κρατών και υπουργών το Βερολίνο θα συνεχίσει να δίνει τον τόνο κατά το δοκούν. Προς αυτή την κατεύθυνση τόνισε μάλιστα πως «σήμερα υπάρχει μία εικόνα διάλυσης» και εάν δεν αναλάβουν πρωτοβουλίες οι δύο Θεσμοί «θα οδηγηθούμε σε νέα αδιέξοδα».
