Στα δεκαεπτά της χρόνια χωρίς πολλά χρήματα και γνωριμίες, από ένα πείσμα, που δεν την άφησαν να φοιτήσει στην Κρατική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, επειδή δεν είχε απολυτήριο, φεύγει για το Παρίσι. Άγνωστη μεταξύ αγνώστων ξεκινά να σπουδάζει φιλολογία στη Σορβόνη, ταυτόχρονα παρακολουθεί μαθήματα στη Δραματική Σχολή του Ρενέ Σιμόν και μέσα σε όλα αυτά ξεκινά να εργάζεται στην Κρατική Γαλλική Τηλεόραση στην Μπουτ Σομόν.

Με την επιστροφή της στην Ελλάδα, προσλαμβάνεται με σύμβαση στο Ε.Ι.Ρ., προκειμένου μαζί με μια ομάδα ατόμων να ετοιμάσει την Κρατική Ελληνική Τηλεόραση, που δεν ήθελαν τα πανίσχυρα συγκροτήματα της Βλάχου και του Λαμπράκη. Και μια μέρα, πίσω από ένα μικρό γραφείο, δίνει την έναρξη της Ελληνικής Κρατικής Τηλεόρασης λέγοντας: «…όσοι από εσάς έχουν συσκευές τηλεοράσεως θα μπορούν να παρακολουθούν στο κανάλι 5!»

Η πορεία της συμβαδίζει με εκείνη του ανδρός της, του εκδότη Χρήστου Φιλιππίδη, ενώ ταυτόχρονα γίνεται και μητέρα της Όλγας και της Σοφίας. Της Σοφίας Φιλιππίδη που όλοι μάθαμε το όνομά της, μιας και ως πρέσβειρα της Ελλάδος στα Σκοπιά αρνήθηκε να παραμείνει στην ίδια αίθουσα με την πρόεδρο των Σκοπίων, όταν εκείνη μίλησε για Μακεδονία και όχι για Βόρεια Μακεδονία, κατά τη διάρκεια της ορκωμοσίας της.

Σήμερα η Ελένη Κυπραίου έχει αφήσει τη βίλα της στο αριστοκρατικό Παλαιό Ψυχικό και έχει εγκατασταθεί μόνιμα στην Αίγινα, «παλεύοντας» με τη γη και κρατώντας ταυτόχρονα μια υπόσχεση που είχε δώσει στον εαυτό της να ζήσει μόνιμα στο εξοχικό της, που χρονολογείται από το 1838.

Παράγει φιστίκια και φιστικέλαιο που είναι πλούσιο σε Ωμέγα 3 και οδηγεί τρακτέρ. Όταν, δε, τη ρώτησα τι θυμάται από εκείνη την πρώτη εκπομπή που εξέπεμψε η Κρατική Ελληνική Τηλεόραση, μου απάντησε χαμογελώντας: «Αυτή η κυρία ανήκει στο παρελθόν!».

Για όλα τα υπόλοιπα ακολουθεί η συνέντευξή της στο Newsbeast

Λίγες αράδες και συγχωρέστε τη φλυαρία μου, για μια εξέχουσα δημοσιογράφο που συνόδευσα το 1998 στη γιορτή της δημοκρατίας στο Προεδρικό Μέγαρο και που γνώρισα στις αίθουσες του «Αδέσμευτου Τύπου» ανάμεσα σε στοίβες ξένων περιοδικών και εφημερίδων, να καπνίζει αρωματικό καπνό με τις ξυλόγλυπτες πίπες της από το Λυγουριό, ενώ στα πόδια της κοιμόταν ο «Βάιρι» ένας σκύλος βαϊμαράνερ.

– Έχετε στην κατοχή σας ένα πολύ σημαντικό αρχείο, το οποίο σας ζητήθηκε από την ΕΡΤ. Θα θέλατε να μας πείτε αν έχει υλοποιηθεί αυτή η «συνεργασία»;

Παρέδωσα στην ΕΡΤ ένα τεράστιο αρχείο, το προσωπικό μου, από πάμπολλες εκπομπές που είχα πραγματοποιήσει. Διότι είχα αντιληφθεί ότι πάνω στις μαγνητοσκοπημένες έγραφαν καινούργιες κι έτσι χανόταν για πάντα η παραγωγή τους. Ήρθε ειδικό βαν στο σπίτι στο Ψυχικό να παραλάβει το αρχείο, σε σημείο να ανησυχήσουν οι γείτονες μήπως επρόκειτο για ληστεία. Ευτυχώς, τόσο οι ταινίες όσο κι οι βιντεοκασέτες είχαν παραμείνει άθικτες.

Αφού ξεπεράστηκαν κάποια τεχνικά εμπόδια άρχισε η ψηφιοποίησή τους. Σε ποιο σημείο βρίσκονται τώρα δεν μου έχει γνωστοποιηθεί. Το σημαντικό για μένα ήταν η διάσωση του αρχείου. Το σημαντικότερο ακόμη, για μένα πάντα, είναι η έντυπη έκδοση των αρχικών μου εκπομπών. ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΛΟΓΟΣ και της μεταγενέστερης ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΣΕ ΕΝΑ ΘΕΜΑ, μετονομασθείσας λόγω ΠΑΣΟΚ σε ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ. Το γραπτό αυτό αρχείο παραμένει στην κατοχή μου. Όπως παραμένουν και οι μαγνητοφωνημένες συνεντεύξεις προσωπικοτήτων διεθνούς κύρους.

– Αφήσατε πίσω σας την Αθήνα και την κατοικία σας στο Παλαιό Ψυχικό και εγκατασταθήκατε μόνιμα στο νησί της Αίγινας. Πόσο εύκολο ή ποσό δύσκολο ήταν αυτό, τον πρώτο καιρό, για εσάς;

Όταν έκλεισε εν μια νυκτί ο «Αδέσμευτος» του Κώστα Μήτση μου ζητήθηκε από τον ίδιο και ιδιοκτήτη επίσης της «Βραδυνής» να μεταπηδήσω εκεί, υπό τον όρο να απομακρυνθεί κάποιος συνάδελφος για να πάρω τη θέση του. Κάτι που αρνήθηκα κατηγορηματικά και που δεν διανοήθηκα ποτέ να κάνω στην επαγγελματική μου ζωή. Συνεπώς, δεν είχα άλλη επιλογή. Ή έπρεπε να αναζητήσω άλλη εφημερίδα ή να συνταξιοδοτηθώ δημοσιογραφικά και να αρχίσω ένα καινούργιο επάγγελμα. Υπήρχαν τα δύο τότε κτήματα στην Αίγινα. Τα δούλευα από χρόνια τα Σαββατοκύριακα με ασφυκτική πίεση χρόνου. Ήταν λοιπόν μια λαμπρή ευκαιρία να γίνω εργάτης γης με την άνεσή μου, χωρίς να μου κλέβουν τη ζωή, όπως συνήθιζα να λέω και συνηθίζω ακόμα και τώρα, στο ρυπαρό από κάθε άποψη λεκανοπέδιο των Αθηνών.

– Από αυτά που έχω διαβάσει, έχετε ασχοληθεί ιδιαιτέρως τόσο με τα κοινά του νησιού όσο και με την αγροτική καλλιέργεια (παραγωγός φιστικιού). Θα θέλαμε να μας πείτε από πού «πηγάζει» όλη αυτή η ενέργεια.

Ιδιαίτερα με την καλλιέργεια της φιστικιάς, Θοδωρή, ήμουν πάντα μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών Αίγινας, εκλεγμένο μέλος εννοώ, χωρίς να χτυπώ πόρτες για να με ψηφίζουν, όπως συνεχίζεται ακόμη στους μικρούς τόπους. Με έβλεπαν οι συνάδελφοι αγρότες κι εκτιμούσαν τη δουλειά μου. Απλά την τελευταία φορά υπέβαλα αμέσως μετά την ψήφισή μου παραίτηση. Τα δεδομένα έχουν αλλάξει και πρέπει να προσαρμοστούμε για να επιζήσουμε η φιστικιά κι εμείς που την αγαπούμε.

– Έχετε μετανιώσει που αφήσατε πίσω σας τη δημοσιογραφία, την πολιτική και τον τομέα του «εξωτερικού δελτίου»;

Μου προτάθηκε πριν δύο χρόνια η συνεργασία με εφημερίδα που εκτιμώ. Δεν απάντησα ούτε θετικά ούτε αρνητικά. Αλλά να ξέρεις, Θοδωρή, ένας δημοσιογράφος δεν παύει ποτέ να είναι δημοσιογράφος. Παθιάζομαι για όσα συμβαίνουν σήμερα σε διεθνή κλίμακα. Που θα μπορούσα ελεύθερα να λέω και να γράφω τη γνώμη μου, αντί της ανούσιας μετάφρασης ξένων ειδησεογραφικών πρακτορείων. Μπορεί να αναβιώσει ένας Κώστας Μήτσης κι ένας «Αδέσμευτος» του Κώστα Μήτση σήμερα, για να αφήσει απεριόριστη ελευθερία σε μια Ελένη Κυπραίου;

– Θα ήθελα την άποψή σας για τη δημοσιογραφία σε συνάρτηση με την πολιτική σήμερα

Είναι αδιανόητη η άσκηση της δημοσιογραφίας με κομματική ταυτότητα ή ακόμα χειρότερα την εξυπηρέτηση ξένων συμφερόντων. Δημοσιογραφία δεν είναι η σκανδαλοθηρία, το φτηνό κουτσομπολιό, η επίδειξη καμπυλοτήτων, η ηθική δολοφονία προσώπων που διαθέτουν εν τούτοις το τεκμήριο της αθωότητας. Αλλά και η δημοσιογραφία, όπως και όλες οι πτυχές της δημόσιας ζωής, έχει υποκύψει στη διαδικασία της αποσύνθεσης. Το ίδιο ισχύει και με την πολιτική που έχει συρρικνωθεί σε κομματική.

– Παρακολουθείτε τηλεόραση;

Την τηλεόραση την έκλεισα οριστικά όταν περίσσεψαν διεθνώς τα ψέματα για τον διαμελισμό της Λιβύης. Η υπομονή μου είχε ήδη εξαντληθεί με την αντιαισθητική εκφορά του λόγου στην ελλαδική τηλεόραση. Όσον αφορούσε στα δορυφορικά κανάλια ήταν τόσο εξόφθαλμη η συσσώρευση της υποκρισίας που μου προκάλεσε αηδία. Η ενημέρωσή μου γίνεται αποκλειστικά από το διαδίκτυο. Κουραστικό, μεν, διότι κι εκεί επικρατεί ακατάσχετη πολυλογία. Αλλά πιστεύω ότι διαθέτω αρκετή εμπειρία, ώστε να εντοπίζω την είδηση.

– Με τι μπορεί να χαλαρώνει σήμερα η Ελένη Κυπραίου της Σορβόνης, της γαλλικής και της ελληνικής τηλεόρασης, με το άπειρο διάβασμα και γράψιμο;

Πώς την εννοείς τη χαλάρωση, Θοδωρή; Βρίσκομαι συνεχώς σε εγρήγορση. Αφουγκράζομαι την επερχόμενη θύελλα. Και κατά το δυνατόν, προετοιμάζομαι αναδιπλούμενη στον εαυτό μου μακριά από την πολυκοσμία με συντροφιά τη γλυκολαλιά της φύσης.

– Με την ίδια άνεση που οδηγείτε ένα επιβατικό αυτοκίνητο ανεβαίνετε στο τρακτέρ, περιποιείστε τα δέντρα σας, οργώνετε. Ήταν εύκολη η μετάβαση από τη δημοσιογραφία στην αγροτική ζωή;

Πανεύκολη, διότι δεν ήταν κάτι καινούργιο, την αγροτική ζωή ασκούσα ήδη από το 1972 με την πρώτη μου εκδίωξη από την κρατική τηλεόραση. Το όργωμα είναι για μένα από τις μεγαλύτερες μου στιγμές ευτυχίας, αρκεί βέβαια να ‘χει ρόγο το χωράφι και να μην καταπίνω τόνους σκόνης.

– Η λέξη πειθαρχία τι σημαίνει για εσάς;

Τι σημαίνει; Τα πάντα. Δεν είναι απαραίτητα έμφυτη. Αλλά σε εμένα ήταν και βέβαια εδραιώθηκε με την αγωγή της μητέρας μου. Η πειθαρχία ξεκινά εννοείται από την αυτοπειθαρχία. Ουδείς μετάνιωσε για αυτό.

– Κυρία Κυπραίου, σας ευχαριστώ για τον χρόνο που μας διαθέσατε!

Θα σε ευχαριστήσω κι εγώ με τη σειρά μου, αρκεί να αφαιρέσεις το «κυρία Κυπραίου» κι αφήσεις μόνο το Ελένη!