Ως πιστοποιημένη δασκάλα στη μέθοδο πιλάτες και γιόγκα, πολλοί φίλοι και μαθητές μου με ρωτούν ποιο προτιμώ από τα δύο. Τη μέθοδο πιλάτες τη γνώρισα ως μαθήτρια το 2000, πέρασε όμως μία δεκαετία μέχρι να εκπαιδευτώ. Η γιόγκα μπήκε αργότερα στη ζωή μου. Πιστεύω ότι κάθε πράγμα έρχεται στη ζωή μας όταν είναι η κατάλληλη ώρα. Για μένα ήταν να πάω λίγο πιο πέρα στην εξερεύνηση του νου και του σώματος, της ενέργειας και του συναισθήματος, μία ανάγκη η οποία άρχισε να γίνεται περισσότερη έντονη με το NLP (Νευρο-Γλωσσικο-Προγραμματισμός). Και με το πιλάτες και με τη γιόγκα δουλεύουμε πιο βαθιά, ανακαλύπτοντας πού μπορούμε να φτάσουμε όταν αφήσουμε πίσω μας την πεπατημένη.
Και η μέθοδος πιλάτες και η γιόγκα ανήκουν στις λεγόμενες εναλλακτικές μεθόδους. Δεν ξέρω ακριβώς πώς κατατάχτηκαν σε αυτή την κατηγορία, ίσως επειδή ξεφεύγουν από τον πιο παραδοσιακό τρόπο εκγύμνασης του «no pain, no gain». Το πιλάτες, που δεν βασίζεται στην απομόνωση των μυών ή στους επιφανειακούς μυς, εισάγει τον δεσμό μυαλού και σώματος, ώστε το σώμα μέσα από τις ασκήσεις να γίνει δυνατό, ευλύγιστο και πιο λειτουργικό. Η γιόγκα, σε αυτό στο σημείο, πάει ένα ακόμα βήμα πιο πέρα και εισάγει την έννοια της ψυχής και του πνεύματος, ώστε να χαρίσει όχι μόνο την αίσθηση ευεξίας, αλλά και της πληρότητας και της εσωτερικής ηρεμίας.
Η προέλευση
Αντίθετα με τη γιόγκα που είναι πρωτίστως ένα ινδικό φιλοσοφικό σύστημα και η προέλευσή της χάνεται στα βάθη των αιώνων, το πιλάτες είναι αρκετά πιο σύγχρονο, με ρίζες από τη Γερμανία. Στόχος του Τζόζεφ Πιλάτες ήταν να δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο και αυτόνομο σύστημα εκγύμνασης που βλέπει το σώμα ως σύνολο και μέσα από τον έλεγχο και την έμφαση στους μυς του κέντρου (powerhouse) και την επικέντρωση στη σταθεροποίηση και στη συμμετρία ενδυναμώνει και ταυτόχρονα βελτιώνει τη στάση και την ευθυγράμμιση του σώματος, ώστε να αποφεύγονται οι τραυματισμοί και οι πόνοι. Γι’ αυτό και πολλές ασκήσεις έχουν αποθεραπευτική προσέγγιση.
Η γιόγκα έγινε δημοφιλής ως σύστημα εναλλακτικής ιατρικής και φυσικής άσκησης στον δυτικό κόσμο, το πιλάτες έγινε ευρύτερα γνωστό μέσω του χορού. Η μεγάλη χορεύτρια Μάρθα Γκράχαμ ήταν από τους πιο φανατικούς οπαδούς της και χάρη σε αυτήν ο Τζόζεφ Πιλάτες έμαθε και εισήγαγε στο ασκησιολόγιο κινήσεις από το μπαλέτο.
Η εστίαση
Το πιλάτες εστιάζει στην ενδυνάμωση, στην τόνωση, στη σταθερότητα και στην επιμήκυνση του σώματος, ενώ χρησιμοποιούνται όργανα αντίστασης. Οι περισσότερες ασκήσεις χτίζονται σε επίπεδα και στη συνέχεια αυξάνεται το δυναμικό, εκτελούνται μέσα στο εύρος κίνησης, ενώ αποφεύγονται οι υπερεκτάσεις και οι στηρίξεις. Αντίθετα, στη γιόγκα η πρακτική εστιάζει περισσότερο στη δύναμη και στην ευλυγισία, στο πώς αισθανόμαστε κρατώντας στατικές στάσεις και μέσα στην πρακτική της βάζει τον διαλογισμό. Δοκιμάζουμε τα όρια του σώματος, γίνονται περισσότερες διατάσεις και υπερεκτάσεις, στηρίξεις, ανεστραμμένες στάσεις και πιο απαιτητικές ασκήσεις.
Και τα δύο έχουν ροή. Ωστόσο, ένα μάθημα πιλάτες συνήθως γίνεται σε πιο αργό ρυθμό, έχει έλεγχο και πειθαρχία, και αρκετές ασκήσεις είναι επαναλαμβανόμενες. Και γι’ αυτό δεν είναι δημοφιλές σε όσους προτιμούν κάτι πιο έντονο. Αν και το αρχικό ρεπερτόριο των 34 ασκήσεων έχει αυξηθεί, εντούτοις οι νέες ασκήσεις εντάσσονται όταν έχουν εμπεδωθεί οι προηγούμενες και το σώμα μας έχει συνηθίσει και μάθει να τις εκτελεί σωστά.
Η αναπνοή
Αν και στο επίκεντρο και των δύο είναι ο έλεγχος της αναπνοής, ένα σημείο που διαφέρουν είναι στην τεχνική. Στο πιλάτες, η αναπνοή δίνει έμφαση στην πλευρική και οπίσθια έκταση των πλευρών κατά την εισπνοή. Η εισπνοή γίνεται από τη μύτη και η εκπνοή από το στόμα. Σκοπός είναι να ενεργοποιήσει ακόμα περισσότερο τους εν τω βάθει κοιλιακούς μυς και τους μυς της πυέλου, να σταθεροποιήσει τον κορμό και να εξασκήσει τους πνεύμονες. Στη γιόγκα, η αναπνοή είναι κοιλιακή, ηρεμιστική και καθησυχαστική. Η εισπνοή και η εκπνοή γίνεται από τη μύτη – ενίοτε η εκπνοή μπορεί να γίνει και από το στόμα. Ένα άλλο σημείο είναι ότι οι περισσότερες ασκήσεις στο πιλάτες γίνονται σε ύπτια θέση, ενώ στη γιόγκα σε πρηνή.
Πώς να διαλέξετε τι σας ταιριάζει
Με πολλές ομοιότητες ως προς τις ασκήσεις (καθώς ο Τζόζεφ Πιλάτες εμπνεύστηκε από τη γιόγκα), στον σκοπό και στα πολλαπλά και σημαντικά οφέλη που δίνουν στην υγεία μας, στην ερώτηση «πιλάτες ή γιόγκα», την απάντηση θα δώσετε εσείς σύμφωνα με το τι ζητάτε και βλέποντας τις δικές σας ανάγκες.
Αν η γράμμωση του σώματος είναι σημαντική, θέλετε να ενδυναμώσετε και να τονώσετε τους κοιλιακούς μυς, το πιλάτες προσφέρεται περισσότερο ως μέθοδος εκγύμνασης, καθώς επιπλέον χρησιμοποιεί μικρά όργανα στις ασκήσεις εδάφους και μηχανήματα. Το ίδιο αν υπάρχουν σωματικοί τραυματισμοί και περιορισμοί στο εύρος κίνησης, γιατί, όπως ανέφερα, είναι και ένα διορθωτικό σύστημα.
Αντίθετα, αν θέλετε να βελτιώσετε την ευλυγισία και την ευκαμψία και όταν υπάρχουν συναισθηματικά προβλήματα ή άλλα θέματα, συστήνεται η γιόγκα που έχει στόχο την αύξηση της ζωτικής ενέργειας. Ηρεμεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα που έχει να κάνει με το στρες, το θυμό και το φόβο, απελευθερώνοντας επινεφρίνη η οποία ελέγχει τα επίπεδα των ορμονών. Το ίδιο αν αποζητάτε κάτι πιο πνευματικό μέσα από την άσκησή σας (αν και δεν θα το βρείτε σε όλες τις σχολές).
Για μένα, το πιλάτες είναι τρόπος ζωής και η γιόγκα μία στάση και φιλοσοφία ζωής. Γι’ αυτό συστήνω να συνδυάσετε και τα δύο!
Η Αϊνόλα Τερζοπούλου είναι δημοσιογράφος, δημιουργός του www.livelifewell.gr, πιστοποιημένη δασκάλα στη μέθοδο πιλάτες και γιόγκα 200-RYT Yoga Alliance και πιστοποιημένη NLP Master & New Code Practitioner από την NLPGreece, τον επίσημο φορέα του πανεπιστημίου Santa Cruz-California. Συμμετέχει με την ιδιότητά της ως wellbeing coach στην ομάδα της nlpingreece®.
